İdrarda kan uyarıdır!

İdrarda kan, tıp dilinde hematüri olarak adlandırılır. İdrarın normal rengi saman sarısıdır. İdrara kan karışırsa kırmızı, kahverengi, pembe, koyu sarı, siyah renklerden birine dönüşür.

Nasıl görülür?

Hematüri, çıplak gözle görüldüğü gibi, mikroskop altında ya da duyarlı çubuklar (dipstikler) ile tesadüfen de görülür. Çıplak gözle görülen şekline makroskobik hematüri denir. Diğerleri ise mikroskobik hematüri olarak adlandırılır.

Yanıltıcı olabilir mi?

Evet yanıltabilir. Her kırmızı idrar, kan demek değildir. Pek çok ilaç, yiyecek ve içecek, idrarın rengini kırmızıya boyayabilir. Şalgam, kırmızı biber, pancar, böğürtlen, idrara pembe-kırmızı renk verirler. Rifadin, metronidazole, fenitoin grubu ilaçlar, idrar rengini kırmızıya çevirirler. Bir tür demir metabolizması bozukluğu olan Porfiria hastalığında idrar rengi kırmızıdır.

Gizli kanama nasıl teşhis edilir?

Kırmızı kan hücresine eritrosit denir. Erişkinlerde 24 saat içinde idrarla 100’den fazla eritrosit atılması normaldir. Dipstik test çubukları, 1-2 eritrosite bile duyarlıdır. Dipstik ile negatif sonuç, idrarda kanama olmadığını gösterir. Pozitif sonuç ise kanamaya işaret eder. Bu durumda idrarın mikroskobik tetkiki yapılır.

Mikroskobik kanama nedir?

Mikroskobik olarak idrarda 0-3 arasında eritrosit normaldir. Bunun üstündeki değerler ise hematüri demektir. Kadınlarda periyodik olarak görülen hematüriler, menstruasyonla ilgili olabilir. Bu durumda hematüri, endometriozis denilen bir hastalıktan ileri gelebilir.

Nedenleri nelerdir?

Başlıca nedenleri böbrek taşı, enfeksiyon, travma, kan hastalıkları, ilaçlar ve nihayet kanserdir. Polikistik böbrek hastalarında her dört kişiden birinde hematüri görülür. Böbreklerde sessiz taşlar, sürekli mikroskobik hematüriye neden olurlar. Virüs enfeksiyonlarından 1-2 gün sonra idrarda kanama görülebilir ve enfeksiyon sona erdiğinde kan da kesilir. Streptokok türü bakterilerin neden olduğu enfeksiyondan birkaç hafta sonra nefrit gelişebilir. Nefrit, hematüri ve hipertansiyona yol açar.

Nasıl izlenir?

Hematüri ilk kez ortaya çıkmış ve başkaca bir bulgu yoksa, birkaç gün ara ile tahlil tekrar edilir. Hiçbir nedene bağlanamayan geçici hematüriler gençlerde sıktır. Çok kez farkına varılmayan bir travma ya da egzersizden ötürüdür. Yüzme, koşu, tenis, en sık kanamaya neden olan egzersizlerdir.

Yaşlılarda geçici bile olsa hematüri, ciddiye alınır. Olası bir kanser riski mutlaka dışlanır, ultrasonografi ve sistoskopi yapılır.

Nefrit kanaması nasıldır?

İdrar yolları ve mesane kaynaklı kanamalar genelde berrak kırmızıdır. Böbrek kaynaklı kanamalar ise genelde koyu ve bulanık olup çok kez kahverengi ya da kola rengindedir. Aynı anda idrarla yüksek miktarda protein kaybı da vardır. Yüksek tansiyon ve böbrek yetmezliği ile birlikte olan bu bulgular, tipik nefrit tablosudur.