Yumurta aklandı, artık rahat rahat yiyebilirsiniz

HABERTÜRK'te Söz Sende programının konukları Kalp Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Bingür Sönmez ve Bilimsel Tavukçuluk Derneği Başkanı Prof. Dr. Rüveyde Kaya...

Önce sizinle başlamak istiyorum. Niye hastalarınızdan özür dilediniz?

B.S. : Şimdi 40 yıl insanlara yumurta yememelerini çok kesin bir şekilde emrettik. Hatta pastanın üzerine sürülen yumurtanın bile zararlı olduğunu anlattık. İnsanlar o kadar histerik oldular ki bana telefonlar gelirdi; ‘’Doktorcum dün bir pasta yedim üzerinde biraz yumurta vardı. Şimdi kalbim biraz ağrıyor, acaba ondan mı?’’ diye. Bu derecede histerik yaptık insanları. Aslında 40 yıldır küçük sesler yumurtanın kalp sağlığı için zararlı olmadığını, yumurtanın çok kolestrol ihtiva etmediğini belirten bilim adamları var fakat seslerini hiç duyuramamışlar.

Ama sizde bunu kötü niyetle yapmadınız değil mi yani bilgiler o doğrultudaydı?

B.S. :Bizde kardiyaloglar olarak kalp cerrahları olarak buna inanarak 90’lı yılların başına kadar yaptık. 90’lı yıllarda bu işlerle ilgilenen birçok bilim adamı klinisyen diyelim. Çünkü bilim adamları hep zararlı olmadığını söylemişler. Ben şimdi geriye dönüp araştırdıkça bunu görüyorum. 68 yılında bile çıkan yayınlar var Ama 90-95 yılları arasında çok ciddi klinik araştırmalar yapılmış ve bundan haberdar olan klinisyenler, kardiyaloglar yumurtayı hastalara tavsiye etmeye önermeye başladılar. Ben de onlardan birisiyim. Ama bu kardiyaloglar arasında, klinisyenler arasında küçük seslerle konuşulan şeylerdi. Kimse cesaretle kalkıp bunu anons edemedi.

Neden söyleyemediler?

B. S.: Çekindiler ve belki eleştirileceklerinden korktular. Benim kadar cesaretle özür dilemek etikliğini gösteremediler belki de. Ben de bu cesareti dünkü kongrede elde ettim. Halen de bir sürü bilim adamı özellikle Amerika’dan gelmiş kendisi Washington üniversitesinde yumurta beslenme konusu laboratuvar şefi, ve çok ciddi çalışmalar var. Özelliklehocam beni bu kongreye davet ettiğinde biraz daha bilgi istedim kendisinden, ama bana çok özel makaleler gönderdi. Gördüm ki 90-95 yılları arasında çok ciddi çalışmalar yapılmış ve yumurtanın kolesterolu yükseltici etkisi çok minimum olduğunu hatta hiç olmadığını, hele hele yükselttiğini içinde bulunan...

Bilimsel Tavukçuluk Derneği ne iş yapar? Ve Bilinen Yumurtanın Bilinmeyen Yönleri diye bir konferans düzenlediniz, ortalıkta karıştı. Kısacası sizden önce derneği, sonra da konferansı dinlemek istiyorum.

R.A.:Bilimsel Tavukçuluk Derneği dünyanın 80 ülkesinde şubesi olan 10 bin üyesi olan Dünya Kanatlı Hayvanlar Derneğinin Türkiye şubesidir. 1973 yılında kurulmuştur ve geniş bir iletişim ağı içerisinde üye ülkeler arasında yenilikleri kanatlı hayvanlar bilimindeki yenilikleri sempozyum, seminer, konferans yoluyla paylaşan bir dernek’tir. Gelişmekte olan ülkelerin yaptığı toplantılara destek veren bir dernektir. Olanakları kısıtlı genç bilim adamlarına toplantılarına katılmak için imkanlar sağlayan bir dernektir. Dünyanın en eski tavukçuluk ve kanatlı hayvanlar derneğidir. Çünkü 1912 yılında kurulmuştur.

Hakiketen çok eskiymiş.

R.A.: 4 yılda bir dünya kongreleri yapılır. 2004 yılında dünya kongresi ülkemizde yapıldı. Benim başkanlığımda 3 bin beşyüz kişi katıldı.Sadece kongreye 13 bin kişi de fuara katıldı.

R.A.: Dört yıl bu görevi onurla taşıdım. Tüm ülkelerdeki toplantılara onur konuğu olarak davet edildim. Ve bu iletişim ağı içerisinde Türkiye’nin tavukçuluk ve kanatlı hayvanlar sektörüne güzel hizmet ettiğimi zannediyorum.

