VAR neler getirecek?
Yıllar önce hakem hatalarını eleştiren ünlü edebiyatçı Enis Batur, masa hakemini önermişti. Batur, 1992 yılında kaleme aldığı yazıda, tıpkı basketbol karşılaşmalarında olduğu gibi futbol maçlarında da masa hakemlerinin, televizyondan yararlanmasının faydalı olacağını yazmıştı...
20 yıl sonra bugün; yazar, çevirmen, yayıncı Enis Batur’un önerisi birçok ülkede uygulanıyor. Önümüzdeki sezon Süper Lig’de bu sistemden yararlanacağız. Sistemin adı VAR (Video Yardımcı Hakem Sistemi)
Türkiye Futbol Adamları Derneği (TÜRFAD) dün konuyla ilgili bir toplantı yaptı. Eski hakemlerden Mustafa Çulcu ve Ertuğrul Dilek yeni sistemi anlattılar. Sorulara yanıt verdiler...
Dördüncü hakem, ilave yardımcı hakemler, gol çizgisi teknolojisi sorunları çözmeye yetmedi. Tartışmalar ileri boyuta ulaşınca, maçlarda teknolojiden yararlanılması kararlaştırıldı. İşte VAR bu şekilde doğdu.
NE İÇİN KULLANILACAK?
Sezon başlarken taraftarlar ve futbolcular VAR teknolojisi ile tanışacaklar. Peki sistem hangi durumlarda kullanılacak? 4 ana başlık konuyu özetliyor:
1- Gollerde: Gol öncesinde veya topun çizgiyi geçtiği esnada bir ihlal olup/olmadığı konusunda hakeme yardımcı olmak.
2- Penaltılarda: Çok net yanlış penaltı verilmesi/ çok açık bir penaltı verilememesi.
3- Direkt kırmızı kartlarda: Çok net yanlış bir kırmızı kart verilmesi/çok açık bir kırmızı kart verilmemesi.
4- Oyuncu tespitinde: Sarı veya kırmızı kartı yanlış oyuncuya vermesi/ Hangi oyuncunun suçlu olduğundan emin olmaması durumlarında yardımcı olmak.
NASIL KULLANILACAK?
1- Olayın vuku bulması: Hakem VAR’ı bilgilendirir veya VAR pozisyonun yeniden izlenmesi ve yorumlanması için hakeme tavsiyede bulunur.
2- VAR’ın tavsiyesi ve yeniden izleme: Görüntüler VAR tarafından yeniden izlenir. Kulaklık aracılığıyla hakeme tavsiyede bulunulur. VAR hakeminin izlediği görüntüler aynı şekilde hakeme yönlendirilir.
3- Karar verme veya eyleme geçme aşaması: Hakem uygun bir karar vermeden veya eyleme geçmeden önce oyun alanının kenarındaki ekrandan görüntüleri yeniden izler veya VAR’dan gelecek bilgiler doğrultusunda en uygun kararı verir.
OYUN AKIŞINI ETKİLEYECEK
Hakemler kararsız kaldıkları durumlar da yeni teknolojiden yararlanacak. Fakat asıl sorun, oyun akışının nasıl etkileneceği. VAR’a başvurulacak bir pozisyonda yaklaşık 3-4 dakikalık bir zaman kaybı söz konusu. Başvurunun çokluğunda maçların temposu ve futbol ruhu nasıl etkilenecek? Bunu yaşayarak göreceğiz. Bu konuda futbolcular, teknik adamlar ve taraftarlar her tartışmalı pozisyonda VAR’a başvurulmayacağını bilmeli.
Tek tuşla hakem hatalarının ortadan kalkacağını beklemek elbette mümkün değil. Asıl sorun, teknolojinin başındaki hakemlerin de yeterli olup olmadığı. Çözüm olarak Süper Lig’de maç yöneten 10-12 hakem sayısını arttırmalıyız. Ve eğitimin olmazsa olmaz olduğu gerçeğini unutmadan...
