Meyve sebze fiyatlarında savaş indirimi
Türkiye'nin en büyük yaş meyve-sebze ihracat pazarı olan Rusya'nın, Ukrayna'da başlattığı savaş sonrası bu ülkeye yapılan satışlar durma noktasına geldi, ürünler yurtiçinde satılmaya başladı. Dün itibarıyla domates fiyatı işgal girişimi öncesine göre yüzde 33 ucuzladı. Kabak fiyatındaki düşüş yüzde 67'yi bulurken, patlıcan yüzde 18, salatalık yüzde 10 biber fiyatları ise ortalama yüzde 30 düştü. Rusya'nın en büyük market zinciri Magnit'in sahibi olan Tander Company ise Türkiye'deki satıcılara yolladığı yazıda ithalat işlemlerine devam ettiğini ve taahhüt ettiği ödemeleri yapabilecek kaynak ve imkana sahip olduğunu belirtti. Söz konusu mektupta "Müşterilerimizin gerekli ürünlere ulaşabilmesi bizim için önemli. Müşterilerimize mal sağlamak için sorunlu teslimatlarda kalite toleransımızı genişletmeye ve ortaklarımızın kaybını minimize etmek için gerekli aksiyonları almaya hazırız" ifadeleri kullanıldı
Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişiminin ardından bu ülkeye yapılan meyve-sebze ihracatında önemli aksamalar yaşanmaya başladı. Akdeniz İhracatçı Birlikleri verilerine göre, Türkiye'nin yaş meyve sebze ihracatı, 2021'de bir önceki yıla göre yüzde 13 artarak 3 milyar 83 milyon dolar oldu. Bu dönemde gerçekleştirilen ihracatın yüzde 32.88'ine denk gelen 1 milyar 13 milyon dolarlık kısmı Rusya'ya yapıldı.
Dolayısıyla Rusya'ya yapılan ihracatın aksaması önemli miktarda meyve-sebzenin yurtiçi piyasasında satışa çıkmasına yol açtı. Bu arz artışı fiyatlarda düşüşe yol açtı.
Antalya Büyükşehir Belediyesi'nin paylaştığı verilere göre dün itibarıyla Kumluca Toptancı Hali'nde domatesin kilosu 5-8 liradan satıldı. Salatalığın ve patlıcanın kilosu 9 TL, fasulyenin kilosu ise 25 TL oldu. Çarli biber 7.5 TL'den kabak ise 5 TL'den alıcı buldu.
HEMEN DÜŞÜŞ YAŞANDI
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 24 Şubat'ta ordusuna Ukrayna'yı işgal emri verdi. Bu emir sebze fiyatlarına hemen yansıdı. 25 Şubat'ta 8-11 liradan satılan domatesin kilosu 26 Şubatta 5-8 liraya kadar düştü. Ürünlere göre farklılık yaşansa da sebze fiyatları sadece 1 günde ortalama yüzde 20 ila 30 arasında düştü.
İŞGALDEN ÖNCEKİ HAFTA YÜKSELİŞ VARDI
Aşağıdaki verilerde görüldüğü gibi 18-19 Şubat'ta yani Rusya'nın işgal girişiminden önceki haftada pek çok ürünün fiyatında artış eğilimi vardı. 19 Şubat'ta Kumluca Toptancı Hali'nde domatesin kilosu 10-12 liradan satıldı. Salatalığın kilosu 8-10 TL aralığında ve patlıcanın kilosu 11 TL, çarli biber ise 11 TL'den alıcı buldu. Patlıcan ise söz konusu tarihte 15 TL idi.
Yukarıdaki tablolardan görüldüğü gibi kabak fiyatı dün itibarıyla işgal öncesindeki haftaya göre yüzde 67 düştü. En üst fiyat dikkate alındığında domates fiyatındaki düşüş ise yüzde 33 geriledi. Patlıcan yüzde 18 ucuzlarken, Çarli biberdeki düşüş yüzde 32 oldu.
RUS DEVİ ÖDEMELERDE SORUN OLMADIĞINI BİLDİRDİ
Türk gıda ürünlerinin Rusya'daki en büyük alıcılarından olan Tander Company ise Türk üreticilere gönderdiği yazıda firmanın ithalat işlemlerine devam ettiği, taahhüt ettiği ödemeleri yapabilecek kaynak ve imkana sahip olduğu belirtildi. Eğer gerekirse şirketin ödeme emirlerini paylaşabileceği ifade edildi.
26 BİN MAĞAZASI VAR
Yüzde 30'u Rus devletine ait olan Tander Company, ülkenin en büyük market zinciri olan Magnit'in sahibi. 31 Aralık itibarıyla Magnit'in Rusya genelinde 26.077 mağazası bulunuyor. Mağazaları günde ortalama 14 milyon kişi ziyaret ediyor.
Dolayısıyla Magnit'in temel gıda arzında sorun yaşamaması Rus halkı için büyük önem arz ediyor. Tander tarafından gönderilen mektupta da şirketin federal bir perakende zincir olduğu vurgulanarak "Müşterilerimizin gerekli ürünlere ulaşabilmesi bizim için önemli. Müşterilerimize mal sağlamak için sorunlu teslimatlarda kalite toleransımızı genişletmeye ve ortaklarımızın kaybını minimize etmek için gerekli aksiyonları almaya hazırız" ifadeleri kullanıldı.
Diğer bir deyişle Tander Company bayatlama-bozulma gibi nedenlerden normalde iade edeceği ürünleri olağanüstü koşullar sebebiyle iade etmeyebileceğini belirtti. Sektör temsilcileri bu kararın Türk üreticileri bir anlamda ihracata teşvik etmek için alındığını belirtti.
Tabii Rusya'ya yollanan ürünlerin bir kısmı savaş öncesinde Ukrayna üzerinden yollanıyordu. Dolayısıyla Tander Company'nin verdiği taahhütler tek başına ihracattaki sıkıntıların aşılması için yeterli değil.
'NORMALDE FİYATLARIN YÜKSEK OLDUĞU DÖNEM'
Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan dün konuyla ilgili yaptığı açıklamada savaş nedeniyle özellikle örtü altı ürün fiyatlarının düşme eğiliminde olduğunu aktararak, "Fiyatlarda aşağı yukarı yüzde 20-30 düşüş var. Örtü altı ürünlerde, domates, salatalık ve biber fiyatında düşme var. Normalde bu aylar örtü altı ürünlerin fiyatının yüksek olduğu dönemdir" dedi.
'ÜRETİCİ ZARAR ETMEMELİ'
Rusya'nın bazı ürünlerdeki engellemeleri nedeniyle bu ülkeye çoğu ürünün Ukrayna ve Belarus üzerinden gittiğini bildiren Tavşan, "Savaş durumunun meyve ve sebze üreticisine ciddi etkisi olur. Şimdi iki pazar birden durunca bu da fiyatlara ciddi tesir eder. Havaların ısınması halinde de örtü altı ürünlerde bir anda ürün bolluğu yaşanır. İki etken bir araya gelince fiyatlar ciddi anlamda düşer. Bu da üretici için hiç iyi olmaz. Üretici zarar etmemeli, üreticiyi hayatta tutmalıyız. Örtü altı üretimin zaten maliyeti yüksek. Bu durumda önlem alınması gerekebilir. Üretici mart-nisan aylarında para kazanmalı ki mayıstan itibaren fiyatlar zaten düşüyor. Tüketicinin alım gücü yanında, üreticiyi de düşünmeliyiz" değerlendirmesinde bulundu.
