Tiroid bezinin fazla çalışması gibi, azı da dert

Dahiliye Uzmanı Dr. Salih Işık, hipotiroidi denilen, tiroid bezinin az çalışması, dolayısıyla yetersiz tiroid hormonu üretilmesinin çeşitli belirtilerle kendisini haber verdiğini kaydetti. Dr. Işık bu belirtilerin “ halsizlik, güçsüzlük, çabuk yorulma, metabolizmanın az çalışması nedeniyle soğuğa tahammülsüzlük, el, yüz ve bacaklarda hormon düşüklüğüne bağlı şişlikler, ödemler, kuru bir cilt, saç dökülmeleri, depresyon, nabız sayısında azalma, bağırsaklarda yavaşlamaya bağlı olarak kabızlık” gibi rahatsızlıklar olduğunu söyledi.

HORMON TABLETLERİ VERİLİYOR

Bu durumları olan hastaların şikayetleriyle ilgili başvurularında mutlaka tiroid hormonlarının gözden geçirilmesi gerektiğini bildiren Dr. Salih Işık, “Tiroid hormonlarının düşük olduğu saptanırsa, bununla ilgili tedavi planlanır. Hipotiroidinin tedavisinde, hormon eksikliğini gidermek için hormon tabletleri verilir. O hormonun kan seviyesinin normal seviyelere kadar yükselmesi beklenir. Hormon seviyesi normal düzeye getirildikten sonra ilacın dozu sabitlenir ve hasta bu ilaç tedavisine devam eder” dedi.

KALP İLAÇLARI DA YAPIYOR

Bazı kalp ve psikiyatri ilaçlarının da vücuttaki tiroid hormonu üretimini engelleyerek tiroid bezinin çalışmasını yavaşlatabileceğini ifade eden Dr. Salih Işık, “Kalp ritmini düzenlemek için kullanılan bazı ilaçlar bu etkiyi yapabiliyor. Zaten bu gurup ilaçları kullanan hastalara doktorları uyarılarda bulunuyordur. Ayrıca bu hastaların kanında da zaten bu tür hormon seviyelerini kontrol etmeleri gerekiyor” diye konuştu.

"HAŞİMATO" ÖNEMLİ ETKEN

Tiroid bezinin az çalışmasının sebepleri arasında ülkemizde “Haşimato” olarak denilsede Hashimoto hastalığının önemli bir yeri olduğunu kaydeden Dahiliye Uzmanı Dr. Salih Işık, “Haşimato; hipotiroidi denilen kandaki tiroid hormonlarının düşük olmasıyla giden hastalığın en sık görülen sebeplerinden birisidir. Bu hastalıkta kanda tiroid antikor seviyesi yüksek olarak tespit edilir. Bu antikorları vücut kendisi üretir ve kendi tiroid bezine karşı bir savaş durumu ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle bezde tahribat yapmaktadır. Bu da bezin hormon salınımına etki etmektedir” açıklamasında bulundu.

Tiroitle ilgili doğru bilinen yanlışlar

Gebelikte tiroit ilacı kullanmak yasaktır - YANLIŞ

Tiroit hormonu verilen gebelerde ilaç kesilmez, tam tersine doz artırılır.

Hormon fazlalığı olanlarda doktor duruma göre karar verir.

Atom tedavisi tiroit kanseri yapar - YANLIŞ

Atom tedavisi kanser yapmaz, sadece tiroit kanserinin tedavisinde kullanılır.

İyotlu tuz kısıtlaması yapılan tiroit hastalarının denize girmesi sakıncalıdır - YANLIŞ

Deniz suyundaki tuz, iyotlu tuz kısıtlaması ile ilgili değildir.

Kilo vermek için tiroit hormonu alabilirim - YANLIŞ

İhtiyaçtan fazla alınan tiroit hormonu kişiye zarar verir.

İyotlu tuz zararlıdır - YANLIŞ

İyotlu tuz, özellikle çocuklar için faydalıdır.

İyotlu tuzun zararlı olabileceği durumlar halinde, bu kişiler doktorları tarafından uyarılır.

