AVM cephesinde bu yılın stresini ortak giderler artıracak
Alışveriş merkezleriyle (AVM) kiracılar arasındaki ilişki evlilik gibi. Sürekli bir geçinememe, bir yandan da birbirinden vazgeçememe hali. AVM’nin açıldığı ilk 1 ay her şey şahane, merak ziyaretleriyle tam bir balayı. Sonra ortalık ıssızlaşıyor ve müşterinin ayağının alışması 3 yılı buluyor. Kiracılar, sürekli şikâyet eder görünüyor, AVM yönetimleri “Ama en başta böyle anlaşmamış mıydık?” diyor.
Geçtiğimiz yılın en büyük gerilimi, artan kura bağlı olarak perakendecilerin kur sabitleme, kirada TL’ye dönme talepleriydi. Pek çok AVM bu konuda pazarlığa yanaştı ama genel bir TL’ye dönüş yaşanmadı. Geçtiğimiz günlerde Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Hulusi Belgü ile sohbet ettik. AVM’ler cephesinde herkesi mutlu etme çabası sürüyor önce onu belirtelim. Şöyle anlattı Belgü: “Ekonomik koşullar stabilken bile kiracının işleri kötü gittiğinde AVM’ler indirimlerle destek verir. Son dönemde uzun yıllar sonra ilk defa ciro artışı enflasyonun bir puan altında gerçekleşti. Kimse arkasına yaslanıp ben bir şey yapamam demiyor zaten. Ama kiracıya indirim yaptıkça AVM yatırımının geri dönüşü ortalama 15 yıldan 20-22 yıllara çıkıyor. Şu anda yatırımlardan beklemede olan var, ertelenen de var, benim bildiğim 4-5 tane var. Hatta bir tanesinde kiralamalar bitmişti buna rağmen yatırım durdu. Devlet bizden TL’ye dönmemizi istiyor. Bunun için en önemli unsurlardan bir tanesi bankalar. Devlet bankaların TL fonlamasını sağlayabilirse yerli yatırımcının büyük bölümü TL ile borçlanacaktır. Bu konuyla ilgili çeşitli bakanlar ve bazı bankalarla alternatif çözüm önerilerini konuşuyoruz. Vermeden almak Allah’a mahsus. Ben birinden bunun desteğini alayım ki kiracılardan TL ile kira alayım.”
Hulusi Belgü son dönemde beyaz eşya ve mobilyaya sağlanan vergi indirimleriyle ilgili olarak “Gayrimenkulle ilgili ödenen vergilerde niçin iyileştirme yapılması gündeme gelmiyor?” diye de sordu. Ve bununla ilgili bir öneri paketi hazırladıklarını, bunu perakendecilerle de paylaşacaklarını anlattı. Belgü, “Bu işin dört ayağı var. Devlet, bankalar, perakendeciler ve yatırımcılar. Perakendeci indirim isterken şunu da yapabilmeli. ‘Sen bana zor günlerde destek verdin, koşullar düzeldi, şimdi de ben o günlerde senden aldığın desteği geri vereyim’ diyebilmeli.”
Hulusi Belgü
‘AVM’LERDE KARTLAR YENİDEN KARILACAK’
Bu yılın gündemindeki yeni konu 2016’nın son gününde çıkarılan ve AVM’lerdeki ortak giderlerin paylaşılmasını yeniden düzenleyen yönetmelik. AYD bu konu ile ilgili 1.5 yıldır çalışıyordu. Ancak çıkan yönetmelik, uygulamayı baştan aşağı değiştirdi. Hulusi Belgü’nün tanımıyla şimdi kartların baştan karılması gerekecek.
Kısaca özetlemek gerekirse yeni yönetmelik şunu öngörüyor. Eskiden mağazaların ödeyeceği genel gider katkısı katsayı usulü ile hesaplanırken şimdi metrekareye göre hesaplanması öngörülüyor. Belgü bunu somut bir örnekle anlattı:
“Örneğin 10 m2’lik satış alanı olan bir fast food dükkânı, binlerce metrekarelik ortak alanı müşterilerine kullandırabilirken sadece 10 m2 ile sınırlı olarak ortak giderlere katılacak. Fast food alanlarında haksız bir kâr patlaması yaşanacak. Yine çok az atık üreten büyük mağazalar temizlik giderlerine çok az yük getirirken yüzlerce veya binlerce metrekarelik alanları kapsadıklarından katlanacakları ortak giderler adaletsiz bir şekilde artacak. Ortak giderlerle ilgili geçen yıl alınan avansların mahsuplaşması ocakmart döneminde yapılmaya başlandı. Önümüzdeki günlerde bu konuda pek çok anlaşmazlık yaşandığına tanık olacağız.”
