Türkiye doğalgaz altyapısında dönüm noktası!
Doğalgaza bağımlı bizim gibi ülkelerin yıllık tüketimlerinin en az yüzde 10 seviyesine ulaşan kapasitelerde doğalgaz depolama tesisleri olması gerekir. Genel teamül bu şekilde. Ülke olarak uzun yıllar depomuz olmadan doğalgaz tükettik. Rusya, Azerbaycan ve İran’dan boru hattıyla aldığımız doğalgazın kaynak çeşitliliği sebebiyle de pek fazla sorun yaşamadık. Ancak geçtiğimiz yıl İran ile yaşanan gaz sorunu depolamanın önemini bir kez daha ortaya koydu. Üstelik sıvılaştırılmış gazı (LNG) sisteme entegre eden ve depolayan 2 adet FSRU sistemimiz olmasına rağmen geçtiğimiz yıl gaz tedarikinde sorun yaşadık.
Bu sebeple BOTAŞ’a ait Silivri Yer Altı Doğalgaz Depolama Tesisi’nin kapasitesi artırılarak hizmete sokulması ülkemiz adına son derece değerlidir. Hatta ülkemizin doğalgaz merkezi (HUB) olması yolunda şu günlerdeki gelişmelere baktığımızda ise önümüzdeki yıllarda hayati önem kazanacağını söyleyebiliriz.
Kapasitesinin artırılması sonrasında Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açılışı yapılan tesisin kapasitesi 3,2 milyar metreküpten 4,6 milyar metreküpe çıkacak. Ülkemizin geçen yıl 50 milyar metreküp gaz kullandığı dikkate alındığında yüzde 10 seviyesine yakın bir depolama kapasitesi karşımıza çıkmaktadır. Tuz Gölü’nde 1,2 milyar metreküplük halihazırdaki depolama tesisiyle durum dengeleniyor, ama buranın kapasitesi de yakında 5,4 milyar metreküpe çıkacak. Toplamda 10 milyara metreküpe ulaşacak doğalgaz depolama tesislerin önemli bir etiğini geçilmesi anlamına geliyor. Türkiye’nin doğalgazda merkez hedefi dikkate alındığında bu tesislerin önemi daha iyi ortaya anlaşılacaktır. Ama daha önemlisi piyasaya sorunsuz gaz tedariki için altyapı anlamında gerekli adımlar atılmış olmasıdır. Bu değerli yatırımın ülkemize kazandırılmasında emeği geçen başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Enerji Bakanı Fatih Dönmez olmak üzere tüm yetkilileri kutluyorum.
Avrupa’daki en büyük tesis olduğu vurgusu yapılan Silivri Yer Altı Doğal Gaz Depolama Tesisi’nde kapasite artışıyla birlikte günlük geri gaz üretimi 28 milyon metreküpten 75 milyon metreküpe çıkacak. Sadece gazı yer altına depolamak yetmiyor, lazım olduğu zaman olabildiğince yüksek oranda geri çekebilmek de ayrı bir marifet ve yatırım gerektiren işlem. Yeraltı doğalgaz depolaması eski gaz ve petrol sahalarının geliştirilmesiyle yapılıyor, ama kolay bir işlem değil.
Kullanılan teknoloji ve malzemeler de keyfiyet arz ediyor. Bu sebeple Türkiye’nin ilk doğalgaz depolama tesisinde kapasite artışının yüzde 85 oranında yerli malzemeyle bizim mühendislerimizle yapılmış olması dikkat çeken ayrı bir unsur. Yapısal çeliklerin gövdelerinin montajı sürecinin de çok önemli olduğunu yurtdışı tecrübelerimden biliyorum. Montajlarda Sefine ve Çimtaş tersanelerinde gerçekleştirilmiş ve her açıdan önemli bir kabiliyet ve tecrübe kazanıldığı notunu da düşeyim.
Silivri açıklarında iki farklı noktadaki platformlar aracılığıyla depolama ve gaz üretimi yapılacak. Jeolojik yapı sebebiyle iki ayrı platform kullanılıyor. Her bir platformda 9 toplam 18 kuyuda depolama olacak.
Netice itibariyle bu tarz yatırımlar Türkiye’nin enerji geleceği için çok kıymetli. Kendi şirketlerimizde imalat yapıp, kendi mühendislerimizle tesisleri hizmete sokmak ciddi bir kazanım. Artık gazı, petrolü arayıp çıkaran sismik ve sondaj gemilerimiz var. Deniz enerji gücümüz çok iyi bir konuma gelmiş durumda.
Ancak enerji merkezi olabilmek için vizyona, pazarlama anlayışına, şeffaflığa, liyakatli çalışanlara daha fazla ihtiyaç var. Bölgedeki stratejiler de iyi kurgulanırsa merkez olma yolunda hızla ilerleriz. Rusya Devlet Başkanı Putin’in Batı ile yaşadığı sorunlar sebebiyle Türkiye’ye ile iş birliği yapma arzusunu da iyi değerlendirirsek daha çok doğalgaz yatırımları yapmamız gerekebilir.
Yeni tesis ülkemize hayırlı olsun.
