Son dakika... İlk yerli teleskoba görüntü netleştiren sistem
Erzurum'da yapımı süren gözlemevine yerleştirilecek Türkiye'nin ilk yerli teleskobu için 11 milyon liralık görüntü sabitleme sistemi geliştirildi. "Deratator" adı verilen sistemle gök cisimlerinden yüksek hassasiyetle görüntü alınabilecek
Erzurum’da, 3 bin 170 rakımdaki Konaklı Karakaya Tepeleri’ne 2012 yılında yapımına başlanan Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) ile Doğu Gözlemevi (DAG) inşaatı sürüyor. Kalkınma Bakanlığı’nın desteğiyle inşa edilen ve dünyanın üç büyük gözlemevi arasında olacağı belirtilen gözlemevine Türkiye’nin en büyük ve ilk optik yerli teleskobu yerleştirilecek. Gazete Habertürk'ten Öznur Karslı'nın haberine göre Atatürk Üniversitesi ile FMV Işık Üniversitesi bilim insanlarının tasarladığı teleskop, 2020’den sonra astronomi, astrofizik ve uzay bilim alanlarında kullanılmaya başlanacak.
NASA ve Avrupa Uzay Ajansı’nın ortak çalışmasının bir ürünü olarak geliştirilen Hubble Teleskobu’ndan 7 kat yüksek çözünürlükte olan DAG teleskobu, 750 nanometre ile 1 mikrometre arasındaki kızılötesi bölgede gözlem yapabilme imkânı sunacak. Projede mühendis, fizikçi, astronom ve teknikerden oluşan 25 kişilik bir ekip yer alıyor.
FMV Işık Üniversitesi Optomekatronik Uygulama ve Araştırma Merkezi ayrıca 4 metre çapındaki teleskop için ‘Deratator’ adı verilen görüntü sabitleme sistemi geliştirdi. Dünyada ilk kez bir teleskobun ana yapısına entegre edilen sistem, astronomlara uzun pozlu görüntülerde imge sabitliği ve görüntü netliği gibi kolaylıklar sağlayacak.
DAG teleskobu aynı zamanda Avrupa’nın en yüksek çözünürlüklü teleskobu olacak. OPAM Müdürü Dr. Onur Keskin, “Teleskobun kendi etrafında dönerken dünyayı, gözlemlediği cismi izlerken cismi net görebilmesi gerekiyor. Bizim ürettiğimiz sistem dünyanın dönüşünü ters yönde çevirerek yörüngenin de net görünmesini sağlıyor. Dünyada başka bir yerde üretilmeyen sistem, öte gezegenler bulma konusunda kullanılabilir. Atatürk Üniversitesi’nin hazırladığı Türkiye’nin en büyük teleskobu bu sistemle birlikte gözümüzün algılayamadığı, kızılötesi gözlemleri de görebilecek. 24 saat gözlem yapabilecek. Aynı zamanda yurtdışına satarken de dolarla satacağız” dedi.
11.5 MİLYON LİRAYA MAL OLDU
Türkiye’deki astronomların uzun pozlu görüntülerde imge sabitliği ve görüntü netliği gibi konularda yaşadığı sorunlara çözüm olarak geliştirilen ‘Deratator’ sistemi, 8 kişilik ekip tarafından hazırlandı ve toplam 11.5 milyon TL’ye mal oldu. DAG teleskobunda kullanılacak sistem için Avrupa Patent Ofisi’ne (EPO) başvuru da yapıldı. DAG aracılığıyla Türkiye’de ilk kez kızılötesi gözlem de yapılabilecek.
