Dengesiz beslenen kişilerde safra taşı oluşma riski yüksek
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuncay Filiz, safra taşlarının oluşumunu ve nasıl engellenebileceğini anlattı, “Hızlı kilo vermek safra taşına yol açabilir. Çoğunlukla orta yaş kadınlarda görülür. Çocuklarda görülen safra taşı ise genellikle doğuştan olur” diye konuştu
Safra taşları neden oluşur?
Safra taşları safra kesesi ya da kanallarında yer alan irili ufaklı taşlar olup, genetik nedenlerden ya da dengesiz beslenmeden ötürü oluşur.
Düşük kalorili diyet yaparak hızlı kilo vermek dengesiz beslenmelerin başında gelir, bu durum da safra taşlarına yol açar.
Çocuklarda görülen safra taşları ise sıklıkla doğuştan gelen kan hastalıkları ile ilgilidir.
Kaç tür safra taşı vardır?
Safra taşları esas olarak kolesterol, safra pigmentleri, kalsiyum ve protein içerirler, bu içeriklerine göre de kolesterol taşları, pigment taşları ve mikst taşlar olarak tanımlanırlar.
En sık görülenler kolesterol ve mikst safra taşlarıdır.
Safra çamuru nedir?
Kolesterol içeren safra taşları mikro kristallerden ibarettirler. Ultrasonografi ile tanımlanan bu mikro kristaller safra çamuru olarak adlandırılır.
Safra çamuru kendiliğinden yok olabilir, sebat edebilir ya da safra taşına dönüşebilir.
Safra çamuru kolesistit, kolanjit ve pankreatit gibi önemli hastalıklara yol açabilir, bu nedenle yakından takibi gerekir.
İleri yaşlarda görülür
Renkli safra taşlarının özelliği nedir?
Renkli safra taşlarına pigment taşları da denir. Pigment taşları kalsiyum tuzları, safra ve protein karışımından oluşur. Siyah ve kahverengi olmak üzere iki tür pigment taşı vardır.
Siyah pigment taşları ileri yaşlarda ve beslenme bozukluğu olan kişilerde görülür.
Kahverengi pigment taşları ise sıkı diyet yapan ve sebze ağırlıklı beslenen kişilerde görülür. Safra kesesi alınan kişilerde kanallarda oluşan safra taşları, kahverengi pigment taşlarıdır.
Ses verenler bulantıya neden olur
Safra taşları ne tür yakınmalara yol açarlar?
Safra taşları genelde sessizdirler, ciddi bir yakınmaya yol açmazlar. Ses veren taşlar ise bulantı, ağrı, gaz ve safra koliğine neden olurlar.
Akut taşlı kolesistit nedir?
Safra kesesi kanalının taş ile tıkanması ve iltihaplanması demektir. Safra taşı hastalıklarının en sık görülen ve en ciddi olan komplikasyonudur. Acil ameliyat gerekir.
Sağ kürek kemiğine yayılır
Safra koliği nedir?
Safra koliği bilier kolik olarak da bilinir, safra kesesi ve kanallarına ait oldukça şiddetli bir ağrıdır. Safra koliği genelde yemeklerden 15-30 dakika sonra başlar.
Ağrı, karın sağ üst yarısında ya da göğüs kafesinin hemen altındadır. Aralıklarla gelir ve en sık sırta, sağ kürek kemiğine yayılır. Göğsün sol yarısına yayılan ağrılar kalp krizi kuşkusuna yol açarlar. Kolik ağrıya çok kez bulantı ve kusma da eşlik eder, enfeksiyon olursa ateş olur. Safra kolikleri tedavi edilmezlerse sık sık tekrar ederler.
Erkeklerde daha az olur
Safra taşları kimlerde görülür?
Safra taşları sıklıkla orta yaş kadınlarda görülür. Doğum yapan ve östrojen kullanan kadınlarda daha sıktır. Erkeklerde ise daha az görülmektedir.
Hiçbir yakınmaya yol açmaz
Asemptomatik safra taşı ne demektir?
Hiçbir yakınmaya yol açmayan, rutin olarak yapılan ultrasonografilerde tesadüfen saptanan taşlardır. Bunlara sessiz safra taşları adı da verilir. Enfeksiyona ve ağrıya yol açma olasılıkları çok düşük olduğu için tedavilerine gerek duyulmaz.
İzlemek yeterli olacaktır
Safra taşları nasıl tedavi edilirler?
Asemptomatik safra taşlarının tedavisine gerek yoktur, izlemek yeterlidir. Akut taşlı kolesistit ve safra koliklerinde ise laparoskopik kolesistektomi tercih edilir.
Eriten ilaçlar kullanılır
Ameliyat dışı tedavi seçenekleri nelerdir?
Ameliyata engel bir durum var ise safra taşlarını eriten ilaçlar kullanılır. Kahverengi pigment taşları oldukça yumuşak olduklarından endoskopik yöntemle kolayca parçalanarak çıkartılırlar.
