Kiralık işçi
İşsizliği azaltacağı, dezavantajlı kesimlerin istihdamını artıracağı bir çalışma modeli olduğu ileri sürülen “Kiralık işçi ve Esnek Çalışma Modeli”nin çalışma yaşamının bir parçası haline getirildiği görülüyor.
İşçi sendikalarının “kölelik yasası” nitelemesiyle karşı çıktıkları “Kiralık İşçi ve Esnek Çalışma Modeli”; işsizliğe çözüm olmadığı gibi; “güvencesiz istihdam” anlamına gelmektedir.
Bilindiği gibi; ekonomik kriz ve durgunluk dönemlerinde “güvencesiz işçiler”; gözden çıkarılan işçilerdir.
Bu modelde işverenin çalıştırdığı işçi ile hiçbir hukuksal bağı bulunmamaktadır.
Böylece; şirketler kalıcı ve uzun dönemli sözleşmeler yerine “kiralık işçi” çalıştırarak işçi ücretinden tasarruf etme yoluna gitmektedirler.
Oysa; işsizliğe kesin çözüm yatırım yapmak, yeni istihdam alanları açmak, üretimi artırarak ekonomiyi büyütmektir.
15 yıl Türkiye Gazeteciler Sendikası İzmir Şube Başkanlığı yapan bir basın emekçisi olarak diyebilirim ki sendikal örgütlenme özgürlüğü ve grevli toplu sözleşmeli sendikal düzen; “güvencesiz istihdamı” önleyen en etkili çaredir.
GÜVENCESİZ İŞÇİ
Günümüzde; örgütlenme özgürlüğü toplu pazarlık ve grev hakkı önünde sayısız engel var. Grevli-toplu sözleşmeli sendikal örgütlenme özgürlüğü; sadece “istihdam güvenliği” sağlamıyor, aynı zamanda demokrasinin de kalitesini artırıyor, standardını yükseltiyor.
İŞKUR, bundan bir süre önce, hazırladığı yönetmelik taslağı ile “kiralık işçi” ve “esnek çalışma” modelinin nasıl işleyeceğini belirledi. Konuya ilişkin yasaya göre; özel istihdam büroları (ÖİB) işçi ve işveren arasında geçici iş ilişkisi kurarak işçi kiralayabilecek.
İşçi ve işveren özel istihdam bürolarına başvuracak, işveren kiraladığı işçi karşılığında büroya bir ücret ödeyecek. İşçinin ücretini ve sigorta primini özel istihdam büroları (OİB) ödeyecek.
Böylece; işçi, işveren ve özel istihdam büroları olmak üzere istihdamda üçlü bir ilişki modeli ortaya çıkacak.
Bu modelle oluşacak kompozisyonda özel istihdam büroları, bir anlamda “güvencesiz istihdam”ın aracı rolünde olacak.
Bu arada; sadece çalıştıkları süreler için sigorta primi ödeyeceğinden bu şekilde çalışan işçilerin emekli olabilmeleri adeta mümkün olamayacak.
Öte yandan; işçiler işsiz kalacakları süre içerisinde sıkıntı çekebilecekler ve İŞKUR’un hazırladığı yönetmelik taslağında kıdem tazminatı konusunda bir açıklık olmadığı için kıdem tazminatından yararlanmaları da pek mümkün gözükmüyor.
Ayrıca; “kiralık işçi” modeli; güvencesiz işçi katmanını daha da genişletecek, ucuz işgücü yaratacak, kayıt dışılığı özendirecek, böylece işsizlik sorununun çözümüne bir katkı sağlamayacaktır.
Sonuç olarak: Güvencesiz istihdam; işsizliğe çare değil.
