Dünyamız giderek kirleniyor... Peki çevre kirliliğine karşı biz ne yapacağız?

Bugün 5 Haziran Dünya Çevre Günü... Birleşmiş Milletler Örgütü, 1972'de 133 ülkenin katılımıyla düzenlenen zirvede, 5 Haziran'ı Dünya Çevre Günü ilan etti. Tam 46 yıldır yaşadığımız çevrenin sorunlarını dile getirmek, sorunlara çözüm aramak için dünya genelinde çeşitli etkinlikler düzenleniyor.

Peki, 46 yıldır düzenlenen etkinlikler daha yaşanılabilir bir dünya için yeterli oluyor mu? Güneşi görür görmez kendimizi parklara, bahçelere atıyoruz ama günün sonunda huzur bulduğumuz o alanlarda kendimizden parçalar bırakıyoruz... Poşet, pet şişe, plastik çatal, bıçak, pipet ve daha fazlası... Etrafa saçtığımız kirlilik parklarla bahçelerle sınırlı kalmıyor, bunları denizlere hatta okyanuslara taşıyoruz. Ama unuttuğumuz bir şey var; bu kirlilik sadece gözümüzü rahatsız etmiyor, aynı zamanda hem bizim hem diğer canlıların sağlığını tehdit ediyor.

Bu noktada çevrenin sağlığı koruma ve geliştirme hatta bazı hastalıkların tedavisinde kullanılabileceğine dikkat çeken İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Anabilim Dalı'ndan Prof. Dr. Müfit Zeki Karagülle de, Dünya Çevre Günü kapsamındaHABERTURK.COM'a özel açıklamalarda bulundu.

HER DAKİKA KAMYON DOLUSU PLASTİK OKYANUSLARA DÖKÜLÜYOR

Plastik kirliliği, gezegenimizin ekosistemleri için en büyük tehlikelerden biri... Her yıl 500 milyar plastik şişe üretiliyor. Birleşmiş Milletler’e göre; her yıl yaklaşık 5 milyar ton plastik poşet kullanılıyor. Bir diğer acı gerçek de her sene 13 milyon ton plastiğin okyanuslara karışıyor olması... Bu her 1 dakikada bir, kamyon dolusu plastiğin okyanusa dökülmesi demek oluyor.

Okyanuslarla ilgili son araştırma verilerine göre; okyanusları korumak için hiçbir şey yapılmazsa 2050 yılına gelindiğinde, atılan plastik çöpler balıklardan daha fazla olacak...

Bu ürünlerin birer defalık kullanıldığını düşünecek olursak sadece plastiklerle dünyada koca bir dağ yapabileceğimizi hiç düşündünüz mü?

GEZEGENİMİZ TEHDİT ALTINDA

Dünya Çevre Günü hareketlerini her yıl bir ülke üstleniyor. Birleşmiş Milletler, bu yıl Hindistan’ı seçti. Bu yılın teması ise "Plastik Kirliliğini Yenmek (Beating Plastic Pollution)."

Plastik kirliliğini ortadan kaldırmak adına pek çok ülke de harekete geçti. Avrupa Birliği Komisyonu, geçtiğimiz günlerde tek kullanımlık plastikleri yasaklayarak plastik kirliliğini azaltmayı hedefleyen bir taslak sunmuştu. Buna göre uygun fiyatlı alternatiflerin bulunduğu tek kullanımlık plastik ürünler piyasalardan yasaklanacak. Kulak çubuğu, plastik tabak ve çatal bıçak, içecek karıştırıcıları ve balon çubukları gibi ürünlerin sadece sürdürülebilir malzemelerden üretilmesi sağlanacak.

AB üyesi ülkeler, plastik gıda ve içecek kaplarının kullanımını ulusal hedefler belirleyerek ve alternatif ürünler sağlayarak azaltacak. Tek kullanımlık plastik ürünler ücretsiz dağıtılamayacak.

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ'NDEN YENİ ARAŞTIRMA

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), içme suyundaki plastik parçacıkların potansiyel sağlık riskini ortaya koymak için yeni bir araştırma yapacağını açıkladı. Örgüt, sindirilebilecek kadar küçük olan mikroplastiklerin hem yaygınlığını hem de etkilerini ölçmeyi hedefliyor. DSÖ'nün açıklaması, gazetecilik örgütü olan Orb Media'nın içme sularında plastik parçacıklar bulduğu araştırmasının ardından geldi.

Exeter Üniversitesi Ekotoksikoloji Profesörü Tamara Galloway, havada dahi küçük plastik parçacıklar olduğunu söyledi. Plastik şişelerin içeriğinde zararlı miktarlarda petrol artığı, dayanıklılık ve esneklik sağlayan, homojenleştirici, parlatıcı ve renklendirici var.

YASAĞA UYMAYANA 50 İLA 500 EURO ARASI PARA CEZASI

İtalya'nın Adriyatik kıyısındaki Tremiti Adaları'ndan da plastik atık tehlikesine karşı bir adım geldi. Tremiti Belediyesi, adada plastik yasağı uygulamaya başladı. Tremiti Belediyesi'nin 1 Mayıs'tan itibaren geçerli kararına göre; takım adalarda bundan böyle plastik tabak, bardak, çatal, kaşık, bıçak kullanımına izin verilmeyecek. Plastik ürünler yerine geri dönüşümlü malzemeler kullanılabilecek. Yasağı delenlere 50 ila 500 euro arası cezalar kesilecek.

Tremiti Adaları Belediye Başkanı Antonio Fentini, plastik yasağı kararnamesini imzalamasının ardından, bir sonraki aşamada da plastik su şişelerini ve polisitren (köpük) kapları yasaklamayı planladığını söylemişti. Yasak kararı, Greenpeace İtalya, Cenova Deniz Bilimleri Enstitüsü ve Marche Politeknik Üniversitesi'nin yaptığı bir araştırmada, Tremiti Adaları çevresindeki sularda mikroplastik oranının yüksek olduğunun tespit edilmesinin ardından gelmişti.

