Yeni Başbakan
Binali Yıldırım’ın 22 Mayıs kongresinden AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan olarak çıkacağı netleşti. Hayırlı uğurlu olsun.
Binali Yıldırım, 13 yılda 253 milyar TL’lik projeyi hayata geçiren bir isim. Türkiye Marmaray’la, 4.5G’yle, ucuz havayoluyla onun bakanlığı döneminde tanıştı.
27 Ağustos 2014’te AK Parti’nin 1. olağanüstü kongresi yapılırken de adı geçmiş, genel başkan olarak atanacağına kesin gözüyle bakılır olmuştu. Ancak Erdoğan, Davutoğlu’nu işaret etti. Hemen akabinde basın toplantısı yapacağını duyuran Binali Yıldırım bu kararıyla spekülasyonlara neden olmuş, ama basın toplantısında, “Bizde liderlik kavgası, benlik kavgası olmaz. Davutoğlu’nu ilk ben tebrik ettim” diyerek tartışmaları boşa çıkarmıştı.
Gelgelelim sadece 1 yıl sona 11 Eylül 2015’te, kulisler yine Yıldırım ismiyle çalkalanmıştı. Genel olarak kabul gören iddiaya göre, kongre öncesi MKYK’da kimlerin yer alacağı konusu Erdoğan ile Davutoğlu arasında görüş ayrılığına neden oldu. Davutoğlu, Erdoğan’ın kendisine sunduğu MKYK listesine itiraz etmiş, bunun üzerine Erdoğan’ın talebiyle Yıldırım’ın genel başkanlığı için delegelerden imza toplanmaya başlanmıştı. İmza sayısı bine ulaşınca Davutoğlu erken seçim öncesi istifasıyla sonuçlanması muhtemel bir krize çanak tutmaktan kaçınıp MKYK listesiyle ilgili itirazından vazgeçti.
Aynı MKYK bir kez daha sahne alarak bu kez Davutoğlu’nun yetkilerini törpüledi. Hemen akabinde gerçekleşen Pelikan andıcı ve “zaruret”’ haline gelen istifa sonrasında boşalan koltuk, şimdi, doğal olarak Binali Yıldırım’ın...
“27 Ağustos 2014’te de güçlü bir aday olan Yıldırım’ın o gün AK Parti Genel Başkanı olmasına engel olan ne vardı da artık yok; ya da o gün ne yoktu da bugün var?” sorusunun izahı gayri kabil. Sanırım yaşanan gelişmeler ışığında verilebilecek tek cevap, “2014 şartlarında ‘Güçlü Başbakan, güçlü Cumhurbaşkanı’ sloganı vardı; zamanla bu slogan Erdoğan’a hakaret etmeye eşdeğer tutuldu; ‘lider’den rol çalmak oldu” cümlesinin teşrih ettiği durumdur. Yani işler değişti, dolayısıyla Binali Yıldırım’a yüklenen anlam da değişti.
Zira yeni Başbakan’dan beklenmeyen şeyler, beklenenlerden daha fazla.
“Başbakan gibi” davranmayacak, farklı bir profil ortaya koymayacak, şahsiyetiyle öne çıkmayacak, bağımsız bir tarz geliştirmeyecek ve bütün bunların olmayacağını baştan garanti edecek bir tutum içinde olacak. Bu beklenti o kadar açık ki, “Ama olur mu, her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır” gibi atasözlü alıntılar bile yeni döneme uyarlanmak zorunda. Çünkü Reis yoğurt yiyorsa Başbakan’ın yoğurt yemesi yanlış olabilir. Reis yoğurt yemiyorsa, yoğurt, yenmemesi gereken bir şey olarak işaretlenmiş kabul edilebilir vs.
İster Binali Yıldırım olsun isterse başka biri... Değil mi ki yürütme erkini fiilen paylaşan iki makam olacak, biri kanun önünde yetkili ve sorumlu, diğeri kanun tarafından sorumsuz kabul edilecek, eninde sonunda yine kriz çıkacak.
Cumhurbaşkanı’nın nitelikleri ve tarafsızlığına ilişkin Anayasa’nın 101. maddesindeki “Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer” ifadesinin değiştirilmesi sorunu çözmeye yetmiyor. Başbakan’ın görev ve siyasi sorumluluğuna ilişkin 112. madde değiştirilmezse, fiili yarı başkanlık modeline göre “yetkisiz” bırakılan Başbakan’ın mevcut kanunlar nezdinde “sorumlu” sayılması devam eder. Bu durum da, her kim başbakan olursa olsun o kişiyi bir süre sonra sorumlu sayılacağı konularda yetki talep etmeye ya da fiili duruma karşı fiili durum yaratmaya teşvik eder ve bu da gayet doğaldır.
Muhalefetin ise konuya ilişkin tutumu belli. Ancak Anayasa’nın, Cumhurbaşkanı’nın görev ve yetkilerini düzenleyen 104, sorumluluk ve sorumsuzluk halini düzenleyen 105. maddelerinin, Cumhurbaşkanı’nın yetkilerini kısıtlayacak ve sorumluluğunu artıracak yönde revize edilmesi ihtimalinde olumlu oy kullanmaya razı olurlar. O bile tartışmalı.
