'Türkiye ellerini kirletmek zorunda'
Amerikalı uluslararası ilişkiler uzmanı George Friedman'a göre Türkiye artık eskisi kadar ABD ile aynı safta yer almayacak
ABD'li uluslararası ilişkiler uzmanı George Friedman, Türkiye'de de bu ay içinde raflarda yerine alan "Gelecek On Yıl - Nereden Nereye" adlı kitabının yayınlanmasının ardından ( iki yıl önce de "Gelecek Yüzyıl - 21. Yüzyıl için Öngörüler"'i yazmıştı) Amerikanın sesi radyosu'na vermiş olduğu röportajda Türkiye'nin geleceğine dair çarpıcı açıklamalarda bulunuyor.
İlk soru Friedman'ın ilk kitabında Türkiye'ye yönelik yaptığı değerlendirme üzerinden geliyor;Türkiye'yi karışık bir coğrafyanın içinde istikrar adası olarak tanımlıyordunuz.. şu an uzun vadede Türkiye'nin çevresindeki çalkantılar ülkeyi nasıl etkiler?
'Sıfır sorun kurtarmaz, eninde sonunda birilerini üzmek zorunda kalırsınız'
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu tüm komşularla sıfır sorun dış politika stratejisini açıkladı. Türkiye'nin Irak'ta, Kafkaslar'da, İran'da, Suriye'de ve Balkanlar'da çıkarları var. Düşman edinmeden bu çıkarları gütmek imkansız, eninde sonunda birilerini üzmek zorunda kalırsınız.
Seçimler sonrası daha iddialı bir Türkiye
Friedman'ın Haziran ayında gerçekleşecek genel seçimlere yönelik öngörüsü son derece net;
Seçimler sona erdiğinde daha iddialı bir Türkiye göreceğiz. Çünkü Türkiye bölgede ne görmek istiyorsa o yönde karar almak zorunda ve açıkçası bunu da yapabilecek tek güç.
'Türkiye karmaşanın bir parçası olmalı'
Peki Türkiye çevresindeki karmaşadan kendisini uzak tutmak için ne yapmalı?
Türkiye'nin karmaşadan uzak kalması değil onun bir parçası olması gerektiğini söylüyor Friedman. Şu an öyle olmasa da Türkiye'nin Rusya ile rakip konumda olduklarını Rusya'nın Ermenistan'ı kollayıp Azerbaycan ve Gürcistan'a baskı yaptığını söyleyen analist, Türkiye'nin sadece buralardan sağlanacak enerji ile kendini kotaramayacağını düşünüyor.
'Ve ellerini kirletmek zorunda'
Bu yüzden de Türkiye'nin dünyanın en büyük petrol üreten ülkelerinden bir olan Irak'la ilgili politikasının ne olduğu sorusunun öne çıktığını söylüyor;
"Elbette bu sorunun cevabı Kürt Özerk Bölgesi ve Türkiye'nin bu konudaki politikasıyla, Türk-İran , Türk-Amerikan ilişkileriyle de kesişiyor. Mesele burada daha karmaşık hal alıyor. Çünkü Irak'ın sunduğu fırsat bir karmaşa içeriyor. Bu da Türkiye'ye sorunu çözmesi için bir fırsat sunuyor. Ama Türkiye'nin bu denklemi çözmesi için ellerini kirletmesi gerekiyor.
Türkiye ile ABD karşı karşıya gelebilir
Türkiye'nin ellerini kirletmesi gerekiyor dediniz, bunu biraz açar mısınız? sorusuna verdiği cevabı ise;
Türkiye halen Kürt Özerk Bölgesinde pertrol arama çıkarma faaliyetleri sürdürüyor, başkalarıyla ortaklıklara giriyor. Türkiye Kuzey Irak'ta önemli bir güç noktası. ABD kuvvetleri bu yıl Irak'tan ayrılıyor. Bu nedenle Irak'ın geleceği,İran'ın Irak'ta egemen güç olma iddiaları Türkiye'nin ulusal çıkarlarını doğrudan ilgilendiriyor.... Türkiye'nin Irak'ın geleceği konusunda İranla asgari ölçüde uzlaşmaya gitmesi gerekecek. Bu da Türkiye'yi ABD ile karşı karşıya getirebilir, işte bu karmaşık sorun yüzünden Türkiye'nin eli kirlenebilir.
'Türkiye orta yolu izlemeli'
Peki bu dış politika Türkiye'yi doğu ile batı arasında bir yol ayrımına getirirse, örneğin Türkiye İranla ABD arasında bir tercih yapmak zorunda kalırsa ne olabilir?
Türkiye'nin yapması gereken orta yolu bulmak, hem İran hem ABD'ye yarar sağlayacak bir süreç sunmak. Türkiye'nin izleyeceği strateji her iki taraftan birini tercih etmek olmamalı.
Türkiye Ortadoğu'nun en büyük arabulucusu olacak
Yeni kitabınızda gelecek 10 yılla ilgili tahminler yapıyorsunuz, sizce gelecek 10 yılda Türkiye ABD'ye, ABD başkanına ne tür fırsat ve zorluklar sunuyor? sorusuna da;
Türkiye bundan sonra artık eskisi gibi ABD ile aynı safta olmayacak. Oysa ABD bunu yıllarca görmeye alışıktı. Türkiye'nin gelecek on yılda sunacağı yarar ABD'nin konuşamadığı taraflarla diyalog kurabilme yeteneği. Türkiye Ortadoğu'nun en büyük arabulucusu olacak, diyor.
