Demir eksikliği olanlar et balık ve yumurta tüketmeli
Demir, en fazla et ve et ürünlerinde bulunur, ardından balık ve yumurta gelir. Diğer demir kaynakları kepek, çavdar ve sebzelerdir. Vejetaryen beslenenlerde demir eksikliği anemisi sık görülmektedir
- Demir neden eksilir?
Demir eksikliği fizyolojik ve patolojik nedenlerden ötürü olur. Fizyolojik nedenler hastalık olmayıp en sık kadınlar ve çocuklarda görülür. Kadınlarda menstruasyon ve gebelik, çocuklarda ise gelişme döneminde ortaya çıkan demir eksikliği fizyolojiktir. Demir eksikliğinin yol açtığı en önemli hastalık, anemi yani kansızlıktır.
- Anemi nedir?
Anemi, kandaki hemoglobin seviyesinin kadınlarda yüzde 12 gr/dl, erkeklerde yüzde 14 gr/dl altına düşmesi demektir. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerimiz içinde demir ile birleşmiş olan proteindir. Hemoglobinin görevi, akciğerlerdeki oksijeni vücudun tüm hücrelerine taşımaktır. Demir eksilince kandaki hemoglobin değeri de düşer. Demir eksikliği anemisi, demir eksikliğine bağlı olarak gelişen anemi demektir.
- Demir eksikliği nelere yol açar?
Halsizlik, yorgunluk ve solgunluk demir eksikliğinde en sık dile getirilen yakınmalardır. Üşüme, çarpıntı, unutkanlık ve konsantrasyon güçlüğü, ilerlemiş demir eksikliği olgularında sıklıkla dile getirilen yakınmalardır. Kronik demir eksikliği dudak köşelerinde çatlama, dilde kızarma, tırnaklarda yumuşama, kırılma ve boylamasına çizgilere yol açar. En nihayetinde tedaviye dirençli kalp yetmezliğine neden olabilir.
- Demir ihtiyacı nasıl karşılanır?
İhtiyacımız olan demir, besinlerden ve kan hücrelerinin yıkımı sonucu açığa çıkan demirden sağlanır. Yetişkinlerin günlük demir gereksinimi 1-3 mg, kaybı ise 1 mg’dır. Demir kaybı dışkı, idrar ve ter yoluyla olur. Gebelik döneminde demir kaybı daha fazladır.
Kırmızı küre dağılım genişliği
- Demir eksikliğine yol açan hastalıklar nelerdir?
Mide-bağırsak kanserleri, iyi huylu mide tümörleri, onikiparmak bağırsağı ülserleri, bağırsak divertikülleri gizli kanamalara yol açarak demir eksikliği anemisine yol açarlar.
Aspirin ve romatizma ilaçları, gizli ya da açık kanamalara yol açarak demir eksikliğine neden olurlar.
Çocuklar ve yaşlılarda bağırsak parazitleri demir eksikliğine yol açan başlıca nedenlerdir. Demir eksikliği anemisi ile kronik hastalık anemisi birbirlerine çok benzerler. İkisini ayırt etmek için RDW’ye bakılır. RDW, kırmızı küre dağılım genişliği demektir. Demir eksikliği anemisinde ilk anormal bulgu RDW artışı olduğundan kolayca tanı konur.
Süt ürünleri ile kullanılmamalı
- En zengin demir kaynakları nelerdir?
Demir, en fazla et ve et ürünlerinde bulunur, ardından balık ve yumurta gelir. Diğer demir kaynakları kepek, çavdar ve sebzelerdir. Vejetaryen beslenenlerde demir eksikliği anemisi sık görülmektedir.
- Nasıl tedavi edilir?
Demir eksikliği anemisinin tedavisi ağızdan alınan ya da enjeksiyon formunda kullanılan ilaçlarla yapılır. Ağız yoluyla kullanılan demir bileşenleri aç karına tüketilmeli, süt ve süt ürünleri ile birlikte kullanılmamalıdır. Demir preparatları C vitamini ile birlikte alındıklarında bağırsaklardan daha güçlü emilirler.
Anemi hastalık değil, bulgudur
Anemi bir hastalık değildir, ateş, öksürük, ishal gibi bir bulgudur. Demir eksikliği anemisi de öyledir. “Demir eksik” tamam da, “Neden demir eksik?” sorusuna tatmin edici bir yanıt vermeden asla demir tedavisine başlanmaz. Demir eksikliği var ise önce eksikliğin nedeni ortaya konur sonra tedaviye geçilir.
