'Esad perde arkasından El Kaide'yi destekliyor'

Kübra PAR

Suriye muhalefetinin uluslararası tanınan temsilcisi SMDK’ya bağlı ÖSO’nun başdanışmanı Oubai Shahbandar ile konuştuk.

Özgür Suriye Ordusu danışmanlarından Oubai Shahbandar, “Esad dünya kamuoyunu muhalefetin köktenci teröristler olduğuna inandırmaya çalışıyor. Komşu ülkeler, barış ve istikrar istiyorsa El Kaide’ye karşı da savaşan Özgür Suriye Ordusu’nu desteklemeli” dedi.

El Kaide’ye bağlı köktenci grupların Suriye’deki etkinliğinin artmasıyla Beşar Esad’ın koltuğunda kalmaya devam etmesi hesaplarının yapıldığı şu günlerde, ılımlı muhalifler Suriyemuhalefetinin onlardan ibaret olmadığını göstermeye ve işbirliği yapılması gereken meşru temsilcinin kendileri olduğunu göstermeye çalışıyor. Bu niyetle Habertürk’ü ziyaret edip bir yuvarlak masa toplantısında Suriye’deki son durumu anlatan Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) danışmanlarından Oubai Shahbandar ile 22 Ocak’ta toplanacak Cenevre 2 Konferansı öncesindeki gelişmeleri konuştuk.

Shahbandar’ın vurgusu net: “Esad perde arkasından El Kaide’yi destekleyerek dünya kamuoyunu muhalefetin köktenci teröristler olduğuna inandırmaya çalışıyor. Komşu ülkeler, barış ve istikrar istiyorsa El Kaide’ye karşı da savaşan Özgür Suriye Ordusu’nu desteklemeli.”

Cenevre 2 toplantısına katılmakta tereddüt etmelerinin nedeninin Cenevre 1’deki şartların yerine getirilmemesi olduğunu söyleyen Shahbandar, “Toplantının sonuçları konusunda temkinliyiz ama katılarak uluslararası topluma Suriye halkının meşru temsilcisi olduğumuzu göstermek istedik” diyor.

Suriye’de binin üzerinde farklı grubun çatıştığı söyleniyor. Konunun uzmanı olmayanlar için tablo oldukça karışık. Özgür Suriye Ordusu olarak sizin diğerlerinden farkınız nedir?

Özgür Suriye Ordusu’nu canlarını ve mallarını korumak isteyen sıradan insanlar kurdu. Başlangıçta birbirinden bağımsız olarak mücadele eden küçük gruplar birleşti ve ÖSO’yu oluşturdu. Özgür Suriye Ordusu, bütün sivil muhalif grupları çatısı altında toplayan Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu’nun (SMDK) askeri kolu. Koalisyon dünya çapında yüzün üzerinde ülke tarafından Suriye’nin meşru temsilcisi olarak tanındı. Sürgündeki hükümet olarak kabul ediliyor.

Özgür Suriye Ordusu’nun ideolojik yaklaşımı nedir?

Belirli bir ideolojik aidiyeti yok. ÖSOmensuplarının çoğunluğu, demokrasiye inanan, komşularıyla barış içinde yaşamak isteyen, ılımlı insanlar. Esad diktatörlüğünün devrilmesi için çatışan sıradan çiftçiler, doktorlar, mühendisler... Ama Esad rejimi başından beriSuriye Ulusal Koalisyonu’nu ve Özgür Suriye Ordusu’nu aşırı köktenci bir çete olarak göstermeye çalışıyor.

Muhalefet içinde aşırı köktenci gruplar yok mu gerçekten?

