Adrenalin artırıcı sporlar tartışılıyor

Öznur KARSLI / GAZETE HABERTÜRK

Fransa Alpleri’nde “wingsuit” atlayışı sırasında geçirdiği kaza sonucu yaşamını yitiren kalp cerrahı Mehmet Susam’ın son 4 yıldır yaptığı yüksek adrenalinli “wingsuit” dikkatleri ekstrem sporlara çevirdi. Hatta Doktor Mehmet Susam’ın hocası Prof. Dr. Bingür Sönmez, cenaze töreninde yaptığı konuşmasında “Yasaklansın” dedi. Peki ekstrem sporların en tehlikelisi olan ‘wingsuit’ gerçekten bir spor mu yoksa söz geçirilemez bir adrenalin tutkusu mu? Uzmanlar ekstrem spor türleri arasında en tehlikelisi olan ‘wingsuit’in kesinlikle spor olduğu görüşünde...

PARASAİLİNG İLE GELEN ÖLÜM

Ayvalık’a tatile giden Erhan Aytekin (35) ve Bilal Aytekin (36) isimli 2 kardeş, geçen pazartesi günü Sarımsaklı Plajı’ndan, bir sürat motorunun vincine bağlanarak yapılan parasailing’e bindi. Aniden çıkan şiddetli rüzgâr nedeniyle paraşüt, bir binanın çatısına çarpıp düştü. Ağır yaralanan Aytekin kardeşler kurtarılamadı. Olayın ardından Sarımsaklı sahilindeki su sporları firmasının yetkilileri A.H., M.B. ve O.G. tutuklandı.

OLİMPİK SPORLAR TARTIŞILIYOR

Hangi aktivitelerin spor olarak kabul edileceği dünyada da tartışma konusu. İngiltere’de spor otoritesi Sport England, briç oyununu spor olarak kabul etmeyince ülkenin Briç Federasyonu konuyu İngiliz Yüksek Mahkemesi’ne taşıdı. Mahkeme şimdi briçin spor olup olmadığına karar verecek. Mahkemenin kararının satranç ve bilardo gibi oyunların da spor olup olmadığı konusunda tartışmalara yol açabileceği ileri sürülüyor. The Guardian’a konuşan İngiliz spor otoritelerine göre ise bazı olimpik sporların bile spor olduğu tartışmalı. Örneğin Maurice McLeod, 1896’dan beri bütün olimpiyatlarda yer alan 3 adım atlama yarışmasının “kaşıkla yumurta taşıma oyunu kadar” anlamsız olduğunu iddia etti. Bir başka yazar Barney Ronay ise başta Formula 1 olmak üzere bütün motor yarışlarının “spor” olarak anılmasına karşı çıktı.

'Spor olduğunu ispatlarız'

Yamaç Paraşütü Eğitmeni Ali Yılmaz:

“Esktrem sporların hepsinin içerisinde adrenalin bağımlılığı vardır. Wingsuit’te ise bu bağımlılık doruk noktada. Ancak adrenalin nedeniyle bu spora spor değil demek önyargılı bir davranış olur. Yamaç paraşütüne ‘yamaç paraşütü değil’ dediğinizde bunun spor olduğunu da ispatlarız, adrenalin olduğunu da ispatlarız. Wingsuit için de aynı şekilde. Fakat bu sporda adrenalini en tepede yaşıyorsunuz. Kendinizi belli bir yükseklikten atmanız gerekiyor. Yamaç paraşütünde riskleri kendiniz yönetebiliyorsunuz, wingsuit’te bu söz konusu değil. Paraşütü belli bir yere kadar açabiliyorsunuz. Bu sporun yasaklanması için istatistik verilere bakmak lazım. Sonuç olarak wingsuit’in zararı sadece o sporu yapan kişiye, bir başkası o sonucu yaşamıyor.”

