Tophane'nin incisi: 500 yıllık Karabaş Mustafa Ağa Camii!
Tramvay yolunda, Tophane durağının karşısında kırmızı tuğlalarıyla duran 500 yıllık Karabaş Mustafa Ağa Camii ve tekkesi, bir dönemin, sözü kanun değerindeki babüssaade ağasının vasiyetiydi. Karabaş Mustafa Ağa, kendi adına yaptırdığı tekkenin avlusuna gömüldü. O zamanlardan geriye, avlu ile cami kaldı
Bedia Ceylan Güzelce, HT Cumartesi'de500 yıllık Karabaş Mustafa Ağa Cami'yi kaleme aldı. Topkapı Sarayı erkanı, padişah ve sadrazamdan sonra üçüncü bir kişiden daha ‘o kadar’ çok korkardı. Babüssaade ağasından. Sarayın en prestijli görevlilerinden olan babüssaade ağaları, bütün resmi törenlerin sorumluluğunu alır, sefere çıktığında veya camiye gittiğinde padişahı yalnız bırakmazdı. Siyah olmayan harem bekçilerinden yani akağalardan, darüssaade ağalarından ve enderundan sorumlu olan kişi de yine oydu.
İşte 15. yüzyıl sonu ile 16. yüzyıl başında yaşamış Karabaş Mustafa Ağa da, o dönemde sözü en çok geçen babüssaade ağası oldu. Kendi adına Tophane’de yaptırdığı Karabaş Mustafa Ağa Camii, 1520’de, zaviye, ilk mektep ve namazgahı ile mükellef bir ibadethaneydi. Caminin avlusundan her içeri giren hem yapının güzelliğinden etkileniyor hem de banisine dua ediyordu.
Yaklaşık 300 metrekarelik bir alana yayılan kare planlı caminin yapımında kırmızı tuğla kullanılmış. Başlangıçta büyük bölümü ahşap olan yapı, Adnan Menderes’in yol çalışmalarından nasibini almış. 1961 ve 1962 arasında tamamına yakını yıkılıp, namazgah, mektep ve zaviyesi üzerinden yol geçirilip cami yeniden inşa edilmiş. Ancak dönemin mimarları orijinal yapıya olabildiğince bağlı kalmış ve mahalle sakinlerinin söylediğine göre, ‘Aynısından bir tane daha’ yükseltmişler.
Önünden tramvay ve karayolunun geçtiği caminin hem avlusunda hem de denize bakan cephesinde iki türbe alanı bulunuyor. Aralarında Mimar Sinan’la birlikte çalışıp Kılıç Ali Paşa Cami’nin hattatlığını yapan Demirci Kul Yusuf Efendi ile bani Karabaş Mustafa Ağa’nın da mezarları bulunan bu iki türbede ayrıca camide daha önce görev yapmış iki imamın da mezarları bulunuyor. Bu iki imamın türbelerindeki sarıklara bakılırsa, tekke ve zaviyeler kapanmadan önce burada Kadiri tarikatının toplantıları yapılmış. Caminin ahşap kapısı bugün hem ibadet için hem de camiyi görmek için gelenlere açık. Her gün binlerce insanın tramvayla, yürüyerek ya da otomobilleriyle önünden geçtiği Karabaş Mustafa Ağa Camii, kırmızı kiremitleri ile İstanbul’un görülmesi gereken yapılarından biri.
BABÜSSAADE AĞALIĞI
Babüssaade kapısı, Topkapı Sarayı’nın üçüncü kapısıdır. Bu kapının önünde kurulan revakın altında padişah tahtı devraldığında, bayramlarda, zafer kutlamalarında toplanılır ve törenler gerçekleştirilirdi. Bu adet Sultan Abdülaziz’in hükümdarlığı döneminde de bir müddet devam etti. 18. yüzyıla gelindiğinde babüssaade ağalarının yetkileri sınırlandı. Emrindeki ağalıklar ellerinden alındı.