Bazı köktenciler var. Kimileri dışarıdan geldi. Sayıları fazla değil ama çok aktifler. Gözden kaçan şey bu köktencilerin Esad rejiminin desteğiyle gelmiş olmaları. Başlangıçta kendilerini bize yardım etmek isteyen barışçıl insanlar olarak tanıttılar. Evlenip yerli halk arasına karıştılar. El Kaide’ye mensup olduklarını,Esad’dan destek aldıklarını ve gizli bir ajandalarının olduğunu bilmiyorduk. I Esad’dan destek aldıklarını nasıl kanıtlıyorsunuz? Her şey çok açık. El Kaide’yi Esad’ın gizliistihbarat servisi getirdi. Esad dış dünyayı, muhalefetin köktenci teröristler olduğuna inandırmaya çalışıyor. Perde arkasından El Kaide’yi destekleyerek dünya kamuoyuna “İki seçeneğiniz var” diyor; “Ya ben ya El Kaide”... Bu grupların hâkimiyetinde olan bölgelere asla hava saldırısı düzenlemiyor, güçlenip yayılmalarını istiyor. El Kaide’nin bölgedeki etkinliği son 6 ay içinde arttı. Rejimin askerlerinden çok Özgür Suriye Ordusu’na mensup direnişçileri öldürüyorlar. Suriye halkı olarak biz başından beri köktenciliğe karşı çıkıyoruz.

El Kaide’ye bağlı tek bir gruptan söz etmiyoruz. Hem El Nusra hem de Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) var.

IŞİD başlangıçta El Nusra’ya bağlıydı fakat sonra onu kâfir ilan edip onunla da savaşmaya başladı. El Nusra daha çok Suriyelilerden oluşurken, IŞİD çoğunlukla dışarıdan gelen cihatçılardan oluşuyor. El Kaide hiçbir zaman devrimi desteklemedi. Onlara göre her türlü ulusal direniş kâfirliktir. Amaçları Suriye ve Irak’ta İslamcı halifelik yönetimi kurmak. Bizim için Esad’ı desteklemek için gelen Hizbullah ile dışarıdan gelip halkı baskılayan El Kaide arasında bir fark yok.

‘BU BİR MEZHEP SAVAŞI DEĞİL’

Uluslararası toplum bunun bir mezhep çatışması olduğuna inanıyor.

Bu kesinlikle bir mezhep savaşı değil. Devrimin ilk günlerinden itibaren, Hıristiyanlar, Müslümanlar, Aleviler ve Kürtlerle el ele yürüdük. ÖSO’nun kurtardığı bölgelerde şu an açık olan pek çok kilise var. Rakka’da El Kaide tarafından işgal edilen Ermeni kilisesi ÖSO tarafından kurtarıldı. Fakat Hıristiyanların ağırlıklı olarak yaşadığı Şam’ın dışındaki Yabrut gibi bölgelerde Esad hava saldırıları düzenleyip suçu ÖSO’nun üzerine attı.

Türkiye’nin pozisyonunu nasıl görüyorsunuz?El Kaide’ye bağlı grupların geçişine göz yumulduğuna dair eleştiriler yöneltildi...

Türkiye Suriyeli mülteciler konusunda harika bir iş çıkarıyor. El Kaide’yi desteklediklerini zannetmiyorum. Türkiye’nin SMDK’ya ve ÖSO’ya destek vermesi kendi sınır güvenliği açısından elzem.

‘İslami Cephe ile aramızda taktiksel bir işbirliği var’

Bu fotoğrafta İslami Cephe’yi nereye oturtmamız gerekiyor?

İslami Cephe, IŞİD’e karşı dört grubun birleşmesiyle oluştu. İslami Cephe’nin bir kolu ÖSO içinde ama ÖSO’nun altında değil.

Amaçları ne?

Onların adına konuşmamız pek doğru olmaz ama bizim gördüğümüz kadarıyla, İran ve Hizbullah’ın desteğiyle güç kazanan Esad’a karşı büyük bir ordu oluşturmaya çalışıyorlar.

İslamcı bir grup mu?

“Müslüman bir grup” demek daha doğru olur. Aralarında köktenciler de var, ılımlılar da.

ÖSO ile İslami Cephe’nin ayrıldığı nokta ne?

El Kaide’ye karşı savaşı ilk olarak, İslami Cephe değil Özgür Suriye Orduu’nu kuranDevrimci Cephe başlattı. Devrimci Cephe ve ÖSO, uluslararası camianın birlikte çalışabileceği, demokrasive sivil anayasa isteyen ılımlı insanlardan oluşuyor.

İslami Cephe’nin ÖSO’dan daha güçlü olduğu ve iki grup arasında bir gerilim olduğu doğru mu?