Nasıl oldu bu Bilinen Yumurtanın Bilinmeyen Yönleri konferansı ve nasıl organize oldu ve nasıl Bingür Beyi buldunuz?

R.A.: Biz yıllarca uluslararası veya ulusal toplantılar yaparız tavukçuluk üzerine. Tavukçuluğun genel konularını görüşürüz. Çeşitli bilim adamların yaptığı araştırmaları tebliğler şeklinde sunarız. Fakat yılların izlenimi göterdi ki insan sağlığı yönünden mucizevi bir ürün olan yumurtanın tüketimini engelleyen bazı faktörler var. Sayın hocamın bahsettiği gibi kolesterol korkusu. Bu endişelerin bertaraf edilmesi lazım.Çünkü yumurta gerçekten çok önemli bir ürün insan sağlığı yönünden.

Siz bunu etrafınıza söylediğiniz zaman muhtemelen hadi canım falan diyorlardır herhalde. Hepimiz diyorduk yani.

B.S.: Sektörden olduğu için .

Şimdi hocam sizi ihya edecek tavukçular...

B.S.: Ben büyük bir memnunlukla üstlendim. Çünkü inanıyorum ona gerçekten seneler önce kendisine ulaşmak istemiştim ama ulaşamamıştım, ama ihya konusunda bir espirim var. Bir gün Antepli bir iş adamı bir kutu Antep fıstığı getirdi masama koydu, hocam dedi şunun kalbe iyi geldiğini iki satır yaz dedi Antep seni ihya etsin, dedi.

Ama ilk rüşvet teklifimi aldım dün kongrenin sonuçları yayınlanınca bugün bir üretici çok güzel bir e-mail atmış çok teşekkür ediyor sektörün bu kadar sıkıntılı olduğu dönemde ilaç gibi geldiniz bize diyor. Beş yıl önce özellikle benim rica ettiğim bilim adamlarına omega3 den zengin yumurta üretiniz mesajını onlar beş sene önce yakalamışlar. Ve omega3 zengin yumurta üretmişler, diyor ki Türkiye’nin ilk ve tek üreticisiyiz omega3 zengin yumurtayı patentini alıp bu konuda belgeli ihracat yapıyoruz fakat kitleye ulaşamadık, sayenizde kitleye ulaşacağız adresinizi verirseniz size bir kutu yumurta gönderelim. İlk rüşvetimi almış bulunuyorum.

Peki şimdi ne oludu da kırk yıl önceki yumurta çok zaralıyken şimdi değil? Mesela kolesterolu arttırıyor mu ?

B.S.: Şimdi damar sertliğinde felaket dışardan aldığımızdan kolesterolden ziyade iç yapımdır. Günlük iç yapım beş sekiz gram arasında değişiyor bu karaciğerde yapılıyor bağırsak da yapılıyor engelleyemediğimiz odur. Dışardan alınan kolesterol asılında çok fazla değil. Bir yumurta içerisinde elimdeki belgeye göre 1,5 gram yağ var 50 gramlık bir yumurtanın içinde. Bunun kolesterolun yükseltmesi 3 ila 5 mgh arasında oluyor. Kolestrolsüz yaşam yok. Kolsestrol bir yapı yaşı. Almak zorundayız. Ama dozunda almak zorundayız. 300 ile 580 mg arasında kolestrol gerekli.

40 yıl önce niye bize yasakladınız?

B.S.: Bizim kabahatlerimiz. 68 yılından beri bu işle uğraşan bilim adamları yazı yamışlar ama sesleri çıkmamış. Belki de biz okumadık. Ben bir şey keşfetmedim. Bilinen bir şeyi yüksek sesle dile getirdim.

Katkı maddeli olması yumurtayı etkilemiyor mu?

B.S.: En başta çok önemli şey diğer yiyeceklerle karşılaştırıldığında içerisinde ağır metal olmayan tek yiyecek. Bakın balık kesinlikle ağır metal içerisinde civa, kurşun dolu suyla kirlendiği için ama yumurtada ağır metal zehirlenmesi söz konusu değil. Çünkü hayvanın yediği sadece hazırlanmış olan yemler. Ben bu toplantıda suni yem terimini kullandım. Uyardılar bilim adamları beni. Suni yem diye bir şey yoktur, o doğal yemdir dediler. Suni yem deyince kimyasal yiyecekler gibi düşünüyorsun, kimyasal madde olarak düşünüyorsunuz. İşte bunun tahıl olduğunu, besleyici maddeler konulduğunu söylediler.

Birtakım hormonlu şeylerde konulabiliyor bazılarına o çok tartışılan bir konu biliyorsunuz.