Tiroit hormon ilacımı istediğim saatte alabilirim - YANLIŞ

Tiroit hormonu sabah aç karnına alınır ve kahvaltı için yarım saat beklenmelidir.

Tiroit hormon tahlilim normal hale geldi, artık ilaca ihtiyacım yok - YANLIŞ

Tiroit hormon eksiği varsa tedavi ömür boyu sürmelidir, ilaç bırakılırsa her şey eski haline döner.

Tiroidimde nodül var, kanser oldum - YANLIŞ

Tiroit nodüllerinin yüzde 5'i kanserdir.

Bunların önemli bir kısmı kişinin ömrünü azaltan tipte kanser olmadığı için tedavisi çok başarılıdır.

Çocuklarda en sık görülen tiroit hastalığının, "iyot eksikliği" veya daha seyrek olarak tiroit organının gelişmemesine bağlı "tiroit hormon eksikliği" olduğu belirtilmektedir.

Dolayısıyla bazı durumlarda, ailelerin mutlaka bir çocuk endokrinoloji uzmanına başvurmaları gerekir:

Doğum sonrası tiroit hormon taramasında başlangıçta TSH (Tiroit Stimulan Hormon) düzeyi yüksekliği

Dişlerin geç çıkması, yürüme ve konuşmanın gecikmesi

Büyümenin yavaşlaması. (Özellikle 5-18 yaş arası kilolu veya kilo almaya yatkın, kısa boylu çocuklar)

Kabızlık, cilt kuruluğu, saç dökülmesi, üşüme

Hareketlerin yavaşlaması, konsantrasyon bozukluğu ve dikkat dağınıklığı

Yetişkinlerde ise tiroit riski olup olmadığı birkaç adımda test edilebilir:

Boynunuzda baskı hissediyorsanız, ses kısılmanız varsa, elinize soluk borunuzun önünde yumrular geliyorsa "guatrınız" olabilir.

Üşüme, ciltte kuruma, depresyona meyil, kilo artışı, vücutta şişlik, tırnaklarda kırılma, horlama, kabızlık hissediyorsanız tiroit hormonlarınızda azalma yani "hipotiroidiniz" olabilir.

Çarpıntı, terleme, sinirlilik, ellerde titreme, sıcağa tahammülsüzlük, iştah artışına rağmen kilo kaybı, âdet düzensizlikleri ve ishaliniz varsa tiroit hormonlarınızda artış yani "hipertiroidiniz" olabilir.

Boyun bölgenizde ağrı, hassasiyetle birlikte hipertiroidiyi düşündüren yakınmalarınız varsa "subakut tiroidit" geçiriyor olabilirsiniz.

Son 1 yıl içinde doğum yapmışsanız, çarpıntı, terleme, yorgunluk, sinirlilik gibi yakınmalarınız varsa "gebelik sonrası (postpartum) tiroidit" geçiriyor olabilirsiniz.

Değerlendirme: Bu durumlarda tiroit değerlendirmesi için doktora başvurun.

KANDAKİ HORMON SEVİYESİ

Bu hastalıkta da, kandaki hormon seviyesine bakmak ve yine tiroid hormonu verilerek tiroid hormonunun normal seviyelerde olup olmadığının takip edilmesi gerektiğini kaydeden Dr. Salih Işık, “Haşimato hastalığı da tiroid bezi içerisinde nodüller ortaya çıkarabilir. Kistik genişlemeler, bezde büyümeler meydana getirebilir.Haşimato hastalığı bu nodüllere bağlı olarak tiroid kanseri ya da çok az bir ihtimal de olsa lenfoma gibi kanserlerin sebebi olabiliyor. Haşimato çok sık görülen bir durum olduğu için hastaların bu konuda takip edilmesi gerekiyor” dedi.

Dr. Salih Işık, Haşimato hastalığında bezin tahribatına bağlı tiroid hormonu düşüklüğü tespit edilmesi durumunda hastaya tiroid hormonu takviyesi yapılması gerektiğini söyledi.

İHA