22 Cumhuriyet altını 1 milyar dolar eder mi?

Ahmet CİRİK / AHT

‘İş Bankası hisselerine paralel olarak artması gerekir’

ULU Önder Atatürk’ün manevi kızı Ülkü Adatepe’nin geçen yıl ağustos ayında Sakarya’da geçirdiği kazada ölmesinin ardından iki oğlu Ahmet Kemal Doğançay ve Ali Kemal Doğançay, annelerinin vasiyetinde belirtilen miras payını alamadıklarını öne sürerek İş Bankası ve CHP’ye ihtarname gönderdi. Tam 1 milyar dolar isteyen Doğançay kardeşler, gerekçe olarak da annelerine bırakılan cumhuriyet altını ve paranın İş Bankası hisselerine paralel olarak artması gerektiğini öne sürerek şu görüşlere yer verdi: “Atatürk annemize 22 cumhuriyet altınına denk gelen 200 lira kadar bir para bırakmış. Ama bu parayı o dönem İş Bankası’ndaki hisselere göre bırakmış. O zaman İş Bankası’nın değeri 5 milyon liraydı, şimdi 25 milyar lira. Annemizin Atatürk’ün bıraktığı verilmeyen mirastan bugünün parasıyla 1 milyar dolar alacağı var. Enflasyona göre hesaplansa dahi 50 milyon dolar alacaklı çıkıyor.” Rakamı hem teknik hem de etik açıdan uzmanlara sorduk: “22 cumhuriyet altını 1 milyar dolar eder mi?”

‘Aile ‘Ya tutarsa’ diye hareket ediyor’

Eski CHP İstanbul İl Başkanı Berhan ŞİMŞEK:

2010 yılında ben İstanbul il başkanıyken Ülkü Hanım ziyaretime gelmişti. Kendisiyle konuşmuştuk. Adatepe’ye gerek Deniz Baykal, gerekse Kemal Kılıçdaroğlu dönemlerinde her ay geçinebileceği kadar para ödendi. Vefat edene kadar bu uygulama devam etti. Türkiye’de sap ile saman karıştırılıyor. Ülkü Hanım yaşarken neden böyle bir talepte bulunmadılar? Aile “Ya tutarsa” anlayışı ile hareket ediyor.

‘Altını kuluçkaya oturtsanız çoğalmaz’

İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Alaattin KAMEROĞLU:

HANGİ hesap mantığına ilişkin olarak bu paranın istenildiğini anlamadım. 22 cumhuriyet altını yaklaşık 145 gram altın karşılığıdır. O zamanlarda altının gramının 6 ile 10 lira arasında olduğu düşünülürse, bu kadar parayı istemek için bunun ticarette değerlendirilmesi gerekiyor. Altını kuluçkaya oturtsanız çoğalmaz. Çok becerikli bir işadamı olunursa, ancak bugün istenilen rakama ulaşmak mümkün olur.

‘Yeni bir tartışma başlayacak’

Sosyolog Prof. Dr. Nilüfer NARLI:

BİR bilim insanı olarak etik veya değil şeklinde bir değerlendirmede bulunmam doğru olmaz. Ancak bu olay Türkiye’de yeni bir tartışma başlatacak. İnsanlar objektif bir şekilde değerlendirmek yerine ülkedeki siyasi çelişki ve yarılmaların bir yansıması olarak tartışacak.

‘Hukuken talep edebilirler’

Hukukçu Doç. Dr. Yılmaz YAZICIOĞLU:

AİLENİN hukuki açıdan böyle bir talepte bulunmaya hakları var. Manevi çocuklarını ortaya koyduğumuzda gereğinin aynı oranda yapılması gerekmektedir. Etik midir, değil midir bu konuda tam anlamıyla yorum yapmak doğru olmaz.

‘Adatepe’ye borcumuz bulunmamaktadır’

CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut ORAN:

ATATÜRK’ün vasiyetine göre Atatürk’ün sahip olduğu ‘nukut ve hisse senetleri, şimdiki gibi, İş Bankası tarafından’ nemalandırılmaktadır. Atatürk vasiyetinde “Her seneki gibi nemadan nispetleri şerefi mahfuz kaldıkça, yaşadıkları müddetçe, Makbule‘ye ayda bin, Afet’e 800, Sabiha Gökçen’e 600, Ülkü’ye 200 lira ve Rukiye ile Nebile’ye şimdiki 100’er lira verilecektir” emrini vermiştir. Atatürk’ün ebediyete intikal ettiği tarihten itibaren CHP bu görevini eksiksiz olarak sürdürmektedir. Adatepe yaşadığı müddetçe kendisiyle de istişare halinde olunmuş, ne kadarlık bir meblağ istediği kendisine sorulmuş ve bu meblağ oranında ödemelerin yapılması sağlanmıştır. Bu itibarla kendisine herhangi bir borcumuz bulunmamaktadır. Atatürk’ün miras bıraktığı İş Bankası’na ait hisse senetlerinin nemalarından CHP bir kuruş dahi almamakta, senetler Atatürk’ün vasiyeti doğrultusunda değerlendirilmektedir. CHP her zaman Atatürk’ün maddi ve manevi mirasçısı olarak onun emirleri ve görüşleri doğrultusunda hareket etmektedir.

‘Hakkı varsa istemesi doğal’

Ekonomist Doç. Dr. Kaya ARDIÇ:

AİLENİN böyle bir hakkı mevcutsa bunu istemesi doğaldır. 1 milyar dolardan bahsediliyor, benim böyle bir hakkım olsa ben de talep ederim, bu etiktir. Ancak kesin bir hak söz konusu olmadan “Ya kazanırsak” şeklinde hareket ediliyorsa bunu etik olarak değerlendiremeyiz.

‘22 altın, 14 bin 200 lira yapıyor’

Kuyumcular Derneği Başkanı Mehmet Ali YILDIRIMTÜRK:

1938’de 1 gram altının fiyatı 6 liraydı. Buradan yola çıkılarak yapılan hesapta 1 cumhuriyet altını 45 liraya denk geliyor. 22 adet cumhuriyet altını da ancak bin lira yapar. 22 altının bugünkü fiyatından değeri ise 14 bin 200 lira yapıyor.