Yüzyılın beyin cerrahı artık Türkiye'de

Yüzyılın beyin cerrahi olarak anılan Prof. Dr. Gazi Yaşargil, Yeditepe Üniversitesi kadrosuna katıldı. 89 yaşındaki ünlü cerrahın Türkiye’ye gelişi ve Yeditepe Üniversitesi bünyesine katılması onuruna bir tören düzenlendi.

Üniversitenin İnan Kıraç Salonu’nda gerçekleştirilen törende konuşan Rektör Prof. Dr. Nurcan Baç, “Bilim dünyası tarihine geçen yüzyılın beyin cerrahının aramıza katılmasından dolayı büyük bir mutluluk ve gurur yaşıyoruz” dedi.

Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroşirürji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Uğur Türe ise Yaşargil’in hayatındaki önemli kesitleri slayt gösterisi eşliğinde sundu. Yaşargil’in öğrencisi olduğunu hatırlatan Türe, “Abartmıyorum, tarihi bir an yaşıyoruz” diye konuştu.

Prof. Dr. Türe, Yaşargil’in bilim dünyasına özellikle de beyin cerrahisine yaptığı çalışmalara, tıp konusundaki buluş ve çalışma metotlarına değindi. Arkansas Üniversitesi’nde Gazi Yaşargil adına bir müze ve kütüphane kurulduğunu belirten Türe, “Ancak Yaşargil, eserlerini adına yapılan bu kütüphaneye vermeyi reddetti. Hepsini geçen hafta ülkesine getirdi” ifadesini kullandı.

Törende son konuşmayı Yaşargil yaptı. Hâlâ dinç görünen ve 1 saati aşkın konuşmasını ayakta yapan 89 yaşındaki Yaşargil, öğrencisi Türe’nin söylenmesi gereken her şeyi söylediğini kaydetti. Prof. Dr. Yaşargil, “Son 24 yılda devletimize 22 ayrı proje sundum. Ancak çalışma olanağı bir türlü olmadı. Bugün bana çalışma olanağı sağlayan Yeditepe ailesine ve Sayın Bedrettin Dalan’a teşekkür etmek istiyorum” dedi.

Bu test 'beyninizi' ele verecek!

Para kazanmak mı önceliğiniz yoksa duygusal olmak mı? Bedeninizi yöneten beyninizi tanımak için bir kaç adım kaldı... -

Beyninizin hangi kısmını kullanıyorsunuz? Sezgisel mi düşünürsünüz yoksa mantık timsali misiniz? İşte bu test tüm bu soruların yanıtını bulmanıza yardımcı olacak. -

Düşünce ve hafıza diyince akla ilk gelen isimler Tony Buzan ve Michael J. Gelb'in fikirleri doğrultusunda hazırlanan test beyni ele veriyor. İşte o test! -

Beyni genç tutmanın en kısa yoluSonuçları "Annals of Neurology" dergisinde yayımlanan, Edinburgh Üniversitesi'nin yaptığı araştırma çerçevesinde,

kentte doğan 262 kişiye 11 yaşında yapılan zeka testleri bu kişiler 70'li yaşlarındayken tekrarlandı.

2008-2010 yıllarında yapılan araştırmada, hepsi İngilizcenin yanı sıra en az bir dilde daha iletişim kurabilen bu kişilerin 70'li yaşlarında bilişsel yetilerinin ne ölçüde değiştiği incelendi.

Gruptaki 195 kişinin ikinci dili 18 yaşından önce, 65'inin ise 18 yaşından sonra öğrendiği belirtildi.

Araştırmanın bulguları, iki ya da daha fazla dil konuşanların, kendilerinden beklenenden çok daha iyi bilişsel yetilere sahip olduğunu ortaya koyarken,

en güçlü etkilerin, genelde zeka ve okumada gözlendiği kaydedildi. -

Yabancı dili yetişkinken öğrenenlerde de bu olumlu etkinin tespit edildiğine dikkati çekildi.