B.S.:Hormon çok pahalı bir ilaçtır. Siz hormonu bir tane fazla yumurta üretsin diye tavuğa veremezsiniz. Maliyetlerin altından kalkamazsınız. Hormonlu üretim diye bir şey yok.

Ama biliyorsunuz Erman Toroğlu bir şeyler söyledi.

B.S.: Bazı üreticiler antibiyotik verdiklerini biliyoruz. Ama o üreticinin dürüstlüğüyle olan bir şey.

Ama o yumurtayı etkiler mi?

B.S.:O yumurtayı etkilediği gibi insanlarda antibiyotiğe karşı dirençte geliştirebiliyor. O bir ticari ahlakla ilgili bir şey olmalı. Yasaklandı tabi ki.

Peki şimdi tekrar dönüyorum yararlarına. "Bir kadın hamile ise yumurta yerse düşük kiloda bebek doğurmasını engelleyebilir." Tabi bu çok önemli bir şey.

B.S.: Çünkü esansiyonel aminoasitler var içerisinde ve beyin gelişimini tamamlamaya yarayan önemli mineraller ve aminoasitler var.

Peki ikincisi ergenlik dönemindeki genç kızların özellikle yumurta tüketmelerinde meme kanserinde ciddi bir yakalanma riskinin azaltılması söz konusu bu doğru mu?

B.S.:Evet böyle bir çalışmada yapılmış. Hatta bunlar 5000-10000 denekli çalışmalar. Çok ciddi çalışmalar gerçekten yayınlanmış çalışmalar. Ayrıca alzemier konusunda da yapılmış çalışmalar var. İleri yaşlı insanların günde bir yumurta mutlaka tüketmelerini tavsiye ediyorlar alzemier’dan korunmak için. Sevgili Mehmet Öz dünyaca ünlü kalp cerrahımız Türkiye’ye geldi dedi ki badem kalp sağlığı için çok iyidir. Günde 8-10 tane badem yiyiyorum dedi. Gittikten sonra arkadaşlarım şöyle bir dedikodu çıkardılar. Dediler ki çok büyük badem stokları vardı kooperatiflerin ve gittiler Mehmet Öz’e şu kadar da para Mehmet Öz’de geldi bunu söyledi. Söylenen rakam Mehmet Öz’ün 2 aylık kazancı bile değil. Böyle bir şeye tenezzül etmesi mümkün değil. Ben eminim ki Mehmet Öz buna çok inanarak söyledi. Bunu Amerika’da da söylüyor burada da söylüyor. Demek çok badem satışı oldu. Olabilir bunda bir sakınca yok. Eminim babasının da badem bağı yoktu. Benim bahçemde bile tavuk yok. Bir tane yumurtam da yok. Aldığım en büyük rüşvet daha elime geçmedi. Bir kutu omega3’ten zengin yumurta oldu. Daha fazlasını kabul etmeyeceğim. Buradan da söylüyorum.

R.A.: Ne kadar saygın ve tanınmış doktorsunuz, bilim adamısınız ki kimsenin size böyle bir şey söylemeye cesaret edemez hocam.

Aslında bu çok acı bir şey. Yani buna üzüldüm ben bir doktorun ağzından duymaya. Çünkü demek ki bunları yapanlar var ki ya da meslektaşları böyle birbirlerine ne bileyim çamur mu diyeyim artık atabiliyorlar. Beni üzdü bu açıkçası.

B.S.:Ben ne olur ne olmaz diye bu çalışmaya girmeden önce özel yayınlar istedim. Elimde son derece değerli bilimsel çalışmalar var.

R.A.:Hocam ayrıca siz Türkiye’nin insanlarının sağlığına hizmet ediyorsunuz. Biraz önce anlattınız. Yumurta mucizevi bir ürün. Eğer insanlar yumurtayı yerse ve biraz önce bahsettiğimiz göğüs kanserinden korunma, yaşlanmayı önleme vs. gibi yumurtanın nimetlerinden istifade ederse böyle yanlış bir inanış yüzünden yumurta yemekten vazgeçmez de yerse ne olur halkın sağlığına hizmet ediyorsunuz.

B.S.: Maklarama’nın yaptığı bir çalışmada yanık hastalarına günde 3-4 yumurta verdiklerini ve yanık hastalarının daha çabuk iyileştiğini belirtti.

Mesela ben başka notlar da almışım. Göze de mi iyi geliyor yumurta?

B.S. : Optik neriti önlüyor. İçinde bitein maddesi ve kolin maddeside bu konuda çok ciddi antioksidan maddeler. Biz yoğun bakımımızda hastalarımızın iyileşmelerini hızlandırmak için kefir kullanıyoruz. Kefir kullanmaya başladığımızdan beri hastalarımızın yoğun bakım sürelerinin azaldı ve erken ayağa kalkma süreleri hızlandı. Ben hocamdan aldığım feyzle ve bugün aldığım e-mail ile omega3’ten zengin yumurta firmasıyla ilişki kuracağım. Yoğun bakımda ve serviste yatan her sabah haşlanmış bir omega3’le zengin yumurta verilmesi için diyetisyenimizle özle konuşma yapacağım.

