ABD'nin 5G'de Huawei baskısı tutmuyor
Uzun bir süredir ABD, Çinli Huawei’in 5G yatırımlarında Avrupa’da varlık göstermemesi için baskı yapıyordu. Ancak bu baskı pek işe yarayacak gibi görünmüyor. Zira Huawei’in yerine başka bir ürün koymakta zorlanacağını açıklayan Avrupalı yetkililer, Çin’in telekomünikasyon deviyle çalışmak zorunda olduklarını belirtiyorlar.
Ancak bu iş birliği tam anlamıyla Huawei’e altyapının teslimi şeklinde olmayacak. Güvenlik kaygıları sebebiyle 5G’de ölçülü bir şekilde altyapı yatırımlarına izin verileceği açıklandı. Benzer şekilde İngiltere de ABD baskısına maruz kalmıştı ama Huawei ile çalışma konusunda ilk adım atan da İngiltere olmuştu.
ABD’nin 5G’de Huawei baskısına başından beri Almanya da itiraz ediyordu. Bu hafta Almanya İçişleri Bakanı, ‘Huawei olmadan 5G ağını kurmamız mümkün değil.’ şeklinde özetleyeceğim bir açıklama yaptı. Akabinde Avrupa Birliği’nden de benzer bir açıklama geldi.
Alman bakan, Çinli teknoloji devi Huawei’siz yakın zamanda 5G altyapısını kurmanın mümkün olamayacağını, onların dışlanması halinde ise 5 ila 10 yıl gecikme olabileceğine dikkat çekiyor. Diğer bir ifadeyle Batı, Huawei’nin yerine aynı şartları koyacak ve ona alternatif olacak şirket konusunda sıkıntı yaşıyor. Ericsson ve Nokia, Samsung, Qualcom, Intel gibi telekomünikasyon şirketlerinin 5G yarışında ve güvenlik kaygılarının giderilmesinde ABD ile nasıl yol alacakları merak konusu.
Nesnelerin birbirleriyle iletişimine, yapay zekânın yoğun kullanımına, otonom teknolojilere ciddi katkı verecek 5G’nin hayatın her noktasına temas edecek olmasıyla birlikte, Huawei’nin sektördeki öncü rolü özellikle ABD’nin güvenlik kaygılarını artırmış durumda. Hem 5G’ye geçmek istiyorlar hem de güvenlik kaygılarını giderecek çözümler arıyorlar. Türkiye ise bu konuda henüz tartışmalara dâhil olmuş değil.
Almanya’da İçişleri Bakanı’nın Huawei hakkındaki müspet açıklamaları tam anlamıyla konunun kapandığını göstermiyor. Çünkü Huawei'in Alman pazarına girmesi konusunda henüz tam mutabakat yok. Hatta muhalefet cephesi bir yasayla Huawei'ye Alman pazarının kapatılmasını istiyor. Büyük ihtimalle bu tartışma 5G için ciddi güvenlik kuralları alınarak, Huawei ile birlikte başka şirketlere de kapılar açılacak.
Almanya-Çin Sürtüşmesi
Almanya'da Huawei’nin 5G altyapısında nasıl yer alacağına dair yapılan bu tartışmalar iki ülke ilişkilerine de yansıdı. Çin'in Almanya Büyükelçisi, şirketlerinin 5G’de engellenmesi halinde Çin'in de Alman otomobillerini ‘güvensiz’ ilan edilebileceğini hatırlattı.
Avrupa Birliği de İngiltere ve Almanya’daki gelişmelerden sonra Amerika’nın uyarılarını dikkate almayarak, Huawei'nin 5G altyapısını geliştirmesinde çalışabileceğini açıkladı. Ancak İngiltere, Almanya ve son olarak AB’den gelen açıklamaların ikinci aşaması var. Zira henüz ABD'nin sürekli uyarıda bulunduğu casusluk ve bilgi güvenliği yönündeki uyarılar konusu açıklığa kavuşmuş değil. Huawei ile güvenli çalışmanın kuralları belirlenecek.
ABD”nin bilgi güvenliği ve casusluk gibi uyarılarıyla Avusturalya ve Japonya'yı Huawei ile çalışmama konusunda ikna ettiği notunu da düşelim. Avrupa Birliği, ABD baskısı sebebiyle Huawei’den uzak durmak istemiyor. Aksine kendi standartlarıyla güvenlik meselesini çözerek kararını kendisi vermek ve böylece Çin ile olan ticari ilişkilerini de bozmak istemiyor.
Huawei’nin tartışmaların merkezinde yer alma sebebiyse Avrupa Birliği komiseri Thierry Breton’un da dikkat çektiği üzere, 5G teknolojisinde Huawei'nin dünya lisanslarının yaklaşık yüzde 50'sine sahip olması. Avrupalı yetkililer, Huawei olmadan 5G altyapısını kurmanın zor olacağı kanaatindeler.
Ayrıca Çinli Huawei’nin, Avrupa’nın 3G ve 4G ağlarının yaklaşık yüzde 60 altyapısına ürün tedariği sağladığı, dolayısıyla 5G’nin bu ağlarla uyumlu çalışması gerektiğini, yani bir yönüyle mecbur olduklarını ifade ediyorlar. Acaba bu oran Türkiye'de kaçtır?
Özetle Huawei’nin 5G teknolojisinde sahip olduğu lisanslar, elde ettiği başarı, GSM operatörlerinin 3G ve 4G altyapılarındaki payı, konumunu güçlendiriyor. Almanya gibi ülkelerin Huawei'yi dışlamasını zorlaştırıyor.
Avrupa Birliği’nin diğer güçlü ülkesi Fransa da Huawei için yeşil ışık yakanlardan. Gerekli güvenlik önlemlerinin alınması şartıyla Çinli şirkete sıcak bakıyor. Diğer birçok Avrupa ülkesinde ise Ericsson ve Nokia ile birlikte Huawei’nin de 5G altyapısında yer almasında sorun görünmüyor. Genel hassasiyet altyapıda tek bir şirketin hakimiyetinin olmaması.