Edinburgh Üniversitesi Bilişsel Yaşlanma ve Epidemiyoloji Merkezi'nden doktor Thomas Bak, dikkat, odaklanma ve akıcılıkta gözlenen iyileşmenin, doğuştan gelen zekayla açıklanamayacağını ifade ederek

"Araştırmamız, çift dilliliğinin, yetişkinlikte öğrenilse bile, yaşlanan beynin çıkarına olabileceğini gösteriyor" dedi.

Güçlü hafıza için bunları tüketin!

Çocukta beyin gelişimi genetik yapı, çocuğun aldığı uyarılar ve yaşadığı deneyimlerin ortak etkisi ile oluşur. Beyin yeni doğanda erişkin beyninin yüzde 25'i, 3 yaşında yüzde 80'i, 5 yaşında ise yüzde 90'ı büyüklüğündedir

Beynin gelişiminin büyük bölümü 5 yaşına gelmeden önce tamamlanır. Beyin, sinir hücreleri ve bunlar arasında bağlantılardan oluşur. Beyinde doğuşta 100 milyar sinir hücresi vardır ve bunların arasındaki bağlantılar zamanla gelişir

Beyin sağlığını korumak için sağlıklı beslenmeye büyük önem verilmesi gerektiğini belirten Uz. Dr. Abdullah Özkardeş, beslenme yetersizliğinin çocuğun gelişme sürecini etkileyen önemli bir başlık olduğunu vurguladı

Hayatın ilk yıllarında görülen beslenme yetersizliği, fiziksel ve ruhsal gelişimi etkiler. Beslenme yetersizliği, çocuğun beyin gelişimini etkilemekte ve beyin hacim olarak küçülmektedir

Beslenme düzeltilmez ise kalıcı beyin etkilenmeleri ortaya çıkabilir" diyen Özkardeş, sağlıklı bir beyin için yapılması gerekenler hakkında şunları söyledi: "Çocuğun gelişiminin yanında yaşlanma ve yaşlılığın beraberinde getirdiği hastalıklar da sorundur

Kalp için sağlıklı olanın, beyin içinde iyi olması genellikle kabul gören bir yargıdır. Beslenme ve nöroloji uzmanları, sağlıklı gıdalar hakkında değerlendirmeler yapmaktadırlar. Beyin üzerine en faydalı gıdalar belirlenmiş ve şu şekilde sıralanmıştır

Beyin için en sağlıklı gıda kızılcıktır. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, sinir koruyucu etkisini göstermiştir ve yaşla birlikte artan koordinasyon ve hafıza kayıplarına karşı da etkili bulunmuştur. Zihinsel ve motor fonksiyonları korurlar.

Yabani yaban mersini antioksidanlarla doludur. Bunlar da serbest radikallere karşı savaşırlar. Yapılan çalışmalar, yaban mersininden zengin diyetin, hafıza ve motor becerileri düzelttiğini ve yaşlanmayla ilgili olan kötüleşmeyi durdurduğunu göstermiştir

Yapraklı yeşillikler daha sonra gelir. Kıvırcık, lahana ve pazı gibi sebzeler homosisteini parçalar. Bunların yüksek seviyede olması, Alzheimer hastalığındaki zihinsel yavaşlama ile ilgilidir

Yağ asitli balıklar ise dördüncüdür. Alabalık, sardunya ve ringa gibi balıklar, omega-3 yağ asitlerinden zengindir. Araştırmalar, bu balıkları haftada en az bir kez yiyen insanlarda Alzheimer hastalığının daha az görüldüğünü göstermiştir

Ispanak sıralamada beşinci sıradadır. Ispanak merkezi sinir sistemindeki yaşla ilgili problemleri azaltmaktadır

Alkolik kişiler, kıtlık gibi durumlar, aşırı güç harcanan aktiviteler, esir kampları, bağırsaklardan gıda emilimini azaltan tıbbi veya cerrahi hastalıklar beslenme yetersizliğine yol açar. Anoreksia nevroza gibi psikiyatrik hastalıklar da ortaya çıkabilir

BEYİN BESLENME YETERSİZLİĞİNDEN NASIL ETKİLENİR? - Genel kural olarak beslenme yetersizlikleri, sinir sistemini şöyle etkiler: - A vitamini yetersizliği: Görme ile ilgili problemler olur. Gece körlüğü, A vitamini yetmezliğinin erken bulgusudur.

