Medyada müşteri memnuniyeti
CHICAGO’da geçen hafta yapılan FAST FORWARD adlı tüm yayın yönetmenlerinin katılıp geleceği konuştuğu toplantıda öyle bir cümle duydum ki, beni hem çok mutlu etti hem de bugüne kadar üzerinde uğraştığım, çabaladığım her konunun entelektüel meşruiyeti bulunduğunu ve çalışmalarımda doğru yolda olduğumu anladım.
“Legacy media” olarak adlandırılan Amerika’nın en önde gelen gazetelerinin yayın yönetmenlerinin buluştuğu toplantıda, bir konuşmacının sözleri salona bomba düşmüş etkisi yaptı.
“Görmezlikten gelmeye çalışmayı artık bıraksanız iyi olacak. Hepimizin BUZZFEED’den öğreneceği çok şey var. Yayıncılığın geleceği, onların neyi, nasıl doğru yaptıklarını öğrenmekte yatıyor” sözü, o anda salonda oturan Amerika’nın önde gelen yayın yönetmenlerin aslında kendilerinin de hissettiği bir gerçeği tekrar hatırlatıyordu, ama yine de bunu hazmetmekte zorlandıkları belliydi.
Ben bu konular üzerine çalışmak için Amerika’ya gelmeden önce uzunca bir süre Buzzfeed üzerine çalıştım.
Buzzfeed, eğlence ve haber dengesini çok iyi kuran, iki düzlemi de gerektiği gibi yapıp ortaya çıkardığı internet sitesini sosyal medyada çok başarılı bir şekilde paylaştıran, son yılların en önemli medya girişimlerinden bir tanesi.
Aslına bu ciddi haber ve eğlence dengesini, hemen hepsi içlerinde tabloid yayıncılık hissiyatı taşıyan ciddi Türk gazetelerinin yayıncıları da iyi bilir ve bu konuda yılların deneyiminden gelen sentezlere sahip Türkiye’de gazeteler.
Türk gazetelerinin birinci sayfaları, hem Batı’nın ciddi gazetelerine benzer hem de bunlarda tabloid gazetecilik unsurları vardır. Yani Türk gazeteleri, aslında hoş bir sentezdir.
Bu kurulmuş olan denge, uzun süre sonuç verdi ve müşteri memnuniyeti sağlandı. Ancak müşterimiz/okuyucumuz hızla değişiyor. Beyinler hızlı bir değişim içinde, bu yüzden çoğumuz kimin neden hoşlandığını artık tam bilmiyoruz.
“Müşterimizi/okuyucumuzu neler eğlendirir, hangi ciddi haberleri nasıl okurlar?”, bu konuda net bilgimiz yok, sadece bazı varsayımlar var. Ama o varsayımların oluşturulduğu koşullar artık çoktan değişti. Eski koşullar, eski okuyucular artık yok; bizler hâlâ varmış gibi davranmayı sürdürürsek, kendimizi değişen koşullara ve okuyucuya adapte etmezsek, yenileceğiz.
İşte Chicago’da yapılan yayın yönetmenleri toplantısında gazeteleri üretenler, aslında tam da bunu, yani değişen koşullara ve okuyucuya nasıl adapte olacaklarını tartışıyorlardı.
Buzzfeed’in önemi tam da bu noktada devreye giriyor. Çünkü Buzzfeed sitesi yayına başlamadan önce, okuyucusunu bilimsel açıdan tam olarak tanımak, onların arzularına, taleplerine uygun içerik üretmek için uzun süre çalıştı.
Son zamanlarda ben de bu köşede anlatmaya çalışıyorum. “Predictive analytics” adı verilen nispeten yeni bir bilim dalı var; bizlere okuyucumuzun geçmiş davranışlarından gelecekte nasıl davranacaklarını oldukça kesin düzeyde çıkarma, bilme imkânını veriyor.
Bu çalışma yapılıp veriler ortaya çıkınca, eğer yayının içeriği bu doğrultuda ayarlanırsa okuyucuyu elinizde tutmanız mümkün olabiliyor. Buzzfeed de kurmuş olduğu eğlence/ciddi haber dengesiyle, hemen her yazısı ve fotoğrafıyla sosyal medyada en çok paylaşılan ve viral olabilen içerikler üretiyor.
Chicago’daki toplantıda bu açık olarak söylendi, ben de burada önceden de söylediğimi tekrarlıyorum: “Hepimizin Buzzfeed sitesinden yayıncılık açısından öğreneceğimiz çok şey var.”
