Kiralık oda bal kabağına dönüşüyor

Deniz ÇAĞLAR / HT PAZAR

Brian Chesky ve Joe Gebbia adında iki kafadar, San Francisco’daki evlerinin kirasını ödeyemeyince bir odalarını kiraya vermek zorunda kalır. Sundukları hizmet bir şişme yatakta konaklama ve kahvaltıdan ibarettir... Asıl adıyla Airbedandbreakfast.com, 2008’de işte böyle ortaya çıktı. Kısa süre sonra sitenin adı Airbnb olarak kısaltıldı. Bugün, 192 ülkede 500 bin ev, Airbnb’nin kiralık listesinde yer alıyor.

8 yılda sanata el uzatacak kadar büyüyen Airbnb, Tate Modern ortaklığıyla sanata da el atıyor. Airbnb ve Tate Modern’in birlikte düzenledikleri yarışmayla dünyanın en pahalı sanatçıları arasında gösterilen Yayoi Kusama, kazananın evini sanat eserine dönüştürecek. Odanızın bir anda milyon dolarlık sanat eserine dönüştüğünü hayal edin.

Oteller sanatı lobilerine ya da odalarına taşımaya çalışadursun, korkulu rüyaları Airbnb, Tate Modern ile çığır açan bu işbirliğiyle sistemine kayıtlı yaşam alanlarını sanat eserine dönüştürüyor.

Şimdilik sadece Londra’dan katılımcıların başvurabildiği yarışmada, başvuru şartı olarak evin ya da odanın Airbnb’de listelenmiş olması ve katılımcının kendisini 50-100 kelimeyle özetlemesi yeterli. Proje 16 Haziran’da hizmete girecek yeni Tate Modern binası ve Kusama’nın Londra’da Victoria Miro galerisinde açılan retrospektif sergisi onuruna gerçekleşiyor. Şanslı ev sahibi aynı zamanda Tate’in açılış partisine de katılma hakkı kazanıyor.

İSTANBULLU EV SAHİPLERİNE MÜJDE!

Oda tasarımının ne olacağını henüz kimse bilmiyor. Fakat, Japon sanatçı dev balkabakları, aynalardan oluşan “sonsuz” odaları ve polka benekleriyle meşhur.

Bir sanat eseri içinde yaşamanın cezbediciliği bir kenara, eserleri milyon dolara alıcı bulan 87 yaşındaki Kusama’nın yenilikçi tarzıyla evin değerini katlayacağı kesin. Şanslı ev sahibi sadece yeni bir ev değil, aynı zamanda dünyanın önde gelen sanat müzayedelerinde satışa sunulabilecek, milyon dolarlık bir enstalasyonun parçası olacak.

Sanatsal amaçlarla Airbnb, odaların kullanımını benzersiz bu yarışmayla, giderek yaygın hale getiriyor. Bilinirliğini sanatsever bir kitle arasında artırmanın daha güzel bir yolu olabilir mi? Firma, geçtiğimiz şubat ayında Art Institute of Chicago (Chicago Sanat Enstitüsü) işbirliğiyle, benzer bir projeyi Güney Fransa’nın Arles kentinde gerçekleştirmişti. Öğrenciler bir odayı Van Gogh’un 1988 imzalı efsanevi yatak odası tablosu olarak yeniden tasarlamış ve Airbnb’de listelemişlerdi.

Aynı ay, Belçikalı sanatçı Marcel Broodthaers’ın New York’taki MOMA retrospektifi şerefine Amerika Marcel Broodthaers Topluluğu, Airbnb’ye, içinde sanatçının küçük bir arşivi bulunan hatıra dairesi bağışlamıştı. Airbnb sözcüsü, uzun süre konuşulan projelerin gelecekte farklı şehirlere de taşınacağını söylüyor. Kim bilir, belki yakında İstanbul’da da bir Airbnb evi sanat eserine dönüşür!

MENTAL BOZUKLUĞUNU SANATA DÖNÜŞTÜRDÜ

Yayoi Kusama’yı tanımayanlar için biraz bilgi verelim. 1929 doğumlu Japon sanatçı aynı zamanda şair, yazar ve sinema sanatçısı. Times Dergisi’nin bu yıl yayınlanan ‘Dünyanın En Etkili 100 İnsanı’ listesinde yer alan tek sanatçı, aynı zamanda dünyanın yaşayan en pahalı ikinci kadın sanatçısı. Hayatı ve yapıtlarıyla şu anda uluslararası sanat piyasasında en çok ilgi gören isimlerden biri olan Kusama, özellikle son yıllarda MOMA, Tate Modern, Whitney Museum, Pompidou’nun aralarında yer aldığı dünyanın en önemli müzelerinde gerçekleşen sergileriyle tartışma konusu.

Çoğu kişi tarafından bilinmese de pop art hayranları arasında Andy Warhol ve Roy Lichtenstein kadar popüler, aynı zamanda da minimalizmin önemli temsilcilerinden... Ayrıca bir feminist olan Kusama bugüne dek heykel, resim, baskı, seramik, performans, happening alanlarında eserler verdi.

Obsesif-kompülsif bozukluğu olan sanatçı, ilk olarak 70’lerde çıplak kadın ve erkekler hatta hayvanlar üzerinde puantiyeli çizimler yaptığı sokak gösterileri sayesinde manşetlere taşındı. Kusama’nın beneklerle anılmasının kaynağı da çocukluğundan itibaren gördüğü halüsinasyonlar... Mental bozuklukları onun her yerde çiçekler, ağlar, ağırlıklı olarak da noktalar görmesine sebep olmuş.

Kusama bu görüntülerle başa çıkabilmek için çareyi bol bol resim çizmekte bulmuş. Sanatı bir tür terapi yöntemi olarak seçen sanatçı, yaşı ilerledikçe sanatsal faaliyetlerini artırmış; eserlerinde çocukluk yıllarına göndermeler yaparak geçmişiyle hesaplaşıyor. Kusama, 1977 yılından beri kendi isteğiyle Tokyo’daki bir akıl hastanesinde yaşıyor.