Orta vadeli program
Ekonominin koordinasyonundan sorumlu Başbakan Yardımcısı Babacan, 2015’de başlayacak ve 3 yılı kapsayacak ekonominin yol haritası olan Orta Vadeli Program hedeflerini ve buna ilişkin öngörülerini açıkladı. Babacan’ın açıkladığı programda hedeflerin küçültüldüğü, iç dengeleri olan, gerçekçi, uygulanabilir ve “ayağı yere basan” bir program niteliği taşıdığı görülmektedir. Orta Vadeli Program 3 yıllık bir perspektifle sadece ekonominin gidişatını belirlemeyecek, yol haritasını çizmeyecek, aynı zamanda yurttaş olarak hepimizin de bu süre içinde yaşamımızdaki “kalite”yi belirleyecek.
Açıklanan program, kamu sektöründe ekonominin temel dengelerinin kurulması, özel kesimdeyse şirketlerin ve halkın önünü görmesi açısından büyük bir önem taşımaktadır. Orta Vadeli Program büyümenin ne olacağını, gelirlerin ne kadarının tüketime, ne kadarının yatırıma gideceğini, enflasyonun, milli gelirin, cari açığın ve işsizliğin ne olacağını göstermektedir.
Orta Vadeli Mali Plan da bütçe gelirleri, bütçe harcamaları ne olacak, bütçe ne kadar açık verecek ve yatırıma, personel harcamalarına, sosyal güvenlik giderlerine ne kadar para ayrılacak bunlarla ilgili hedefleri de ortaya koymaktadır.
Orta Vadeli Program 2014’de ekonominin tahminlerin gerisinde kaldığını, daraldığını ve küçüldüğünü anlatmaktadır.
Hakça bir değerlendirme yaparsak ülkenin iç kaynakları azsa, tüketim artarken tasarruf azalıyorsa ve dış kaynak akımı da zayıflamışsa bundan daha tutarlı ve iç dengeleri olan uygulanabilir, gerçekçi ve ayağı yere basan orta vadeli bir programın hazırlanamayacağını teslim etmemiz gerekir.
ÖNGÖRÜLEN HEDEFLER
Daha önce açıklanan 2023 için belirlenen 2 trilyon dolar milli gelir, 500 milyar dolar ihracat ve kişi başına 25 bin dolar milli gelir hedefine ulaşılmasının “mucize” haline geldiği ve “orta gelir tuzağı”nın kapıda olduğu görülmektedir.
Babacan, 2015-2017 dönemine girerken önceliğin enflasyon, cari açık, yapısal reformlar ve mali disiplin olduğunun altını özenle çizdi. Orta Vadeli Program’da öngörülen hedeflerde temel göstergeler bakımından şöyledir:
2015’de kamuda 74 bin kişi işe alınacak. Eğitim en büyük harcama kalemi olacak, bunu sağlık ve sosyal güvenlik harcamaları takip edecek.
Orta Vadeli Program’da 2014 için belirlenen % 5’lik enflasyon hedefinde sapma olduğu belirtildi. Babacan, yıl sonu enflasyon hedefini % 9.4 olarak açıkladı. Bu neredeyse belirlenen hedefin 2 katıdır. Bu yıl için öngörülen büyüme hedefi % 4’den % 3.3’e çekildi, bu arada IMF’nin Türk ekonomisi için açıkladığı büyüme tahmini ise % 3 oldu. Orta Vadeli Programı’nın 2015 için büyüme hedefi % 4, 2016-2017 içinse % 5 olarak belirlendi.
Orta Vadeli Program’ın cari açıkta, 2014 için tahmini cari açığın milli gelire oranı % 6.4 iken gerçekleşmesinin % 5.7 olacağı ve 2017 içinse % 5.2’ye ineceği öngörüldü. Kişi başı milli gelir tahmini 2014’de 10 bin 537 dolar, 2015’de 10 bin 936 dolar, 2016’da 11 bin 541 dolar, 2017’de de 12 bin 229 dolar olarak öngörüldü. Ayrıca 2014 yılı milli geliri 810, 2015 milli gelir tahmini de 850 milyar dolar olarak öngörülüyor. Sonuç olarak: Hedeflerin tutturulması bakımından genel bir “güvensizlik iklimi” hakimdir, bu durumu ortadan kaldıracak adımların atılmasına ihtiyaç vardır.
