Sistemik efor intoleransı hastalığı
—Sistemik efor intoleransı hastalığı ne demektir?
Sistemik efor intoleransı hastalığı, kronik yorgunluk sendromu olarak bildiğimiz rahatsızlığa önerilen yeni isimdir. Yeni tanı kriterleri ile birlikte kabulü an meselesidir. Benim de en hoşuma giden ad budur, umarım kabul ola.
Kronik yorgunluk sendromu, en az altı aydan beri devam eden ve istirahat etmekle geçmeyen bir yorgunluktur.
Hepimiz, doğal ya da doğal olmayan nedenlerden ötürü yoruluyoruz. Aşırı derecede efor sarf etmek, uykusuz kalmak, çeşitli hastalıklara maruz kalmak, doğal yorgunluklardır.
Sistemik efor intoleransı ya da kronik yorgunluk sendromu ise tüm bunların dışında kalan, yani nedeni bilinmeyen bir yorgunluktur.
Kronik yorgunluk sendromu doğal yorgunluklar kadar pek sık görülmez.
—Ne tür yakınmalara yol açar?
Vücut direnç düşüklüğü ve psikolojik sorunlar, kronik yorgunluk sendromunun ortaya çıkışını tetiklerler.
En karakteristik haliyle hiçbir neden yokken ani olarak ortaya çıkar.
Bitkinlik, halsizlik, boğaz ağrısı, hafif ateş, kas-eklem ağrıları, gece terlemeleri, baş ağrısı, lenf bezlerinde duyarlılık, çene eklemi ağrıları, kas ağrıları, uykusuzluk gibi yakınmalara yol açar. Cinsel isteksizliğe de neden olabilir.
Uzun süren olgularda içe kapanma, sosyal ilişkilerden kopma görülebilir.
Kronik yorgunluk sendromu en sık kadınlarda görülür. Gençlerde ve erkeklerde daha ender görülür. 35-45 yaşları arası kadınlarda daha sık görüldüğü tespit edilmiştir.
—Karakteristik muayene bulgusu var mıdır?
Hayır, kronik yorgunluk sendromu tanısı koyduracak karakteristik bir muayene bulgusu yoktur. Yakınmalar, yakınmaların süresi ve olası hastalıklar dışlanarak oluşturulan tanı kriterleri tanı koymaya yardımcı olurlar.
—Kronik yorgunluk sendromunda tanı kriterleri nelerdir?
En belli başlı tanı kriteri, nedeni bilinmeyen, inatçı ve sık aralıklarla tekrar eden kronik bir yorgunluktur. Efor intoleransı mevcuttur. Söz konusu yorgunluk istirahat ile geçmez.
En az altı aydan beri devam eden yakınmalar kronik yorgunluk sendromunda tanı kriteri olarak kabul edilirler.
—Nasıl tedavi edilir?
En etkili tedavi yöntemi spor yapmaktır. Kronik yorgunluk sendromunu tedavi eden bir ilaç yoktur. Çok inatçı olgularda çok düşük dozlarda kortizon ile tedavi öneriyoruz.
Kronik yorgunluk sendromu en sık fibromiyalji, depresyon, bipolar hastalık ile karışır.
Ayırıcı tanı için psikiyatri konsültasyonu gerekebilir.
Ne yapmalıyız?
Stresten uzak durun
Dengeli beslenin
Spor yapın
Sigarayı bırakın
Alkolü azaltın
Kronik yorgunluk sendromu belirtileri
—Dinlenmekle geçmeyen yorgunluk
—Boğaz ağrısı
—Boyun ve koltuk altı lenf bezlerinde hassasiyet
—Kas ağrıları
—Eklem ağrıları
—Baş ağrıları
—Sabahları yorgun kalkmak
—Egzersizlerden sonra 24 saati aşan bitkinlik (efor intoleransı)