Bir de mesela kilo kontrolünü sağlıyormuş. Yani diyetlerde de etkiliymiş galiba. Maklamara’nın söylediğine göre.

B.S.: Şimdi ben bu çalışmaya girmeden önce eşim diyetisyene gittiğinde o gün bir yumurta yapardı ben gerçekten gülmüştüm bu ne biçim diyet diye. Şöyleymiş içerisinde yüksek protein olduğu için çok tok tutuyor, vücudun hem protein ihtiyacını karşılıyor hem de tok tutuyor. Dolayısıyla ciddi bir diyet.

Peki nasıl bir tepki aldınız. Meslektaşlarınızı sorayım önce.

B.S.: Bugün çok sevdiğim insanlar. Çok ünlü bir iş adamı aradı beni ismini burada vermeyeyim çok seviyorum kendisini. Hocam bu sabah sayende bir yumurta yedim dedi. Zeynel Abidin Erdem beyefendi çok severim kendini. Keyifle bir yumurta yedim dedi. Her sabah senin sayende bir yumurta yiyeceğim dedi. Muhtemelen eşi vermiyordu. Sevgili Uğur Dündar ile program yaptık bugün bana sitem etti. Dedi ki; ‘’Yirmi yıldır yumurtanın sarısını yemezdim sizin yüzünüzden dedi. Ama yarın bir yumurta kırıp keyifle yiyeceğim dedi.’’

Hani yumurta kalp sağlığına zararlı değil dedik nasıl yararlı peki?

B.S.: Normal yumurtayı konuşalım birde benim yumurta ile beklediklerimi söyleyeyim. Normal yumurta selenyum kalp adalesi çok gerekli olan bir madde ve direkt olarak alma şansımız yok. İçinde bulunan Omega3 çok önemli antioksidan bir madde. Kalpte ritim bozukluklarını düzeltiyor. Hem iyi huylu kolestrol HDL’mizi yükseltiyor. Alınan bir miktar kolestrol var içinde ama çok düşük düzeyde olduğu için zaten günlük ihtiyacımızda kullanıyoruz onu. Bu normal yumurta için. Eğer bilim adamları olayı biraz geliştirirlerse Omega3’ten zengin yumurta üretmek konusunda biraz aktivite sağlarlarsa ki piyasada bu var.Ama biraz fazla emek istediği için fiyatı fazla olabiliyor. Fiyatı biraz düşürürlerse kalp sağlığı için yararlı yumurta diye anons etme cesaretini gösterebileceğim ben. Benimle bugün ilişki kuran firma Türkiye’de tek olduğunu söyledi ve rakamlar çıkarmışlar özel analiz raporları çıkarmışlar Omega3’ten zengin yumurta olunca yaklaşık %60 daha fazla Omega3 var içerisinde özel üretilmiş olanın. Fakat çok özel besleme gerektiriyor. Darı, soya, balıkla beslemek gerekiyor. Balığı direkt balık olarak verilirse tavuk kokabilir. Yumurtası kokabilir. Ama onu yağ olarak verirseniz çok daha etkili olacağını söylediler. Dün çok bilim adamlarıyla konuştum. Beni uyardılar yanlış terimler kullanmışım. Çünkü çok yabancı bir konu benim için. Bilim adamlarından beklediğimiz bize Omega3’ten zengin yumurta üretirlerse hastalarımıza insanlarımıza daha yararlı olacaktır.

Siz öncülük edebilirsiniz bu konuda.

R.A.: Demin hocamın bahsettiği firmanın yanı sıra birçok firma zenginleştirilmiş yumurta dediğimiz Selenyumlu yumurtalar, Omega3’lü yumurtalar üretiyor ve tarım bakanlığıda zaman zaman kontrol etmek suretiyle gerçekten belirtilen miktarda bu maddeler içinde var mı diye tespitler yapıyor. Tabi çok haklısınız zenginleştirilmiş yumurtalar iyidir ama normal yumurtalar da çok kıymetlidir. Normal büyüklükte bir yumurtanın içine hiçbir besin maddesi katmaksızın sadece biraz ısı ve nem ayarı suretiyle içinden hiç eksiksiz bir canlı oluşuyor. Civciv oluşuyor. Yani dünyada başka böyle bir ürün yok. 65 gram yumurtanın içinden canlı oluşuyor. Ne kadar önemli bir besin maddesi olduğunu bilim adamları gösteriyor açık olarak.