Para politikasında her şey mübah çağı

Salgın hastalık önce insanları sonra da onların oluşturdukları ekonomik hayatı zorda bırakmaya devam ediyor.

Hastalığın ekonomik etkilerini bertaraf edebilmek için bilebildiğimiz 4 türlü yöntem var.

"Bütçeyi açarak çalışma hayatına destek ol / para politikası ile cevap ver / şirketlere sermaye koy / kredi yarat’".

Avrupa da aynen bizim gibi ve ABD gibi Kovid-19 ile derinden sarsılan ekonomilerden. Avrupa’dan kopmaya çalışan Birleşik Krallık’ta da durum benzeş. İngiltere Merkez Bankası (BOE) örneğin, bu yıl ekonominin yüzde 11 daralmasını bekliyor. Gelecek yıl ise yüzde 7,25’lik büyüme tahmini ve temennisi var.

Yeni dönemin para politikasının önceliği bağımsız olmak, teknik ayarlamalar vs değil. Kredibiliteyi sarsmadan ekonomik büyümeyi desteklemek, reel sektörü desteklemek ve bunları destekleyenleri desteklemek.

Nasıl yapabilir bunları merkez bankaları?

Faizleri indirerek. Bu yolu tükettikten sonra varlık alımları ve kredi mekanizmaları ile yetki limitlerini zorlayarak.

Yeter ki bunun karşılığında yeni bir kırılganlık yaratılmasın. Yani parasal genişlemenin yan etkisi olmasın. Örneğin enflasyon yaratmasın, finansal istikrarı tehlikeye atmasın.

O zaman her şey mübah. Öyle bir çağdayız.

İngiltere bölge bölge artan ancak tüm ülkeyi kapsayan bir karantinaya girdi. Kısa çalışma ödeneklerini uzattı. Tüm bunların bütçeye getireceği bir yük olacak. Bu yılın tahmini bütçe açığı ortalama 360 milyar sterlin (470 milyar ABD Doları) olacak!

BOE aldığı kararla varlık alım programını 150 milyar sterlin artırmış oldu ve 895 milyar sterline yükseltti. Böylece salgın hastalık sırasında bu program 450 milyar sterlin büyümüş olacak. Neredeyse bütçe açığı kadar.

Tesadüf mü? Tabii ki değil.

Enflasyon, Banka’nın yüzde 2 hedefi ile uyumlu bir patikaya dönene kadar para politikasında agresif olacaklarını yineledi BOE. Bu, zamanında Draghi’nin yaptığı gibi ‘ne gerekirse yapacağız’ anlamına geliyor.

İngiltere’de ekonominin salgın öncesine dönmesi için en az 5-6 çeyreğe ihtiyacı var. İşsizliğin düşmesi ise zaman alacak. Ülkede 2 milyona yakın insanın işsiz kalması ya da Hazine desteklerinden yararlanması bekleniyor. Bu sebeple destekler uzuyor.

Pandemide ikinci dalganın vurması ile İngiltere ekonomisinin son çeyrekte daralabileceği ve yeni yılla birlikte ekonomik çıktının yeniden büyüyebileceği düşünülüyor.

Ekonomik problemlerle uğraşan ülkenin en yakın vadeli engeli ise AB ile boşanma sürecinde bir türlü uzlaşamamış olması. Yıl başına kadar bir ticaret anlaşması çıkmazsa işler daha da karışacak ancak bu ortamda iki tarafın da biraz daha anlayışlı olmak zorunda kalacaklarını varsayıyorum. Bu işin gidişatı Türkiye için de epeyce önemli. AB ile İngiltere arayı bulduktan sonra önemli ticaret partnerimiz olan İngiltere ile biz de serbest ticaret anlaşması yapmayı arzuluyoruz.

Yeni çağ, alışılmadık tedbirler getirdi. Bu çağın hastalığındaki ikinci perde anomaliyi daha da yaygınlaştırıyor. Mecburen...