'Dünyanın kabul ettiği bir spor'

Wingsuit Pilotu Mesut Turan:

“Bingür Hoca’nın wingsuit’le ilgili söyledikleri, geçirdiği duygusal travmadan dolayı sarf ettiği sözler. Her yıl dünyada wingsuit yarışları ve rekor denemeleri yapılıyor. Aslında havacılığın bir branşı. Dünyanın kabul ettiği bu sporu yasaklamak mümkün değil. Ama çok tehlikeli bir spor. Atladığınız yerde rüzgârın yönü değişiyor, alçak basınç oluyor. Dağdan kendinizi boşluğa bırakıyorsunuz, tehlikesi, adrenalini yüksek bir spor.”

'İnsanın sınırlarını zorluyor'

Doğa Sporları Eğitmeni Kutsal Zafer Şahin:

“Wıngsuit insanın sınırlarını zorluyor ama bir spordur. Riskleri de zorlanacak ortamlar da oluyor. Bu riskler karşısında bütünlük de önemli. Performansınız, sağlığınız, kalp-tansiyon gibi rahatsızlıklarınızın olmaması, enerjiniz gibi. Bingür Sönmez’in sözlerini acıyla söylenmiş sözler olarak görüyorum. Her şeyden önce wingsuit’in spor olup olmadığını söylemek için sporcu olmak gerekir.”

'Spor değil adrenalin'

Kardiyolog Mefkure Platin:

“Wıngsuıt bir spordan önce müthiş bir adrenalin. Adrenalin bağımlılığı eroin bağımlılığı gibi bir şey. İşi cerrahlık, doktorluk olmasına rağmen bu tür riskli aktiviteleri yapmayan çok başarılı insanlar var. Mehmet Hoca 20 yıldır ilgiliymiş, doktor olmadan önce de paraşüt yapıyormuş. Feci bir şey olduğunu düşünüyorum wingsuit’in. Yüksek riske rağmen adrenalini doruk noktasına çıkardığı için bu spordan ziyade kişinin karakteristik özelliği ile ilgili olduğu kanaatindeyim.”

'Bu beynin yaptığı bir durum'

Psikiyatr Tanju Sürmeli:

“Ekstrem sporların yasaklanması nasıl mümkün olur bilemiyorum. Sonuçta kişi bunu sizden bağımsız yapıyor. Wingsuit atlayışını bir spor olarak görmüyorum. Spor dediğiniz kavramın temelinde sağlık vardır. Spor geneli, topluluğu kapsar. Wingsuit’i ise dünyada 3500 kişi yapıyor. Spor denmesi için çok az bir rakam. Bu kişilerin beyinlerinin düzensiz çalıştığını gösteren bir aktivite bu. Beyinlerinde normalden bir sapma olduğunu gösteriyor bu bağımlılık. Adrenalinin beyinde yarattığı bir etki var burada. Eroin bağımlılığı gibi. Beynin içgörü mekanizması körleşiyor. Ekstrem olaylar spor değil, kişilerin beyninin yaptığı bir durum.”

'Birinci kural risk'

AKUT Başkanı Nasuh Mahruki:

“Ekstrem sporlar kişinin vücudunda adrenalin, endorfin ve epinefrin gibi kimyasallar bırakır, bu salgılar vücuttaki coşkuyu, hazzı artırır. Doktorların stres altında kalabilme yeteneği ekstrem sporları cazip kılıyor. Adrenalini yüksek sporların birinci kuralı risk ve tehlikedir. Bu sporlardan heyecanı çıkarırsanız cazibesi kalmaz. İyi bir sporcu bütün önlemlerini alır, riskleri minimize edebilir. Bazen risk gerçekleşebilir. Türkiye’de dağcılık sporunu eğitimli, kültürlü bir kitle yapıyor. Doktorlar da eğitimli ve kültür seviyesi yüksek kişiler olduğu için bu tür sporlarla kendilerini geliştirip o hazzı ve coşkuyu yaşamak istiyorlar.”