Tam aşılı ilk uçuş testi!

Uçuş başlı başına çok stresli bir olay. Bu duruma birde korona stresi eklendi. Kovid-19 yolculardaki uçuş korkularını üst seviyeye çıkardı. Koronayla karşılaşmamış olsanız bile onun psikolojisi sizi etkiliyor. Şu an uçuş fobisine bir de hastalık fobisi eklenmiş durumda.

Dünya çapında yapılan anketlere şunu gösteriyor; yolcuların uçakta virüs kapma riski yeni bir uçuş korkusu olarak literatürlere girmiş. Hafta içi artan Korona virüs vakaları sonrasında belli bir süre tam kapanmaya gidilmesi halinde yaz dönemine her açıdan daha hazırlıklı girebileceğimizi belirtmiştim. Özellikle mayıs ayının ortalarına kadar alınacak önlemlerin, turizm sektörünün bu yaz dönemini iyi geçirmesine olumlu katkılar sunabileceğine değindim. Vaka sayısı nasıl düşürülür bilemiyorum. Ancak bu dönemde seyahat planı yapıyorsanız, uçuşta salgına yakalanma korkusunu nasıl en aza indireceğinize dair biri iki ip ucu vereyim.

Nefes egzersizi yapın

Uçak içinde maske sebebiyle ne kadar nefes egzersizi yapılabilir, düşünemiyorum. İmkan olursa veya maskeyle çok zorlanmazsınız stresi azaltmak için nefes egzersizi yapın. Uçağınıza binmeden önce stresten birazda olsa arınabilmek için terminalin uygun bir yerinde 2 dakikalık nefes eksersizi yapmaya çalışın. Çünkü nefes almak, vücudun stres tepkisini düzenlemeye ve zihni sakinleştirmeye yardımcı olur. Dört saniye burundan nefes alın, üç saniye bekleyin ve altıya kadar saydıktan sonra nefes verin.

Seyahat boyunca sakinleştirici müzikler dinleyin. Aceleci olmayın. Bunun için havalimanına zamanında gelin. Böylece kontrollü davranacaksınız ve uçakta koltuğunuza oturana kadar hastalık veya virüs kapma korkunuz önemli oranda azalacaktır.

Doğru yiyecek ve içecek önemli

Uçuşlarda kan-şeker düzeyini de ayarlamak çok önemli. Havayolları menülerini ona göre oluşturmak zorundalar. Yağlı, midede çok uzun süre kalacak yiyecekler vermemeleri gerekiyor. Daha hafif, glisemik indeksi düşük, yeşilliği bol, sulu yiyecekler vermeleri gerekir. Vücutta fazla kalmayacak, çok çabuk metobolize olacak gıdaların verilmesi önemli. Bunun için beyninizi sakinleştirecek somon balığı tercihi yapılabilir. Bunun yanı sıra antioksidan içeriği nedeniyle kaygıyı azaltmak için yanınızda papatya çayı bulundurabilirsiniz. Papatya çayı vücuttaki hasarla savaşmaya yardımcı olur ve hücreleri korur. Zerdeçal içerikli ürünleri de tercih edebilirsiniz. Yoğurt da yiyebilirsiniz. Böylece daha sakin uçuş yaparsınız.

Uyku, kıyafet, alkol

Uçuşta hafif, bol giysiler giyilmeli. Rahat sıkmayan, hatta mümkünse esneyebilen ayakkabılar tercih edilmeli. El bagajına rahat ayakkabı bile koyulabilir. Böylece kıyafet veya ayakkabı kaynaklı beden stresi azaltılmış olur. Ruhsal olarak rahatlarsınız. Uçuşa uykunuz almış bir şekilde gitmeniz önemli. Seyahat sebebiyle strese girip uykusuz kalmak beraberinde başka sıkıntıları getirebilir. Uykunun bağışıklık sistemi için hayati önem taşıdığını unutmayın.

Salgın öncesinde iyi bir uçuş için alkol, sigara ve kahve tüketimine dikkat edilmesine dikkat çekiyordum. Bu dönemde ise uçuşlarda bunların kullanımından mümkün olduğunca uzak durmak gerekiyor. Alkol salgın kurallarına uymayı zorlaştırır, sigara ve kahve ise sinirlendirip strese sokar. Bu durumda virüs endişeleriniz daha da artar.

Ülke olarak 1944’te uçak üreten pozisyonumuz sebebiyle dünya havacılığına yön veren, kural koyan Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’nün (ICAO) kurucuları arasında yer almışız. ICAO’ya yön veren konsey üyesi 36 ülkeden birisi olmuşuz. Sonra 1950’de film kopuyor. Türkiye havacılığı, uçak tasarlamayı, üretmeyi, uçak motoru yapmayı unutuyor. Kara taşımacılığına yöneliyor. Aslında Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatıyla havacılığımız geri gitmeye başlıyor. Ama tam kesintiye uğraması ve ortadan kalkması 1950’ye kadar uzanıyor.

Derken Turgut Özal ile birlikte 1990’da yeniden ICAO dönmüşüz. ICAO'ya Daimi Temsilci olarak büyükelçiler göndermişiz. Ama 1950’den 2016’ya kadar ise tam 66 yıl boyunca yönetimine girmemişiz. 2016’da ICAO Konsey Üyesi olmuşuz, ama 3 yıl sürmüş. 2019’da bitmiş. Şu an yine üye değiliz. Bizimle kıyaslanmayacak ülkeler ise burada dünya havacılığının standartlarının belirlenmesinde, kural konmasında söz sahibi.

Türkiye’nin ICAO Daimi Temsilcisi Büyükelçi Suat Hayri Aka, ülkemizin 2022’deki ICAO Genel Kurulu’nda yeniden 36 Konsey Üyesi arasına girmesi için çaba sarf ediyor. Ancak işimiz biraz zor görünüyor. Çünkü Konsey Üyesi ülkelere adeta koltuklar dağıtılmış. Ve bazı ülkeler o koltuktan coğrafi dağılım yaklaşımı sebebiyle hiç kalkmıyor. Dolayısıyla bizim oturacak koltuk bulmamız biraz sıkıntılı. Bir de şu anki siyası konjonktür lehimize değil. Sevenimiz yok gibi...

Halbuki Türkiye günümüzde dünya havacılık sektörüne yön veren en önemli 15 ülkeden birisi, ama havacılık alanında dünyanın en önemli kuruluşu ICAO’ya yön veren 36 ülke arasında değil. Türk Hava Yolları (THY), TAV Havalimanları, İstanbul Havalimanı, Türk Havacılık ve Uzay Sanayi (TUSAŞ), insansız hava araçlarıyla fark yaratan Baykar ve uçak motoru geliştiren ve yapan TEI gibi güzide şirketlerimiz var. Ancak güç birliğinin küresel yansımasında sıkıntılar söz konusu…

Küresel ölçekte etkili olabilmek, haklarımız aramak için mutlaka uluslararası organizasyonlarda; ICAO, IATA, ACI, Eurocontrol gibi yerlerde de olmamız gerekir. Buralarda ise sadece yönetim kademelerinde değil, uzman ekipler arasında, büro çalışanları içinde de Türklerin olması için gayret göstermemiz lazım.