Kolesterol dostumuzdur, dost kalacaktır!

lKolesterol nedir?

Kolesterol, vücudumuzda bulunan bir tür yağdır.

Kolesterol, hücrelerimizi çevreleyen zarların temel yapı taşıdır. Kolesterol olmazsa hücre de olmaz, yaşam da olmaz. Ayrıca birçok enzim ve hormonların da yapı taşıdır. Kortizol ve cinsiyet hormonlarının hammaddesi kolesteroldür.

Büyük bir kısmı vücut tarafından üretilir. Kolesterol üretim merkezi karaciğerdir. Daha az oranda ise doğrudan besinlerle alınır.

Bunlar, hayvansal besinler yani et ve süt ürünleridirler. Sebze, meyve ve tahıllarda kolesterol yoktur.

—Kolesterol neden yükselir?

En başta gelen neden vücut tarafından aşırı derecede sentez edilmesidir. Fazla hayvansal ürünleri tüketmek ise ikinci sırada gelir. Öte yandan bazı hastalıklar ve ilaçlar da kolesterol yükselmesine neden olurlar. Hastalıkların başında diyabet gelir. İlaçlar ise diüretikler, beta blokerler, anabolizanlar ve antipsikotiklerdir. Diğer hastalıklar, hipotiroidi ve kronik böbrek yetmezliğidir.

—LDL kolesterol nedir?

Düşük dansiteli lipoprotein ile taşınan kolesterol demektir. Kötü kolesterol olarak bilinir.

Kolesterol, karaciğer ile hücreler arasında taşınır durur. Bu taşıma işi de proteinlerle yapılır. Kolesterolle yüklenmiş olan bu proteinlere lipoprotein adı verilir.

—LDL kolesterol neden kötülenir?

Yüksek düzeylerdeki LDL kolesterolün damar duvarlarında biriktiği gözlenmiştir. Bunun da pek çok kişide pıhtılaşma ve damar tıkanıklığına yol açtığı gösterilmiştir. Bu nedenle “kötü” kolesterol olarak anılır.

—HDL kolesterol nedir?

Yüksek dansiteli lipoprotein ile taşınan kolesterol demektir. İyi kolesterol olarak da bilinir.

HDL kolesterol, LDL kolesterol gibi damarlarda birikmez. Üstelik biriken LDL kolesterolü önüne katarak süpürür. HDL kolesterolü yüksek olanlarda kalp damar hastalıklarının daha az görülmesi de bundan ötürüdür.

—LDL kolesterol mutlaka düşürülmeli mi?

Hayır, “vurun LDL’ ye !” zihniyeti yanlıştır. Düşürme kararı risk durumuna göre verilmelidir.

Yüksek riski olan kişilerde LDL kolesterolün 100 mg/dL altında tutulması idealdir. Orta riski olanlarda 130 mg/dL, riski az olanlarda ise 160 mg/dL altında olması yeterlidir.

—Kimler yüksek risklidir?

Hipertansiyon, obezite, diabet ve birinci derece yakınlarında kalp-damar hastalığı olanlar yüksek risklidirler.

—HDL kolesterol düzeyi ne olmalıdır?

HDL kolesterol düzeyinin erkeklerde 50 mg/dL, kadınlarda 40 mg/dL nin üstünde olması idealdir.

—Kimler ilaç kullanmalıdır?

Her kolesterolü yüksek olan ilaç kullanmamalıdır. Çaya, çorbaya statin olmaz! İlaç, ancak koruyucu önlemlere rağmen kolesterolü yüksek olan kişilerde kullanılmalıdır.

Ne yapmalıyız?

—Sigarayı bırakın

— Fazla kilolardan kurtulun

— Egzersiz yapın

—Doymuş yağları azaltın

— Lifli besinler tüketin