Kışanak: Diyarbakır'da çıkan petrolden pay istiyoruz
Yerel yönetimler bölgedeki zenginliklerden, ekonomik varlıklardan pay almalı mı?
Tekin ATAY-Sedef ŞENKAL DEMİR-Ahmet ÜNSAL-Can HACIOĞLU-AHT
Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na seçilen BDP eski Eşbaşkanı Gültan Kışanak, ilk demecini Al Jazeera Türk'e yaptı. Diyarbakır'dan çıkan petrolden pay istediklerini söyleyen Kışanak, "Kesinlikle pay istiyoruz, yereldeki tüm enerji kaynaklarından, yeraltı, yerüstü zenginliklerinden, ekonomik varlıklardan yerelin pay alması lazım" dedi. Diyarbakır'da çıkan petrolden pay istediklerini söyleyen Kışanak, şöyle devam etti: "Petrol ekonominin ana dinamosudur ama oraya enerji gidiyor, bize kirliliği kalıyor. Kaynaklarını ver, ben götüreyim, ne kadar ağır faturası varsa kalsın, bunu kimse kabul etmez. Burada barajlar yapıp, elektriği batıya götürüp, buraya ceza olarak dönmesi ciddi bir sorun" diye konuştu. Kışanak'ın bu sözlerini, başta turizm ve yer altı kaynakları bakımından zengin olan kentlerin belediye başkanlarına sorduk.
"Fabrikaların bulunduğu şehirlerin vergileri ayrılmalı "
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen (CHP)
(Eskişehir: Öğrenci kenti, lüle taşı, bor madenleri ve fabrikalarından önemli gelir elde ediliyor)
Eskişehir'de ülkemizin önemli holdinglerinin amiral gemisi diye adlandırılan fabrikaları var. Bu fabrikalar vergilerini İstanbul, Ankara ve İzmir'deki vergi dairelerine yatırıyorlar. Bu vergilerin bir kısmı da vergi dairlerinin bulunduğu şehirdeki büyükşehir belediyelerine gidiyor. Böylece haksız bir durum ortaya çıkıyor. Etibank'ın bor tuzlarının gelirleri de, Ankara'daki vergi dairlerinde vergilendiriliyor. Muazzam kurumlar vergisi ödeniyor. Bazıları bu gelirlerin havuzda birikmesi gerektiğini söylüyor. Ben buna da karşıyım. Çünkü havuzda biriken paralar İstanbul, Ankara ve İzmir Büyükşehir belediyelerine gider. Büyük kuruluşlar merkezlerin bulunduğu şehirlerdeki vergi dairelerine vergilerini öderken, ek bir beyanla fabrikalarının bulundukları şehirlerin vergilerini ayırmalıdırlar. Bu vergilerden elde edilecek paylarda, fabrikaların olduğu kentlerdeki büyükşehir belediyelerin kasalarına girmelidir."
"Keşke büyükşehir olmasaydık"
Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Cengiz Ergün (MHP)
(Manisa: Tarihi eserleri ve verimli topraklarıyla Türkiye'nin sebze ve meyve depolarından)
"Kapanan belediyelerden devredilecek hak ve mallar ile personelin dağılımı adil yapılmamıştır. İller Bankası'ndan gelen ödenek de azalmıştır. Kapanan 65 belde belediyesi bulunmasına rağmen bir belediye hizmet binası dahi Büyükşehir Belediyesi'ne verilmemiştir. Borçlar Büyükşehir'e önemli mallar ise ilçe belediyelerine dağıtılmıştır. Keşke Büyükşehir olmasaydık diyeceğim bir noktaya geldik. Kapatılan belediyelerin mal varlığı, hak ve alacaklarının dengeli bir şekilde paylaştırılması, ilçe belediyelerinin sadece Büyükşehir belediyelerine devredilecek hizmetleri ve görevleri ile ilgili haklar, borçlar ve personelinin Büyükşehir Belediyesi'ne devredilmesi gerekmektedir. İller Bankası'ndan yaklaşık biz 8-9 milyon para alırken, bugün sadece 5 milyon lira para geldi. Bunun cevabını şu anda veremeyeceğim. İller Bankası ve Ankara cevabını verir."
Yer altı kaynaklarından pay istenmesi devlet politikasıyla ilgili
Adalar Belediye Başkanı Atilla Aytaç (CHP)
(Adalar: İstanbul'un sayfiye yeri, hafta sonları 250 bin kişiyi ağırlıyor
Bu yaklaşıma bizim cevap vermemiz haddimizi aşmamız demektir. Kışanak siyasi bir kişilik olduğu için bu görüşlerini dile getiriyor. "Kışanak'ın görüşünü siyasi buluyorum. Genel politikanın belirleyeceği yer altı zenginliklerinden pay istenmesiyle ilgili özellikle belediye başkanlarının görüş beyan etmesini yanlış buluyorum. Diğer gelirlerden pay almaya gelince, doğal tarihi ve kentsel SİT alanından oluşan 5'inde yerleşim olan 9 adanın belediye başkanlığını yapıyorum. Kışlık nüfusu 16 bin. Hafta sonu günübirlikçilerle 250 bin oluyor. Bu kadar insana hizmet vermemize karşın İller Bankası gelirimiz 16 bin nüfusa göre. Hafta sonu akınının ardından temizliğine yetişmek bile zor oluyor. Adaların özel bir statüye kavuşması gerekli ama çözüm kaynaklardan pay almak mıdır ona devlet karar verebilir. Adalar'ın biraz daha imtiyazlı olması gerekir."
Alanya Belediye Başkanı Murat Yücel (MHP)
(Alanya: Yılda 4 milyon turistin ziyaret ettiği ilçede 90 bin yatak bulunuyor)
"Turizm gelirleri, petrol ve enerji üretiminden farklı bir şeydir. Biz Alanya'da, her yıl nüfusun 3-4 katı turiste de belediyecilik hizmeti veriyoruz. Haliyle bunun çok önemli bir maddi külfeti var. Bu nedenle turizm merkezlerindeki belediyelere turizm gelirlerinden pay verilmesi gerektiğini düşünüyorum. Turizm Hizmet Birliği küçük de olsa bir pay alıyor, belediyeler de almalı. Fakat bu düşüncemiz Kışanak'ın söylediklerini doğru bulduğumuz anlamına gelmez. Onların farklı niyetleri olabilir."
