İki tane Türkçe şarkısı var!
Geçen hafta bugün Paris'te rekor katılımlı bir devlet töreniyle uğurlanan Fransız rock'çı Johnny Hallyday, savaş sonrası yükselen jenerasyonun sesiydi. 60 yıllık müzik kariyerine 2 adet de Türkçe şarkı sığdırmıştı...
5 Aralık’ı 6 Aralık’a bağlayan gece, Fransa’nın en müreffeh semti Marnesla-Coquette’teki 3 katlı malikânesinde hayata 74 yaşında gözlerini yuman Johnny Hallyday için 9 Aralık Cumartesi günü devlet tarafından devasa bir cenaze töreni düzenlendi. Edith Piaf’ın ölümünden sonra bir sanatçıya yapılan en kalabalık veda töreniydi... Piaf savaş Fransa’sının sesiydi; Johnny Hallyday 2. Dünya Savaşı sonrası 30 muzaffer yılın... Sadece Fransa’nın değil, Türkiye’nin de büyüdüğü, kalkındığı ve petrol kriziyle sona eren müreffeh yıllar. Johnny Hallyday’in kariyeri, 5. Cumhuriyet Fransa’sıyla çeşitli açılardan eş gitti. Müzik kariyerine, Anayasa’nın kabul edildiği 1958’de başladı. De Gaulle’ü, Pompidou’yu, Giscard’ı, Mitterrand’ı, Chirac’ı, Sarkozy’yi, Hollande’ı ve en son Macron’u gördü. “Zamanın beni öldürecek olması fikrinden bıktım” diyordu. Yazar Yann Moix’nın deyimiyle “Yasaya tabi tutulmayan tek Fransız kurumuydu”... Türkiye’de de hatırı sayılır takipçileri vardı. Öyle olmasa 1966’da “Yeşil Gözleri İçin” ve “Altın Yüzük” adlı Türkçe şarkıları seslendirir miydi? (Bu iki şarkıyı HT Dokun’la dinleyebilirsiniz.) HT Cumartesi'nden Alihan Mestci'nin haberi...
Johnny Hallyday, 1966’da Türkiye turnesine gelmiş, konser öncesinde iki şarkısını Sezen Cumhur Önal’ın yazdığı Türkçe sözlerle kaydetmişti: Mon Anneau d’Or (Altın Yüzük) ve Ne Joue Pas Ce Jeu-Là (Yeşil Gözlerin İçin). Bu 45’lik 2003’te Paris’teki bir mezatta 15 bin Euro’dan alıcı bulmuştu.
2 YAŞINDA LONDRA’DA
60 yıllık kariyerine yaklaşık 200 turne 2500 kayıt sığdıran Johnny Hallyday, anne-babasıyla büyümedi. Belçikalı oyuncu babası Léon Smet, doğumdan hemen sonra ortadan kayboldu. Bunun üzerine annesi “JeanPhilippe”i, Léon’un kız kardeşi Hélène’e emanet etti. Hayata böyle başlamasa belki de Jean-Philippe Smet, Johnny Hallyday’e dönüşemeyecekti. Çünkü anne-babasının yokluğu, ona isyan etmeyi ve bir o kadar da çevresinde olan bitene adapte olmayı öğretti. Müziğe ise halası sayesinde başladı. Hélène, kızları Desta ve Menen’i Londra’ya bale eğitimine götürürken 2 yaşındaki Jean-Philippe’i de yanına aldı. Okuma yazmadan evvel solfej yapmayı öğrenecekti. JeanPhilippe, henüz 6 yaşında bir çocukken Londra’da kaldıkları otelde Amerikalı müzikal komedi sanatçısı Lee Ketcham’la tanıştı. 22 yaşındaki Lee bir kovboyu oynuyordu, 1500 defa sahneye çıkmıştı. Hemen kaynaştılar. Jean-Philippe’i sık sık motoruyla gezmeye çıkarıyordu. Nihayetinde aileden biri oldu; Desta’yla evlendi. Sıra Paris’e dönmeye gelmişti. Lee, “Kendi seyircimiz önüne çıksak ya artık” diyordu. Ya yeni sahne isimleri ne olacaktı? Lee, “holiday” (tatil) ile ona hep iyi gelen doktorunun ismi “Halladay”i karıştırıp “Hallidays” ismini ortaya attı.
‘VAR OLMAK, ISRAR ETMEKTİR’
Desta, Menen ve Lee yıllar sürecek bir Avrupa turnesine başladı. Jean-Philippe, onlara sık sık kuliste eşlik ediyordu. 1956 yılında, henüz 13 yaşındayken ilk kez Kopenhag’da sahneye çıktı. Turne devam ederken bir yandan gitar dersleri aldı. 14 yaşında Paris 9’uncu mahallede halasıyla yaşayan, boyu 1.80’i bulan yakışıklı bir gençti artık. Halası, zorla da olsa onu şan, klasik gitar, dans ve İtalyanca derslerine gönderdi. Paris Trinité’de 3 kişilik küçük bir müzik grubu vardı. Bu üçünün ortak yanı Elvis hayranlığıydı. Lee, onu bir akşam bir burjuva restoranında sahneye çıkardı. Yuhalandı... Fransızların rock’la arası iyi değildi. “Paris’te 8 bin kişi gitar çalıyor, değiştir mesleğini” dediklerindeyse Jean-Philippe’in aklında Elvis vardı. Elvis, “Var olmak, ısrar etmektir” demişti bir kere... Bir başka akşam şansı yaver gitti. Montmartre’daki Astor adlı kulüpte Wanda Jackson’dan “Let’s have a party”yi söylediğinde içerisi yıkılıyordu. Jean-Philippe Smet’e bir sahne ismi bulmak gerekti artık. Johnny Guitare? Johnny Rock? En sonunda Johnny Halliday’de karar kıldı, kuzenlerinin grubuna ithafen... 1959’da Golf Drouot tarafından düzenlenen rock yarışmasını kazandı. 1960’ta ilk albümünü çıkardı Johnny Hallyday adıyla, küçük bir yazım hatası sonucu çift “Y” ile... İlk albümü “T’aimer follement” 100 bin sattı. Jean-Philippe Smet tarihe gömülmüştü. Johnny sonraları “Smet’i çekemiyordum artık, onu öldürdüm” diyecekti. Johnny Hallyday efsanesi böyle doğdu...
‘BİRÇOK DEFA ÖLMELİYDİM’
1960’ların başından itibaren hayalleri manipüle eden bir stara dönüştü. 1955’ten 1970’e Fransa’da alım gücü ikiye katlanırken Johnny en pahalı otomobiller, en lüks yatlar, en büyük malikânelerden bir koleksiyon yaptı. Onu takip edenlere yeni hayaller kurdururcasına... Müziğinde siyaset yoktu. 68 Fransa’sının politize entelektüel alanındaki bir aktör değildi. 2014’te Le Point Dergisi’ne verdiği röportajda “Sahneye havadan indim, yerden çıktım. Helikopterle de motorla da... Daha ne yapayım?” diyordu. Johnny, savaş sonrası jenerasyonun yıldızıydı sadece. Piyasanın müşteri bellediği ilk jenerasyonun... Aynı söyleşide “Birçok defa ölmeliydim” de diyordu. “Motosiklet üzerinde, otomobilde ya da sağlık dolayısıyla”... Emmanuel Macron’un iktidara gelişi, bu jenerasyonu siyaset sahnesinden tamamıyla sildi. Johnny’nin gidişiyle bu jenerasyon, son yıldızına ve belki kendisine de elveda dedi...