B1 vitamini yetmezliği: Daha çok alkoliklerde ortaya çıkar. Kol ve bacaklarda güç kaybı ve hissizlik ile beliren polinöropati tablosu (kol ve bacak sinirlerinin hastalığı) oluşabilir

Mental değişiklikler, göz sinirlerinin felci, dengesizlik ile seyreden Wernicke ensefalopatisi (beynin vitamin yoksunluğu nedeni ile oluşan bir rahatsızlığı) gelişebilir. Ayrıca bu vitamin yetersizliğinde beyincik hasarlarına da rastlanabilir.

B6 vitamini yetmezliği: Burada da yine kol ve bacaklarda güç kaybı ve hissizlik ile seyreden polinöropatiler görülebilir. Ayrıca tüberküloz tedavisinde kullanılan INH adlı ilacın yaptığı polinöropati, B6 vitamini verilerek engellenebilir

B6 vitamini yetmezliği: Burada da yine kol ve bacaklarda güç kaybı ve hissizlik ile seyreden polinöropatiler görülebilir. Ayrıca tüberküloz tedavisinde kullanılan INH adlı ilacın yaptığı polinöropati, B6 vitamini verilerek engellenebilir

B12 vitamini eksikliği: Omurilikte hasarlara neden olur. Ayrıca polinöropati tablosu da gelişebilir. - - Vitamin D yetmezliği: Kaslarda yorgunluk, güçsüzlük ve erimeler yapabilir

Vitamin E yetmezliği: Omurilik ve beyincikte hasar ve polinöropati yapabilir

Bu örnekleri artırmak mümkündür. Sağlıklı olmanın önemli öğelerinden biri de sağlıklı beslenmedir. Konuya bu açıdan bakılmalı ve gereken önem verilmelidir

Zihninizi boşaltmanın 9 yolu

İster Sudoku şampiyonu olmaya çalışın, ister yeni tanıştığınız birinin adını hatırlamaya, herkes beynini biraz daha çalıştırmak ister. -

Bilgi işleme, hafıza ya da ciddi düşünme gibi kavrama fonksiyonlarınızı hızlıca arttırarak kesin çözümlü bir onarım yok ancak beyninizi olabildiğince sağlıklı tutacak bazı basit adımlar var.

Doğru beslenme, egzersiz yapma ve zihnen aktif olma beyin sağlığını güçlendiricilerin başında geliyor ancak tek seçenek bunlar değil.

Öğrenmeye devam edin

Birçok araştırma, eğitimin zihinsel işlevin azalmasına karşı koruma sağladığını gösteriyor. -

Teoriye göre, daha eğitimli insanların idrak edebilme ve kavrama özellikleri daha fazla.

Ancak bu biraz iki ucu keskin kılıç, çünkü yüksek eğitimli insanlar Alzheimer'a daha geç yaşlarda yakalanmalarına karşın bir kez yakalandılar mı hastalık daha hızlı ilerliyor.

Bulmaca çözün

Okula geri dönemeseniz bile, zihninizi çalıştırmanın başka yolları da var.

Eğitim, erken yaşlarda bilişsel kas yapmanızı sağlayarak sizi hızlandırır ancak orta yaşlardan sonra da bu avantajı devam ettirmek istiyorsanız zihin çalıştıran aktivitelerde bulunmaya devam etmeniz gerekir.

75 yaşın üstünde 488 yetişkinle yapılan bir araştırmada, deneklere puzzle, çapraz bulmaca, kitap okuma ya da müzik dinleme gibi zihin çalıştırıcı etkinlikler yaptırıldı ve hafıza kaybı, bunama gibi belirtilerin azaldığı gözlendi.

