CEYDA ERENOĞLU / HABERTÜRK
YAZI DİZİSİ 1
Türkiye’de her 2.5 dakikada bir kişi kalp-damar hastalıklarından ölüyor. Ülkemizde her yıl gerçekleşen ölümlerin yüzde 48’inden bu hastalıklar sorumlu tutuluyor. Kalp hastalıklarından ölenlerin oranı trafik kazalarında ölenlerin 47 katı...
İNSAN hayatını tehdit eden en önemli hastalık grubunun başında kalp-damar hastalıkları geliyor. Kalp-damar hastalıklarından ölüm oranının, tüm kanser olgularından 2 kat fazla olması sorunun büyüklüğüne işaret ediyor. Türkiye’de her yıl yaklaşık 250 bin kişiye kalp-damar hastalığı tanısı konuyor ve bunların yaklaşık 150 bininin yaşamını kaybettiği belirtiliyor. Medipol Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bilal Boztosun, “Bu durum; toplum olarak kalp hastalıklarına karşı çok dikkatli olmamızı gerektiriyor” diyor.
YÜZDE 35’İN ÜSTÜNE ÇIKIYOR
Kalp-damar hastalıklarının görülme oranları Marmara, Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgelerinde yüzde 35’in üzerine çıkıyor. Kalp-damar hastalıkları en çok gelir düzeyi yüksek, endüstrileşmiş Kuzey Amerika, Kuzey ve Orta Avrupa ülkeleri ile Yeni Zelanda ve Avustralya’da görülüyor. Yunanistan, Yugoslavya ve İtalya gibi Akdeniz ülkelerinde görülme oranının gelir düzeyi yüksek ülkelerin üçte biri kadar olduğuna dikkat çekiliyor. Japonya gibi Asya ülkelerinde ise hastalığın görülme sıklığının çok düşük olduğu belirtiliyor. Kalp-damar hastalıklarıyla karşılaşma riski ileri yaşlarda artmakla birlikte bu sorunla bütün yaşlarda karşılaşılabileceğine dikkat çekiliyor.
Tehlike yaratan alışkanlıklar!
■ Sigara
■ Alkol
■ Bağımlılık yapıcı madde kullanımı
■ Aşırı yağlı diyetle beslenme
■ Hareketsiz yaşam
İhmal edilmemesi gereken belirtiler
■ Göbekten çeneye kadar olan bölgede sıkıntı
■ Ağrı veya nefes alamama hissi
■ Kolda uyuşma
■ Bayılma
■ Baş dönmesi
■ Çarpıntı
TANSİYONLA İLGİLİ doğru bilinen yanlışlar
■ Sinirlilik, terleme ve uykuya dalma güçlüğü gibi belirtiler yüksek tansiyonun sık görülen bulgularındandır - YANLIŞ - Yüksek tansiyon çoğunlukla belirti vermez. Tansiyonun yükseldiğini sadece ölçerek anlayabilirsiniz.
■ Tansiyonumu ne zaman doktorda ölçtürsem yüksek çıkıyor. Eminim evde ölçsem sonuç normal bulunur - YANLIŞ - Bazı kişilerde heyecana bağlı olarak ‘beyaz önlük hipertansiyonu’ denilen durum oluşabilir. Bu kişiler evde ölçüm yapıp sonuçlarını doktora bildirebilirler. Buna karşın stres ya da heyecan gibi durumlarda tansiyonunuz yükselse bile pek çok ölçümde yüksek bulunması halinde bu durumu göz ardı etmemelisiniz.
■ Herkeste yüksek tansiyon var, bu artık yaşamın gerçeği, bende de olması endişe yaratmaz –YANLIŞ - Günümüzün stresli yaşam koşulları, yüksek tansiyona yol açan risk faktörlerine katkı yapabilir. Bu nedenle kan basıncınızı sık kontrol ettirmelisiniz. Unutmayın ki kontrol altına alınamayan yüksek tansiyon, koroner kalp hastalığı oluşumunu 3, kalp yetersizliği oluşumunu 6 kat artırır.
■ Bir süre tansiyon ilacı kullandım ama şimdi kendimi çok daha iyi hissettiğime göre ilacı azaltmamda veya bırakmamda bir sakınca yok – YANLIŞ - Kan basıncı yüksekliği ömür boyu devam eden bir hastalıktır ve ancak ilaçla kontrol altına alınabilir.
■ Yüksek tansiyon erkekler için sorun. Kadın olduğuma göre endişelenmeme gerek yok - YANLIŞ - Yüksek tansiyon herkesin sorunudur. Kadınların yüksek tansiyon riskini erkeklerden daha fazla artıran doğum kontrol hapı kullanımı, gebelik, aşırı kilo, menopoz sonrası gibi durumlara özellikle dikkat etmeleri gerekir.
■ Soğuk algınlığına yakalandığımda eczaneden aldığım herhangi bir grip ilacını kullanmakta sorun yoktur – YANLIŞ - Yüksek tansiyonu olanlar bu ilaçları dikkatli kullanmalı. Özellikle burun tıkanıklığını açan ilaçların kan basıncını artırıp tansiyon ölçümlerinde sorun yaratabileceğinin unutulmaması gerekir.
