Prof. Dr. Çetinkaya: Erkeklerin kadınlardan daha çok ölmesi bu riske bağlı olabilir
Covid-19 salgınında sigara içenlerin yüzde 12.4'ünün yoğun bakım veya mekanik ventilasyon gerektirdiği ya da öldüğünü gösteren çalışma hiç sigara içmeyenlerde bu oranın yüzde 4.7 olduğuna işaret ediyor. Covid-19'un çok yaygın olduğu Çin, Güney Kore, İtalya vb ülkelerde sigara içme oranının nüfusun yaklaşık yüzde 19-27'si gibi çok yüksek bölümünü kapsadığı gerçeğine dikkat çekiliyor. Çin'de erkekler arasında sigara içme sıklığı yüzde 48 iken kadınlarda sadece yüzde 3 oluşu erkekler arasında kadınlara oranla daha yüksek vaka ölüm oranı bildirilmesinin nedeni olarak kabul ediliyor. İşte tütün riskinin covıd-19'a olan etkisi ile ilgili bilimsel veriler. Ceyda Erenoğlu'nun özel haberi...
Covid-19’la mücadelede yayılımın nasıl azaltılacağına dair çok sayıda halk sağlığı mesajı veriliyor. Bu mesajlarda çok önemli bir eksiklik bulunduğunu söyleyen ve çok ciddi bir halk sağlığı riskinin göz ardı edildiğine dikkat çeken Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hamidiye Tıp Fakültesi Dekanı ve Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Eğitim Görevlisi Prof. Dr. Erdoğan Çetinkaya, “Covıd-19’un yayılmasının nasıl engelleneceğine odaklanan halk sağlığı mesajları ülkeye özgü ve kanıta dayalı sigara bırakma tavsiyesi içermiyor. Oysa sigarayı bırakmanın halk sağlığı açısından her zaman büyük bir fırsat olduğu ve sigara içenlerin yaşamlarının en az 10 yılını yitirdikleri gerçeği unutulmamalıdır” diyor.
Aynı zamanda İstanbul İl Pandemi Kurulu Üyesi de olan Çetinkaya, sigarayı bırakma oranlarındaki artışın toplumun Covıd-19 bulaşını azaltmaya yardımcı olacağına dikkat çekerek devam ediyor: “Kanıtlar, viral salgınlar sırasında hem ilaç tedavisi hem de davranışsal müdahaleleri (seyahat kısıtlamaları, okulların kapatılması, aşılama vb) içeren çok yönlü yaklaşımların yayılmayı azaltacağını göstermektedir. Bu nedenle, Covid-19 gibi solunumsal virüslerin salgınları sırasında nitelikli bir sigara bırakma kampanyası ve tavsiyesine ihtiyaç var. Bunun da tıpkı diğerleri gibi halk sağlığı çalışmalarının bir parçası olması şarttır.”
TÜTÜN RİSKİ YETERİ KADAR DİLE GETİRİLMİYOR
Şimdiye kadar halk sağlığı adına en çok öksürme esnasında ağzı örtme, maske kullanımı, sosyal mesafe, el yıkama, el ele temasın azaltılması ve temel sağlık davranışlarına dair mesajlar verildiğini söyleyen Çetinkaya, tütün içiminin Covid-19'un yayılması ve alevlenmesindeki rolünün çok az ilgi görmesinden duyduğu üzüntüyü dile getirip konuyla ilgili son bilimsel verileri paylaşıyor.
Prof. Dr. Erdoğan Çetinkaya
SALGININ ÇOK YAYGIN OLDUĞU ÜLKELERİN ORTAK GERÇEĞİ
Covid-19, ağırlıklı olarak solunum yollarının bir hastalığı olarak tanımlanıyor ve hücresel giriş, viral ikileşme (replikasyon) ile virüsün çoğalmasının solunum sisteminde meydana geldiğini gösteren yeni kanıtlar bulunduğu belirtiliyor. Virüsün mukozal epitel hücrelerinde ve akciğer alveoler (kesecikler) dokusunda bol miktarda bulunan ACE-2 reseptörünü kullanarak hücrelere girdiği gösteriliyor. Benzer bir solunum virüsü olan solunumsal sinsityal virüsü üzerine yapılan araştırma, inhale tütün dumanının viral solunum yolu enfeksiyonlarının bulaşma hızını ve şiddetini artırdığına işaret ediyor. Bu nedenle, sigara içenlerin Covid-19’a yakalanma riskinin arttığı ileri sürülüyor. Sigara içmenin viral kapsüller için bir giriş yolu sağlayan tekrarlayıcı el yüz hareketleri içerdiğini de unutmamak gerekiyor. Covid-19'un çok yaygın olduğu Çin, Güney Kore, İtalya vb ülkelerde sigara içme oranlarının nüfusun yaklaşık yüzde 19-27'si gibi çok yüksek oranda olduğu gerçeğine dikkat çekiliyor.
SİGARA İÇENLERLE İÇMEYENLERİN FARKI
“Sigara içenlerin Covıd-19 ile enfeksiyonda, hastalık ve ölüm oranı açısından daha yüksek risk altında olup olmadığına dair henüz kesin kanıtlar olmasa da bazı önemli veriler söz konusu” diyen Çetinkaya,“Laboratuvar tanısı ile kesinleşmiş 1.099 Covid-19 hastasının sonuçlarını bildiren ve New England Journal of Medicine’da yayınlanan bir makalede, sigara içenlerin yüzde 12.4’ünün (17/137) yoğun bakım veya mekanik ventilasyon gerektirdiği ya da öldüğü bildirilmiştir; hiç sigara içmeyenlerde bu oran yüzde 4.7’dir (44/927) Çin'de erkekler arasında sigara içme sıklığı yaklaşık yüzde 48 iken kadınlarda sadece yüzde 3'tür.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Çin Koronavirüs Hastalığı 2019 Ortak Misyonu'nun verileri birleştirildiğinde, erkekler arasında kadınlara oranla daha yüksek vaka ölüm oranı bildirilmiştir (yüzde 4.7'ye karşı yüzde 2.8) Covıd-19 enfeksiyonundan yüksek ölüm oranının gözlendiği popülasyonun alt gruplarında oranların daha yüksek olması mantıklıdır. (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı yani KOAH gibi mevcut kardiyovasküler ve solunum sistemi rahatsızlıkları olanlarda) Son günlerde Covıd-19 pnömonili 78 hastayı içeren bir çalışmada, olguların 67’si (yüzde 85.9) iki hafta sonra iyileşme / stabilizasyon gösterirken 11’inde (yüzde 14.4) hastalıkta ilerleme gözlendi. Çalışma, sigara içme öyküsünün hastalık katsayısının 14 kat daha yüksek olabileceği olan ilişkisini göstermesi açısından çok önemli”diyor. Çetinkaya’ya göre tütünü bırakarak akciğerlerin değerini bilmek hayata tutunmak açısından çok önemli bir adım.