Araştırma sonucunda zihinsel olarak aktif geçirilen her gün için, bunamanın 2 ay kadar geciktiği ortaya çıktı.

Pozitif düşünün

Yaş ve hafıza kaybıyla ilgili duyulan gerginlik orta yaş ve üstü kişilerin hafıza testlerindeki performanslarını düşürebilir.

Diğer taraftan pozitif düşünceler/inanışlar ve hafızayla ilgili yapılmış daha önceki çalışmalar bu negatif algıyla mücadele edebilir. -

Tüm duyularınızı kullanın

Görme, duyma ve dokunma duyularına bağlı duyusal hafıza genellikle kısa sürelidir.

Ancak araştırmalar birkaç duyuyu kullanmanın, çiçek kokusuna sahip bir çiçek fotoğrafı gibi, insanların duyularıyla algıladıkları şeyi hatırlamalarına yardım ettiğini gösteriyor.

Sosyalleşin

Birçok araştırma sosyal destekle daha iyi bilişsel işlevin arasında bir bağ olduğunu ortaya çıkardı. 2008'de emekli insanlara yönelik yapılan bir çalışma, en az sosyal insanların hafızasının en sosyal insanlara göre daha düşük olduğunu gösterdi.

Araştırmacılar sosyalleşmenin zihnimize iyi geldiğini, insanların kendine özen göstermesini sağlayarak stresi azalttığını, sevilen insanlarla beraber olmanın yarattığı duygular sayesinde vücudun yararlı nörohormonlar salgıladığını ortaya çıkardı.

Aynı anda birden fazla iş yapmayın

Birçoğumuz aynı anda birden fazla iş yapmakla övünür ama bilim, dikkatimizi bölmenin verimlilikten ziyade problemli olduğunu söylüyor.

Çalışan hafıza üzerine yapılan bir çalışmada, genç ve daha yaşlı yetişkinlere kesintili ve kesintisiz tanıma testi yaptırıldı. -

Sonuçta, her yaştan yetişkinde müdahalelere karşı dikkat dağınıklığı ve cayma görülürken daha yaşlı yetişkinlerin bir kez dikkati dağıldıktan sonra yeniden konsantre olmada daha fazla zorlandıkları görüldü.

Aralıklı öğrenme

Eğer bir şeyi ezberlemek zorunda kaldıysanız, büyük ihtimalle "aralıklı öğrenme" size tanıdık gelecektir. Aralıklı öğrenme, ezber yapmaya çalıştığınızda tekrar yapma aralığının o şey sonunda aklınıza girene kadar artmasına denir.

Yani ezber sırasında ilk başta kendinizi daha fazla denersiniz, sonra daha az ve daha az.

Kulağa çok basit gelebilir ama aralıklı öğrenme, hafızanızı en iyi şekilde kullanmanın en iyi yoludur ve akıllı telefonlarda bu tekniği takip eden app'lerin olma sebebi de bu yüzdendir.

Egzersiz yapma

Hipokampus, beyindeki uzun süreli hafıza ve yön bulmaya yarayan bölge, biz yaşlandıkça küçülür, bu da bunamaya ve hafıza kayıplarına neden olur. Ancak egzersiz yapmak, bu küçülmeyi ciddi anlamda durdurabilir.

Egzersiz beyne giden kan akışını hızlandırır ve sinirsel etmenlerin üretimini canlandırır. Sadece öğrenme sonrası yapılan 6 dakikalık egzersiz bile hafızayı hızlandırıcı etkiye sahiptir.

Doğru beslenme -

Ne yediğimizle beynimizin nasıl çalıştığı arasında herkesin bildiği bir bağ vardır. -

Fazla kilolu olmanın ruhsal ve sinirsel hastalık problemlerini arttırdığı da bilinen bir gerçektir. Araştırmacılar somon, ceviz, soya fasülyesi gibi omega-3'ün zengin olduğu besinler tüketmenin beynin şeker dengesini sağlıklı tuttuğunu buldular.