PROF. DR. KARAGÜLLE: ÇEVREYİ HASTALIKLARIN TEDAVİSİ İÇİN KULLANABİLİRİZ

Çevrenin sağlığı geliştirme ve hastalıkların tedavisinde kullanabileceğine dikkat çeken İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Müfit Zeki Karagülle, "Çevre denilince hemen aklımıza insanoğlunun çevreyi nasıl bozduğu geliyor. Aslında insanoğlu için çevre, sağlık demek. Bu, sağlıklı çevrenin ötesinde bir şey... Çevreyi sağlık için, sağlığı koruma ve geliştirme hatta bazı hastalıkların tedavisi için kullanabiliriz. İnsanlık tarihine baktığımız zaman çevrenin geleneksel olarak hep sağlık amaçlı kullanıldığını görürüz ama bu son yüzyılda unutulmuş bir özellik. Çevrenin şifa verici, derman olucu etkisi var. Günümüz tıbbında bu tarihsel ve geleneksel kullanım giderek bilimsel olarak önem kazanıyor. Bu yaklaşımın Türkiye'de de gelişmesi için çaba harcıyoruz. Çünkü yeterli deniz çevremiz, orman çevremiz ve yeterli sayıda yayla ve dağ çevremiz var. Denizi (talassoterapi), ormanı (orman terapi), dağları ve yaylaları (dağ ve yayla terapisi) sağlık için etkin ve yararlı bir şekilde kullanabiliriz. Ayrıca bu yaklaşım, çevreyi korumayı, geliştirmeyi ve kirletmemeyi de ilke ediniyor. Çünkü çevre bozulduğu zaman sağlık amaçlı kullanılamaz. Bu kez çevre kirliliği, sağlığı bozucu ve hastalık yaratıcı noktaya gelir. Yarardan ve tedavi edici özelliğinden uzaklaşıp; zararlı ve sağlığı tehdit edici, bozucu etkiye dönüşür. Bu nedenle çevre kirliliği, estetik kaygının yanı sıra çevrenin tedavi edici özelliğinin de yitirilmesine neden olur" açıklamasında bulundu.

KULLANMAKTAN VAZGEÇTİĞİNİZ PLASTİK ÜRÜNLERİ SOSYAL MEDYADA PAYLAŞIN

Birleşmiş Milletler, plastik kirliliğini önlemek ve bu alanda bilinçlenme oluşturmak için sosyal medyada da bir hareket başlattı.

Buna göre; kullanmaktan vazgeçtiğiniz tek kullanımlık plastik ürünün yerine (örneğin plastik pet şişe), alternatif ürün (örneğin cam şişe) ile selfie çekin. Bu fotoğrafı, #BeatingPlasticPollution ve #WorldEnvironmentDay ya da #DünyaÇevreGünü yazan hashtag ile paylaşın. Bu paylaşıma 3 arkadaşınızı etiketleyin ve onları 24 saat içinde bir plastik türünden vazgeçmeleri için teşvik edin.

Çünkü plastik kirliliğini yarattığımız gibi ortadan da kaldırabiliriz!

GREENPEACE'DEN PLASTİK KULLANIMINI AZALTMAYA YÖNELİK 6 ÖNERİ!

Greenpeace, plastik kullanımını azaltmak için 6 öneride bulunuyor:

1. Yanınızda tekrar kullanılabilir şişe taşıyın!

Yanınızda tekrar kullanılabilir şişe taşıyarak hem plastik kullanımına son vermiş hem de paradan tasarruf etmiş olursunuz.

2. Plastik pipetlere 'hayır' deyin!

Plastik pipetler denizlerimiz için kötü haber niteliği taşıyor. Bir içecek siparişi verirken pipete gerçekten ihtiyacınız olup olmadığını düşünün; eğer yoksa istemediğinizi söyleyin. Hatta her zaman gittiğin kafeyle konuşup içeceklere standart olarak eklenen çubuk karıştırıcı kullanımından vazgeçmelerini isteyin.

3. Yeniden kullanılabilir kahve fincanı edinin!

Kahve fincanınızı yanınızda taşıyın! Bazı kafeler kendi fincanınızı getirdiğinizde küçük bir indirim de yapıyor.

4. Alışverişte plastiğe yönelmeyin!

Süpermarketlerde veya alışverişe gittiğiniz diğer yerlerde plastikle ilişkinizi kesin. Plastik poşet kullanmamak için yanınızda kendi bez çantanızı veya filenizi götürün. Plastik paketli meyve–sebzeleri almayın.

5. Plastik çatal-bıçak kullanmayın!

Bir kafeden yiyecek aldığınızda ya da dışarıdan yemek siparişi verdiğinizde önünüze gelen çatal-bıçaklar genelde plastik oluyor! Dışarıdan yemek söylediğinizde ilgili restoran veya kafeye plastik çatal-bıçak istemediğinizi not düşün. İş yerindeki çekmecenize kendi çatal-bıçağınızı koyun. Hatta çantanızda da bir set bulundurabilirsiniz.

6. Mikro taneciklerden kaçının!

Satın almadan önce ürünlerin etiketlerini kontrol edin; polietilen (PE), polipropilen (PP), polietilen tereftalat (PET), polimetil metakrilat (PMMA), politeirafloroetilen (PTFE) ve naylon içeren ürünlerden kaçının. Sadece birkaç küçük değişiklik yaparak günlük hayatınızda kullandığınız plastik miktarı üzerinde çok ciddi etki yaratabilirsiniz.