Mithat Rende Bloomberg HT'de soruları yanıtladı

OECD Eski Daimi Temsilcisi Mithat Rende'nin Arzu Maliki ile yaptığı söyleşinin satır başları şöyle;

Sabah Umman Denizi'nde tankerlere yapılan saldırı ile başlayalım; neler oluyor İran'nın saldırdığı konuşuluyor ama kesin bir bilgi yok, sıcak saatler yaşandı bölgede nasıl gelişmeler oluyor?

Mithat Rende: Burada petrol fiyatları üreticilerin istediği seviyenin dibini buldu 50 küsür Dolar, şimdi buradan yukarı çıkmasını istiyorlar. Hedefe ulaşılmıştır petrol fiyatlarında yükseliş olacak. Burada asıl önemli olan Hürmüz Boğazı'ndaki petrol taşımacılığının riske girmemesi, çünkü burası dünya petrol ticaretinin 5'te 1'i buradan yapılıyor. Ayrıca Katar'ın LNG'si buradan dünya pazarlarına ulaşıyor. O yüzden Hürmüz Boğaz'ının tehlikeye girmemesi hem Körfez ülkeleri için hem de dünya ekonomisi için çok önemli. Önemli olan bu tür çatışmaları yönetilebilir halde tutmak aksi halde savaş çıkabilir Allah muhafaza..

Türkiye'de İran'dan ithalatını durdurdu, onun yerine Rusya'dan ve Irak'tan petrol alıyoruz. Irak'tan daha çok petrol almak için de Kerkük-Yumurtalık boru hattının tekrar işler hale getirilmesi üzerinde çalışılıyor. Bu iyi bir gelişme olur çünkü biz Hürmüz Boğaz'ına bağımlı olmayız. Tabiki İran'a yapılan bu yaptırımların devam etmesini istemeyiz çünkü dış ticaretimiz de etkileniyor bundan ve daha pahalı petrol alıyoruz.

ABD Başkanı Trump Kuzey Akım2'ye yaptırım uygulayabileceğini belirtti, bu hattan da Rusya'dan Avrupa'ya gaz akışı olacak, Almanya-Rusya-ABD arasında bir gerginlik yaşanıyor..Nasıl sonuca bağlanacak bu durum? Mevcut durumu nasıl değerlendirirsiniz?

Mithat Rende: Amerikalılar Avrupa'da daha çok LNG tesisi kurmak istiyor ve daha çok satmak; tabi bunun için de Avrupa'nın Rusya'dan daha az gaz alması gerekir. Bu yüzden Türk Akım 2'ye ve Kuzey Akım 2'ye karşı olduklarını ve gerekirse bazı yaptırımlara da gidebileceklerini söylediler.

Doğu Akdeniz'de son durum nedir?

Mithat Rende: Türkiye sondaj ve keşif işlerine biraz geç başladı. Biz Fatih Gemisi'ni 7-8 sene önce almalıydık. Yani bulunan gazı veya petrolü pazara ulaştırmak önemli, gazı bulursunuz orada durur yani burada büyük tesis yatırımları gerekiyor. Türkiye kendi kıta sahanlığını ilan etti ve bunu kayda geçirdi, Rum tarafı sanki Ada'nın her yeri onlarınmış gibi hiç Türklere sormadan kendi münhasır bölgelerini ilan ettiler bir de Lübnan, Mısır ve İsrail ile de ekonomik anlaşmalar yaptılar.

Şimdi biz Fatih sondaj Gemisi ile Ada'nın batısında yani kendi sahamızda arama çalışmaları yapıyoruz ve onlar Rum'lar orası bizim sahamız diyorlar. Bu konunun Uluslararası hukuk çerçevesinde adil bir çözüm gerekiyor. Yani bu hukuki meseleleri siyasileştirmemek lazım. Dolayısıyla Avrupa Birliği'nin ve Amerika'nın buna taraf olmamaları gerekir. Bu hukuki bir meseledir ancak hukuki yollarla çözülebilir. Deniz yetki alanları bizim yaşamsal çıkarlarımızdır ve bunu korur Türkiye.

Arap Yarımadası'ndaki son gelişmeler nasıl? Suudi Arabistan Katar Emiri'ni konferansa çağırdı o da gitti, iki ülke arasında ilişkiler düzeliyor mu?

Mithat Rende: İlşkiler düzelmiyor, Körfez'de Amerika Birleşik Devlet'lerinin sözü geçer. ABD bu ablukanın devamını istiyorsa bu devam eder, bu gerginlik devam eder çünkü İran'nın ve Katar'ın çok büyük bir doğalgaz oyuncusu olarak ortaya çıkmasını ve onu zorlamasını istemez. İran dünyanın en büyük ikinci doğalgaz yataklarına da sahip fakat bunu geliştiremiyor. Baskılarla bu engelleniyor.

Türkiye önümüzdeki dönem nasıl bir yol haritası izlemeli Avrupa'yı da Türkiye ile beraber konuşalım?

Mithat Rende: Türkiye'nin bir an önce Ab ve ABD ile ilişkilerini düzene sokması lazım. Yani bir normalizasyon sürecine ihtiyacımız var. Dışarıda Türkiye'nin algısının düzeltilmesi lazım.