Bir kişinin, bir halkın yahut bir milletin geçmişte çektiği acıların, uğradığı felâketlerin ve yaşadığı katliamların kat kat fazlasını başkalarına çektirmesi; hattâ bu işi keyif alırcasına yapması mutlaka bir akıl noksanlığına yahut ruh hastalığına delâlettir ve bu davranışın psikiyatride de herhalde bir ismi vardır...
Gazze’de nerede ise iki aydır devam eden İsrail vahşetinin tıbbî adını ruh doktorlarından işitmeyi bekleyerek Yahudiler’in Gazze’de yaptıklarının benzerini, 1940 sonbaharı ile 1943 ilkbaharı arasında 400 binden fazla hayata mâlolan “Varşova Gettosu”nu hatırlatıyorum.
Polonya’yı 1939 Eylül’ünde işgal eden Naziler, önce Yahudiler’in evlerinin pencerelerini ve kapılarını Yahudi yıldızı ile işaretlemelerini emrettiler, 10 yaşından büyük bütün Yahudiler’in beyaz kolluk takmaları zorunlu tutuldu, mevduatları bloke edildi, salgın hastalık çıkabileceği gerekçesi ile toplu şekilde ibadet etmeleri yasaklandı.
Toplu taşıma araçlarına da artık binemeyeceklerdi...
Derken, Adolf Hitler’in Polonya Valiliği’ne getirdiği Hans Frank, 1940 Ekim’inde Varşova Gettosu’nu kurdu!
Almanlar, Varşova’nın dört bir tarafını duvarlarla ve dikenli tellerle çevirdikleri 3,5 kilometrekare genişliğindeki üç mahallesini getto olarak belirleyip 460 bin Yahudi’yi buraya kapattılar. SS birlikleri kendilerine yardımcı olmaları için Yahudilerden “getto polisi” kurmuştu ve Yahudi polisler, kendi halklarına bazen Almanlar’dan daha sert davranıyorlardı.
Getto sâkinlerinin bölgeden dışarı çıkmaları yasaktı, kaçmaya çalışanlar derhal vuruluyordu, sadece Almanlar’ın ağır işlerde köle gibi kullandıkları Yahudiler her sabah SS’lerin refakatinde gettodan çıkartılıp şehirdeki fabrikalarda 12 saat boyunca çalışmaya götürülüyor ve akşamları bitkin vaziyette geri getiriliyorlardı.
Naziler’in ırk kanunlarına uymayı kabul etmeyen beş bin civarındaki Katolik Polonyalı da sonraki günlerde gettoya kapatıldılar ve sâkinlerin sayısının giderek artması üzerine mahallelerde açlık ile hastalıklar başgösterdi. Ölüler günlerce sokaklarda kalıyordu ve can verenlerin içerisinde küçük çocuklar da vardı...
Şahir içerisinde kapalı bir alana da kapatmış olsalar Yahudiler’i gereksiz olarak gören Naziler, getto sâkinlerini yavaş yavaş ortadan kaldırmaya başladılar. Mahalleler arada bir top ateşine tutulurken 365 bin kişi “Polonya’nın doğusuna yerleştirilme” bahanesi ile Varşova’dan alınıp şehrin yakınlarındaki Treblinka ve Majdanek kamplarındaki gaz odalarına gönderildiler.
18 Ocak 1943’te Varşova’da kalan son Yahudiler’i de gaz odalarına yollamak için gettoya giren SS birlikleri beklemedikleri bir silâhlı direnişle karşılaştılar ve Yahudi direnişi üç ay boyunca devam etti. Naziler gettoya ancak 28 Nisan’da hâkim olabildiklerinde kadın, erkek ve çocuk 56 bin Polonyalı Yahudi’yi öldürmüşlerdi!
Yönetmenliğini Roman Polansky’nin yaptığı, Polonyalı piyanist Wladyslaw Szpilman’ın hikâyesini konu alan 2002 tarihli ve üç Oscarlı “The Pianist” isimli film, gettoda yaşanan bütün insanlık dışı hadiseleri en gerçekçi şekilde aktarır...
Varşova Gettosu insanlık tarihinin en utanç verici sahifelerinden biridir ve bugün “Gazze’ye merhamet gösterilmeyecek” diyen İsrailli yetkililer ile bundan seksen sene evvel Nazi liderlerin getto sâkinleri hakkında verdikleri emirler arasında hiçbir fark yoktur ve görüntüler bile birbirinin nerede ise tıpatıp aynıdır!
Bir halkın geçmişte çektiği acıların daniskasını seneler sonra başka bir halka niçin tattırdığını mesleğinin erbabı bir psikiyatristten işte bu şaşırtıcı benzerliğin sebebini öğrenebilme merakı ile işitmek istiyorum.
