8 soruda Yunanistan krizi!

Alihan MESTCİ / HT PAZAR

1 - Yunan halkı referandumda nasıl ayrışıyor?

* Bir tarafta, Avrupa vizyonuna sıkı sıkıya bağlı ve bedeli ne olursa olsun ülkenin Euro Bölgesi’nde kalmasını isteyenler. Bunlar, Yeni Demokrasi, PASOK ve Potami gibi muhafazakâr partilerin sempatizanları... Yani “Evet”çiler... Diğer tarafta, yardım ve kurtarma paketlerinin toplumsal ve ekonomik yıkıma sebep olduğunu düşünen, Yunan ekonomisinin tekrar ayakları üzerinde durmasını sağlayacak daha iyi pazarlık koşullarının oluşmasını isteyenler... Yani “Hayır”cılar... (“Hayır”cıların pek çoğu Euro Bölgesi’nde kalınmasını savunuyor. Bir kısmı ise “Drahmi’ye dönmeliyiz” diyor.)

* Hükümet partisi SYRIZA ve ortağı Bağımsız Yunanlar ile aşırı sağcı Altın ŞafakPartisi “Hayır” diyecek. Komünist Parti ise “Oy kullanmayın” çağrısı yapıyor. Gerekçeleri,“Evet”ten de “Hayır”dan da daha zorlu tasarruf şartlarının çıkacak olması... Lakin, Komünist Parti AB’ye tamamen karşı.

2- Yeniden Drahmi mi?

Euro ülkeleri para basamıyor. Ancak Euro ile borçlana biliyor; tıpkı Yunanistan gibi... Dolayısıyla maaş, sosyal yardım kesintileri ve vergi artırımları yoluyla bütçe dengesini sağlaması gerekiyor. Yunanistan drahmiye dönerse, temerrüde düşen bir ülke olarak kamu harcamaları için para basması gerekecek. Ve enflasyon patlayacak.

3-Arjantin modeli mi?

* Muhafazakârlar Arjantin benzeri bir yapılandırma modelinin Yunanistan’ın sonu olacağını düşünüyor. Zira, Yunan ekonomisinin Arjantin kadar dahi yol alamayacağını, Yunanistan’ın Arnavutluk gibi yoksul bir Balkan ülkesine dönüşeceğinden endişe ediyorlar.

* 2012’de SYRIZA ve diğer sol partiler ise Arjantin modelinesık sık değiniyor; temerrüde düştükten sonra ekonominin daha iyi koşullar altında iyileşeceğini iddia ediyordu.

4- Yunanlılar kazandıklarından çok mu yiyor?

Almanlara göre öyle... Lakin Yunanistan’daki mesai ortalaması Avrupa ülkelerinin üzerinde.

* 2008 öncesine göre Yunanistan’da yoksulluk yüzde 20 arttı.

* Yunanistan, 1980’lerden bu yana yüksek borç alarak kamu harcamaları yoluyla ekonominin büyümesini amaçladı. 2007’ye dek kaydedilen büyüme, biriken borcun önüne geçmedi.

* Ekonominin yüzde 40’ı kamu kaynaklı. Büyümenin önündeki büyük engellerden biri bürokrasi.

“Yunanlılar yan gelip yatıyor” diyenleri, OECD istatistikleri şaşırtabilir. Zira, OECD ülkelerinde yıllık ortalama çalışma süresi bin 789 saat. 2014’te her bir Yunanlı ise ortalama 2 bin 42 saat çalıştı. Bu alanda Avrupa’da liderler; Türkiye’nin de önündeler. Fakat, Yunanistan’da 55-64 yaş arası çalışanların oranı yüzde 36’yken Almanya’da bu oran yüzde 63. Dolayısıyla daha uzun saatler değil ama daha uzun yıllar çalışan Almanlar da haklı.

5 - Tsipras’a destek düştü mü?

* Ocak ayında oyların yüzde 36.3’ünü alan SYRIZA’nın lideri Aleksis Tsipras’tan beklenti, kreditörlerin dayattığı kesinti tedbirlerine son vermesi, Yunan ekonomisini daha iyi koşullar altında restore etmesiydi.

* Nisanda yapılan kamuoyu yoklamaları, Tsipras’a ülke genelinde desteğin yüzde 70’e vardığını gösteriyordu.

* Fakat sonu gelmeyen pazarlıklar, destekçilerinin bir kısmını bezdirdi.

* 27 Haziran’da aldığı referandum kararı, Tsipras’a olan desteği daha da aşağı çekti.

* Tsipras, halk oylamasından “Evet” çıkması halinde istifa edeceğini açıkladı. “Hayır” çıkarsa bir süre daha görevde kalacak, pazarlıklara devam edecek ve belki de erken seçime gidecek.

6-Eski siyasetçiler nerede?

* 2011’de Avrupa Birliği’nden alınacak nakit yardımını referanduma taşıyan ve sonra bu kararından vazgeçen eski başbakan George Papandreu, Tsipras’ın halk oylamasına gitmeden önce AB ve IMF’yle müzakereleri tamamlaması gerektiğini beyan ediyor.

* Karamanlis, basında pek gözükmüyor fakat“Evet” oyu vereceğini açıkladı.

* 1996’dan 2004’e başbakanlık yapan Kostas Simitis ve 2005’ten 2015’e cumhurbaşkanlığı görevini üstlenen Karolos Papoulias da “Evet”çi.

7- Halk ‘Evet’ derse?

* AB-IMF kurtarma paketine halk oylamasından “Evet” çıkarsa, Yunanistan, AB ve IMF’yle daha katı koşullar içeren yeni bir protokol imzalayacak. Bu, Yunanistan’ı daha derin bir ekonomik durgunluğa sürükleyebilir. Ülkeye yıllık 18 milyar dolar getiren turizm sektörü zayıflayabilir. Emekli maaşları daha da düşebilir. Ülke, Euro’da kalır.

8- Referandumdan ‘Hayır’ çıkarsa?

* Avrupa liderleri “Hayır”ın “Euro’ya hayır” diye de okunacağı iddiasında. Yunan hükümeti ise bu sonucun Yunanistan adına pazarlıkları daha iyi şartlarda sürdüreceğini düşünüyor.