Kimseyi geride bırakma ama, nasıl?
Bugün Dünya Gıda Günü..
Aslında, son yıllardaki en önemli günlerden biri haline geldi bugün..
Çünkü, dünyadaki gıda krizinin boyutları giderek artış gösterdi ve şu anda da kırmızı alarm veriyor.
Dolayısıyla, bugün artık sıradan ele alınacak bir gün olmaktan çoktan çıktı.
Aksine bugün, her ülkenin, her hükümetin, her ferdin bu konuyu derin derin düşünme ve sorunu ciddi biçimde çözme günüdür.
*
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün kuruluş yıldönümü olan 16 Ekim tarihinde her yıl farklı bir tema ile gıda güvencesi ve gıdaya erişim sorunları hakkında farkındalık yaratılmaya çalışılıyor.
2022 yılı için, “Kimseyi geride bırakma. Daha iyi üretim, daha iyi beslenme, daha iyi bir çevre ve daha iyi bir yaşam” teması benimsendi.
Ancak gelin görün ki, son yıllar dünya için epey karanlıktı.
Bırakın daha iyi yaşamı ve daha iyi beslenmeyi, her şey daha da kötüye gitti.
İçinde bulunulan savaşlar, çatışmalar, göçler, iklim değişikliğinin her geçen gün daha yoğun biçimde hissedilen etkileri, COVID-19 pandemisi, küresel ve ulusal düzeyde farklı farklı boyutlarda yaşanmakta olan ekonomik krizler, gıdaya erişimde yaşanan sıkıntıları ve eşitsizlikleri katlayarak çoğalttı.
Gıdaların insanların yaşamında vazgeçilmez bir yere sahip olduğu, yaşanan krizler sürecinde bir kez daha net olarak görüldü.
Bu vazgeçilmezlik tarladan sofraya dek gıda üretim zincirini daha kırılgan hale getiriyor.
Kırılganlıkları ortadan kaldırmayı ise daha önemli, hatta neredeyse yaşamsal hale sokuyor.
*
Ben, Tarım ve Gıda Etiği Derneği’nin (TARGET) faaliyetlerini ve değerlendirmelerini yakından izlerim.
Görüşlerine de önem veririm.
Onların bildirdiğine göre, FAO ve TÜİK rakamları ile Ağustos ayı itibariyle son bir yılda dünyada gıda fiyatları % 13, ülkemizde ise % 94 artış gösterdi.
Gıda üretiminde yer alan kimi temel girdilerde ithalata bağımlı olunması, yaşanmakta olan gıda krizini derinleştirdi.
En yoksul % 20’lik kesim, gelirinin % 34’ünü vazgeçilmez ihtiyacı olan gıdaya ayırmak durumunda kalıyor.
Böylesi büyük bir yüzde, sadece gıda güvencesini değil gıda güvenliğini de olumsuz yönde etkiliyor elbette.
Merdiven altı üretime, sahte veya güvensiz gıdaya yönelen tüketici sayısı her geçen gün artıyor.
*
TARGET’e göre, sorunların en başında, birincil üretimle uğraşan üreticilerimizin üretimden çekilmesi geliyor.
Durumun düzelmesi, krizin en hafif biçimde atlatılması için, başta birincil üretimle uğraşan üreticilerimiz olmak üzere gıda üretimi ile uğraşanların yapmakta oldukları bu paha biçilmez işi sürdürmelerini sağlamak gerektiği savunuluyor.
Bu amaçla çevre dostu yaklaşımların benimsenmesinden; üreticinin emeğinin karşılığını aldığı, topluma sağlanan her türlü olanağa ulaşabildiği ve bu olanaklardan hakça yararlanabildiği bir refah düzeyine ulaşmasının sağlanmasına kadar gerekli tüm adımların atılması isteniyor.
Gıda güvencesi ve güvenliğinin sağlanması, ekolojik dengelerin korunması ve tüketicilerin gıdaya adil biçimde ulaşabilmesinin mümkün kılınması bir bütünün ayrılmaz parçaları olarak ele alınıyor.
Bu parçalardan birinde oluşan sorun alanına daha az önem vermek, diğer tüm parçalarda da sorunun derinleşmesine neden oluyor.
*
Bu durumda da şu tablo zorunlu olarak karşımıza çıkıyor.
Artık zaman kaybetmeye tahammülümüz kalmadı.
Bugünden itibaren dünyada ve ülkemizde gıda sistemine bütünsel yaklaşmalı, adaleti ve hakların korunmasını önceleyerek, katılımcı ve şeffaf yaklaşımlarla yeni politikalar üretmeliyiz.
TARGET, daha adil, güçlü ve sürdürülebilir bir tarım ve gıda sisteminin mümkün olduğuna inanıyor.
Ben de buna inananlardanım.
Yeter ki doğru politikalar ortaya koyalım.