■ Orta yaşa gelene kadar tansiyonunuzu hiç ölçtürmeseniz de olur – YANLIŞ - Kan basıncınızı erken yaşta ölçtürmelisiniz çünkü bu sorun 6 yaş çocuklarında bile görülebilir. Çocuklar adolesan çağa geldiklerinde kan basınçlarını ölçtürmeli. Kan basıncı yüksekliği ve fazla kilo 30 yaşına kadar devam ederse arterlerin kalınlaşmasına ve damar sertliği gelişmesine yol açar. Yaşı, vücudunun boyutları ve cinsel olgunluk derecesi ne kadar yüksekse kan basıncı da o kadar yüksek olur.
Bunları biliyor musunuz?
■ Dünyada her yıl 17 milyon kişi kalp - damar hastalıkları nedeniyle yaşamını kaybediyor.
■ Gelişmekte olan ülkelerde kalp-damar hastalıklarına bağlı ölümler gelişmiş ülkelerde görülenin 2 katı kadar.
■ Türkiye’de her 2.5 dakikada bir kişi kalp-damar hastalıklarından ölüyor.
■ Ülkemizde her yıl ölen 430 bin kişiden 205 bininin ölüm nedenini kalp-damar hastalıkları oluşturuyor. (% 48)
■ Türkiye’de kalp hastalıklarından ölenlerin sayısı trafik kazalarında ölenlerin 47, meme kanserinden ölenlerin 3 katı civarında.
■ Türkiye’de 6 milyon kişinin kolesterol düzeyi “hafif yüksek” (200-239 mg), 2 milyon kişinin “yüksek” (240 mg ve üstü) değerdedir.
■ Beslenme ve yaşam tarzı gibi değiştirilebilir risk faktörleriyle; kalp hastalıkları riskini yüzde 80 oranında azaltmak mümkündür.
YAZI DİZİSİ 2
BAHAR AYLARI kalbinizi test ediyor
Bahar ayları kalp-damar hastalıkları açısından riskli aylar. Soğuktan sıcağa geçişler kalbi zora sokabiliyor. Aynı şey sıcaktan soğuğa geçişin yaşandığı sonbahar için de geçerli. İşte mevsimsel risklere neden olan gerçekler ve yapılması gerekenler...
KALP-damar hastalıklarıyla içinde bulunduğumuz aylarda daha sık karşılaşıyoruz. Sonbahardaysa bu hastalıkların görülme oranı yaklaşık 3 katına çıkıyor. Bunun nedeninin bu mevsimde hava sıcaklığının giderek düşmesi olduğu belirtiliyor. Bu durum başta kalp damarları olmak üzere tüm damarlarda büzüşme ve kan basıncında artışa neden oluyor. Kan basıncındaki artış kalbin iş yükünü artırdığı için kandaki pıhtılaşma da hızlanıyor. Tüm bunlar göğüs ağrısı ve kalp krizinin bu mevsimde çok daha fazla görüldüğü anlamına geliyor.
Medipol Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bilal Boztosun “Beslenme düzeninde, yaşam şartlarında ve insan psikolojisinde meydana gelen değişimler de kalp hastalıklarının oluşumunu hızlandırıyor. Bu nedenle özellikle bahar aylarında kalp sağlığını korumak için ekstra özen gösterilmesi gerekiyor” diyor ve ekliyor: “Göğüs ağrınız varsa, ağrınıza çoğu zaman mide bulantısı ve terleme de eşlik ediyorsa, ileri yaştaysanız ve bayılmanız oluyorsa, ciddi bir ölüm korkusu ve yoğun sıkıntı hissediyorsanız kalp krizi geçiriyor olabilirsiniz.”
KRİZ ANINDA NE YAPILMALI?
Kalp krizinin farkına varılmışsa yapılacak ilk şeyin zaman geçirmeden tam donanımlı bir ambulansla ‘kalp krizi merkezi’ olan bir hastaneye ulaşmak olduğu belirtiliyor. Prof. Dr. Boztosun, “Ambulans bekleyen hastanın 1 adet aspirin (160-300 mg dozunda) alması gereklidir. Kalp krizi ani kalp durmasına yol açmışsa derhal suni solunum ve kalp masajı başlatılıp ambulans çağrılmalıdır. Kalp krizi geçiren kişinin hastaneye ambulans dışında bir taşıtla gitmesi tehlikelidir. Bu, başkalarının hayatı için de risk oluşturur” diyor.
Kalbe dost besinler
■ Doymamış yağ oranı yüksek olan balık ve kabuklu deniz ürünleri. (Hem kanın pıhtılaşmasını azaltıyor hem de kalbin ritmini düzenliyorlar.)