İslami Cephe, bir gerilim olmadığına ve Özgür Suriye Ordusu’na yardım ettiğine dair resmi bir açıklama yaptı. Bazı küçük köylerde anlaşmazlık vardır belki ama büyük bir çatışma yok. Esad’a ve El Kaide’ye karşı savaşan farklı ideolojik spektrumdaki gruplar yeni bir birliktelik oluşturuyorlar. Kısacası “Aralarında taktiksel bir işbirliği var” diyebiliriz.

‘ESAD VE EL KAİDE AYNI GÖVDENİN İKİ KOLU’

”Hem Esad’a hem de El Kaide uzantılı köktenci gruplara karşı savaşıyoruz” diyorsunuz... Hangisi daha zor?

İkisini de tek ordu olarak görüyoruz! Aynı gövdenin iki kolu gibiler.

El Kaide Suriye’nin ne kadarını kontrol ediyor?

Fazla değil ama dengeler çok hızlı değişiyor.

Daha güçlü bir imajları var.

Evet, çünkü Esad rejimi güçlü görünmelerini istiyor.

Daha çok kimden destek alıyorlar?

İran ve kısmen Rusya’dan. Maliki de IŞİD’i destekliyor.

‘Cenevre 2 konusunda temkinli ve gerçekçiyiz’

Cenevre 2’ye katılp katılmayacağınız son dakikaya kadar belirsizdi. Neden katılma kararı aldınız?

Uluslararası topluma Suriye halkının meşru temsilcisinin Esad ya da köktenci grupların değil, bizim olduğumuzu göstermek istiyoruz...

Toplantıdan beklentiniz ne?

Esad rejiminin gitmesini istiyoruz. Cenevre 1’de Esad, ailesi ve işbirlikçilerinin uluslararası ceza mahkemesinde yargılanacağı ve geçici bir hükümet kurulacağına karar verilmişti. Bu kararın uygulanmasını istiyoruz. Zaten toplantıya katılma konusundaki tereddüt de Cenevre 1 protokolündeki şartların yerine getirilmemiş olmasından kaynaklandı.

Toplantının sonuçlarından umutlu musunuz?

Temkinli ve gerçekçiyiz. Karşımızda kana susamış yalancı bir rejim var. Her türlü sonuca karşı hazırlıklı olmak zorundayız.

ABD ve İran’ın Suriye’nin geleceği konusunda anlaştığı söyleniyor.

Esad’ı gerçekten göndermek isteseler bunu Cenevre’den önce de yapabilirlerdi. Bir planları olduğu kesin ama ne olduğunu bilmiyoruz. Masa başına oturduğumuzda Esad’ın plan dışı olduğunu söylüyorlar ama onlara ne kadar güvenebiliriz ki? Suriye halkı Esad’ın ve El Kaide’nin gitmesi gerektiğine karar verdi. Diğer ülkeler de kendi çıkarını düşünüyorsa ÖSO’yu desteklemeliler.

Batı’nın “teröre karşı savaş” adına Esad rejiminin devam etmesini istemesinden endişeli misiniz?

Esad rejimi muhalif hareketler başlamadan önce de Hizbullah ve El Kaide’yi destekliyordu. Irak savaşı sırasında El Kaide’yi yetiştirip cihat yapmaları için göndermişti. Uluslararası kamuoyu Esad’ı destekleyerek köktenci teröristlerle mücadele edemeyeceğini anlamalı. İstihbarat örgütleri arka planda neler olduğunu biliyordur zaten.

‘ULUSAL BÜTÜNLÜĞÜN KORUNMASINDAN YANAYIZ’

Ya Kürt grupların talepleri?

Biz Suriye’nin ulusal bütünlüğünün korunmasından yanayız. Kürt kardeşlerimiz de bizimle birlikte Esad’ı protesto ettiler. Suriye Ulusal Konseyi, ılımlı Kürt Ulusal Konseyi’nin de içinde bulunduğu geniş bir koalisyon. PKK ve PYD’ye bağlı aşırı gruplara Kürt halkı da karşı çıkıyor. Ayrıca biliyoruz ki PKK ve PYD kendilerine karşı çıkan pek çok Kürt’ü de öldürdü.

Peki ya Kürtler kendi kaderlerini tayin edip özerk bir yönetim kurmakta ısrar ederse?

Elbette geleceklerine kendileri karar verecekler. Ama önce demokrasinin kurulup özgür seçimlerin yapılması gerekiyor. Özgür Suriye kurulduktan sonra talepleri değerlendirilebilir.