5 soruda elektrikte fatura kontrolü
Vatandaşların büyük bölümünün, koronavirüs salgını sonrasında ailece evinde kalması, elektrik faturalarına yansıdı. Aboneler, önceki aylara göre daha yüksek faturalarla karşı karşıya kaldı. Fatura şikayetleri yoğunlaştı. Peki, tüketim miktarı ile fatura tutarı nasıl hesaplanır? Faturalar şişiriliyor mu? Bir fatura en fazla kaç günlük tüketimi kapsar? Elektriğe gizli zam var mı? Tek tek kısaca yanıtlayalım. - Elektriğe "gizli" bir zam söz konusu değil. -Abone, elektrik sayacındaki endeksi takip ederek, faturada gösterilen ilk ve son endeks rakamları üzerinden aylık tüketimini hesaplayabilir. - Bir fatura en az 25, en fazla 35 günlük tüketimi kapsayabilir. Daha az ya da daha fazla olamaz. - Abone, faturasından kuşku duyuyorsa EPDK'ya şikayetini iletebilir.
Türkiye’de, 21 şehiriçi elektrik dağıtım bölgesinde, 45 milyon dolayında abone bulunuyor. Bunun 37 milyonunu konutlar oluşturuyor. Gerek elektrik, gerekse de doğal gazda (birkaç istisna dışında) şehiriçi dağıtım işi özel sektör eliyle yürütülüyor.
Milyonlarca vatandaş, koronavirüs salgınına karşı alınan önlemler kapsamında dışarıyla teması kesti. Evinden çıkmıyor ve işini internetten takip ediyor. Öğrenciler, uzaktan eğitim alıyor. Kısaca, milyonlarca hanede anne, baba ve çocuklar günün 24 saati evde bulunuyor. Buna bağlı olarak abonelerin elektrik tüketimi de arttı.
Tüketimi etkileyen öğeler neler? Ailedeki birey sayısına, evdeki elektrikli ve elektronik aletlere ve tüketim alışkanlıklarına göre fatura tutarı büyüyor. Bazı abonelerde, fatura tutarı yüzde 50’nin üzerinde artarken, bazılarında yüzde 20-30 aralığında artışların olduğu belirtiliyor.
ŞİKAYETLER DE ARTTI
Bu durum, fatura şikayetlerinin de yoğunlaşmasına yol açtı. Bir abone, tüketim miktarı ile fatura tutarını nasıl hesaplar?
5 soru ve yanıtta fatura şikayetlerini ve bu konuda abonelerin basit birkaç işlemle tüketimlerini ölçebilecekleri süreci ortaya koymaya çalışacağız.
1- TÜKETİM MİKTARI NASIL ÖLÇÜLÜR: Abone, elektrik sayacındaki endeksi düzenli olarak takip etmesi durumunda faturada gösterilen ilk ve son endeks rakamları üzerinden aylık tüketimini hesaplayabilir. Aradaki fark, abonenin aylık elektrik tüketim miktarını gösterir. (Halen konutlarda bir kilovatsaat elektrik fon, TRT payı ve vergiler dahil 71 kuruş düzeyinde bulunuyor.)
2 - TUTAR NASIL HESAPLANIYOR? Abone, aylık elektrik tüketim miktarını belirledikten sonra Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) resmi internet sitesine girerek, (fatura bölümüne tıklayıp) istenen verileri tek tek sıralayıp fatura tutarını hesaplayabilir.
3- TÜKETİM ARALIĞINA BAKILMALI: Elektrik dağıtım şirketleri, EPDK’nın mevzuatı gereğince 25 günden az, 35 günden fazla süreyi kapsayacak biçimde abonelere fatura çıkartamaz. Abonenin, önceki aylarla tüketimlerini karşılaştırırken, faturanın kesildiği dönem aralıklarını da dikkate alması gerekiyor. Tüketim artmasa bile fatura daha uzun bir dönemi içerecek biçimde kesilmişse, tutar da artacaktır.
4- NEREYE ŞİKAYET EDEBİLİR? Abone, bu işlemleri yaptıktan sonra faturasına haksız yere fazladan tüketim bedeli yansıtıldığını ya da faturanın şişirildiğini düşünüyorsa veya bu yönde bir kuşkusu varsa EPDK’ya başvurabilir. EPDK’nın, tüketici şikayetlerine ilişkin birimine ulaşabilir.
5- GİZLİ ZAM VAR MI? Elektrikte tarifeler, 3’er aylık dönemler halinde birim maliyeti oluşturan öğelerdeki değişim dikkate alınarak yeniden hesaplanıyor. Elektriğe, 1 Ocak ve 1 Nisan’da zam yapılmadı. Elektriğe “gizli” bir zam söz konusu değil. Mevzuat, bu konuda şirketlere yönelik ağır yaptırımlar ön görüyor.