■ Tahıl ürünleri
■ Kabuklu kuruyemişler
■ Ayçiçeği, soya ve mısır yağlarında bulunan Omega 6 yağ asitleri
■ Zeytinyağı (Doymuş yağlar yerine zeytinyağı kullanımı kandaki kolesterol miktarını azaltarak kan basıncını düzene sokuyor. Zeytinyağı özellikle kalp ve damar sağlığı açısından son derece yararlı bir besin olarak değerlendiriliyor.)
■ Soğan, sarmısak
■ Ispanak
■ Fasulye
■ Pirinç
■ Fındık
■ Domates
■ Elma
■ Greyfurt
Oturduğunuz yerde pedal çevirin
BİR kalp hastasının haftada en az 4-5 kez spor yapması öneriliyor. En çok düz bir zeminde hızlı yürüyüş tavsiye ediliyor ve bu hızlı yürüyüşün hastadan hastaya değiştiğine dikkat çekiliyor. Yürüyüş bazı hastalar için her gün 10 dakikayken, bazı hastalar günde 40-50 dakika yürüyebiliyor. Prof. Dr. Bilal Boztosun, “En ciddi kalp hastasının bile yapacağı bir spor vardır. Oturduğunuz yerde pedal çevirmek bile bir spordur” diye konuşuyor.
HANGİ HASTALIK ne şekilde belirti verir?
■ Kalp krizi-göğüs ağrısı
■ Kalp yetersizliği-nefes darlığı
■ Ritim bozukluğu-çarpıntı, bayılma
Yanma tarzındaki AĞRIYA DİKKAT!
KALP krizinde daha çok baskı ve yanma tarzında bir ağrı meydana geliyor. Omuzdan başlayarak parmaklara kadar olan uyuşma da kalp hastalıklarının belirtileri arasında görülüyor.
Kalp check-up’ından sonra da kalp krizi geçirebilirsiniz
HER testte olduğu gibi holter ve efor testlerinde de yanılma payları olmakla birlikte bunlar kişinin kalp-damar hastalığı veya ritim bozukluğu olduğunu gösteren değerli testler olarak görülüyor. Prof. Dr. Boztosun, “Kalp check-up’ında ‘Bir şeyiniz yok’ denen bir kişinin ertesi gün kalp krizinden ölmesi mümkün müdür?” sorusuna, “Mümkündür” yanıtını veriyor ve ekliyor: “Her ne kadar kalp hastalığıyla ilgili belirtilerden ve bulgulardan bahsetsek de kalp hastalıkları sinsi bir şekilde ilerleyip bulgu vermeden de ortaya çıkabilir.”
YAŞINIZIN FARKINDA OLUN
ORTA yaş üstü kişilerin yaptıkları en büyük hatanın kendilerini hâlâ genç zannederek eskiden yaptıkları sporları yapmaya çalışmaları olduğu belirtiliyor. En büyük kazalar ve ani rahatsızlıklar da bu şekilde ortaya çıkıyor. Vücudun hamlığının, eklemlerin yaşlanmasının, alınan kilonun, dolaşımın ve kalp kondisyonunun 20’li yaşlardaki gibi olamayacağının düşünülmemesi tehlikeli bulunuyor. Bu nedenle spor yapmak isteyen herkesin öncelikli olarak bir kardiyoloji uzmanına danışması gerekiyor.
Haberturk.com ekibi olarak Türkiye’de ve dünyada yaşanan ve haber değeri taşıyan her türlü gelişmeyi sizlere en hızlı, en objektif ve en doyurucu şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Yoğun gündem içerisinde sunduğumuz haberlerimizle ve olaylarla ilgili eleştiri, görüş, yorumlarınız bizler için çok önemli. Fakat karşılıklı saygı ve yasalara uygunluk çerçevesinde oluşturduğumuz yorum platformlarında daha sağlıklı bir tartışma ortamını temin etmek amacıyla ortaya koyduğumuz bazı yorum ve moderasyon kurallarımıza dikkatinizi çekmek istiyoruz.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (yorum yapan diğer okurlarımıza yönelik yorumlar da dahil olmak üzere) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık unsurları taşıması durumunda yorum editörlerimiz yorumları onaylamayacaktır ve yorumlar silinecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisinde aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemi içeren yorumlar da yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur. Bu nedenle bu tarz okur yorumları da doğal olarak Haberturk.com yorum sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca Haberturk.com yorum sayfalarında Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu ispat edilemeyecek iddia, itham ve karalama içeren, halkın tamamını veya bir bölümünü kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Yorumlarda markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve herhangi bir şekilde ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmayacak ve silinecektir. Aynı şekilde bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Başka hiçbir siteden alınan linkler Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılamaz.
Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan okura aittir ve Haberturk.com bunlardan sorumlu tutulamaz.
Haberturk.com yorum sayfalarında yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yayınlanan Kullanım Koşulları’nı ve Gizlilik Sözleşmesi’ni peşinen okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Bizlerle ve diğer okurlarımızla yorum kurallarına uygun yorumlarınızı, görüşlerinizi yasalar, saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun şekilde paylaştığınız için teşekkür ederiz.