Hindistan, Çin gibi değil...
Hindistan’ı daha yakın plana alıp, Pakistan’ı da gücendirmeden bir ara formül bulup ilişkilerimizi geliştirmemizde şüphesiz sayısız fayda var. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ziyaretiyle ilişkilerin ivme kazanmakta olduğu Hindistan ile uzun bir süre çeşitli sebeplerden yakın ilişki kurmakta zorluklar yaşanmıştı. Hindistan mevzuunu birkaç kez buradan gündeme getirip sadece inşaat ve turizm değil, her alanda ilişki kurmamız gerektiğinin altını çizerken, sıkıntılı noktalara vurgu yapmıştım. Galiba o gri alanlarda, henüz tam iyileşme sağlanabilmiş değil.
Neden Hindistan ile ilişkiler bu kadar değerli? Çünkü Türkiye için önemli açılım kapılarından birisi olacak çok sayıda özelliğe sahip. Bu coğrafyayı yakından tanıyan ve bu ülkede iş yapan Türk müteşebbisler de yaklaşık 1 milyar 300 milyon nüfusuyla (yaklaşık 250 milyonu Müslüman) kesinlikle ihmal etmememiz gerektiğine inanıyorlar. Bu sebeple de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretine en fazla anlam yükleyen, ümitlenenler Hindistan’ı yakından tanıyan iş dünyasının temsilcileri.
Ayrıca Hindistan, kalabalık nüfus yoğunluğu üzerinden yapılan ekonomik hesaplarla, Türkiye açısından kesinlikle Çin ile de kıyaslanmamalı. Zira Hindistan’la kısa sürede çok fazla mesafe kat etme imkânı söz konusu. Hindistan’ın, Çin’i geride bırakarak dünyanın en hızlı büyüyen ülkesi konumunda olmasıyla birlikte, son yıllarda Çin nüfusu düşerken, Hindistan’da nüfus artışı devam ediyor.
Türk sivil havacılığının köklü ve ilk şirketlerinden Çelebi Hava Servisi, uzun bir süredir Bombay Havalimanı’nda yer hizmetleri verirken, buna Hindistan’ın en büyüğü olan Delhi Indira Gandhi Uluslararası Havalimanı’nda hem kargo hem de yer hizmetleri faaliyetlerini ekledi. Bitmedi. Ahmetabat’ta da yer hizmetleri vermeye başlayan Çelebi, şu sıralarda Cochin kentinde yer hizmetleri vermeye hazırlanıyor. Bu tablonun neyi gösterdiği gayet açık. Bu ülkede Türkleri seviyorlar. Özellikle iyi iş yaparsanız önünüzü de açıyorlar. Dolayısıyla Türkiye’nin Hindistan’da faaliyet göstereceği alanları seçip uzun vadeli ilişki kuracak adımları atmasıyla bambaşka bir tablo karşımıza çıkacaktır.
Hindistan ile ilişki kurmak için özel sektörün özellikle de iki ülke arasındaki ilişkilerin çok daha üst düzeylere çıkmasını beklemeleri gerekmiyor. Hatta özel sektör, TOBB, TİM, DEİK çatısı altında önceliği ele alabilirse, iki ülke ilişkilerinin hızla gelişmesine de katkı sunabilir. Turizm açısından da Hindistan’da çok ciddi bir potansiyel var, ancak iki ülke arasındaki siyasi ilişkiler, bazı ülkelerle iki ülkenin çapraz angajmanları önemli oranda gelişmeleri engelleyebiliyor. Bu sebeple Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın özel bir çalışma programı içine girmesi icap ediyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Türkiye’deki gündem yoğunluğuna rağmen Hindistan’a kısa da olsa zaman ayırması önemli. Öyle sanıyorum, çok yakın zaman içinde bu ziyaretler karşılıklı olarak daha uzun süreleri kapsayacak şekilde gerçekleşecek. İşte o zaman Türkiye-Hindistan ilişkilerini daha yoğun konuşuyor olacağız.
KAMU KONUTLARI NE ZAMAN SATILACAK?
Hassas bir okurum hatırlattı: “Kamu konutlarının % 70’inde -Doğu ve Güneydoğu hariç- özellikle de büyük şehirlerde, üst düzey yöneticiler ve kurumların teftiş kurullarındaki müfettişler oturuyor. Bunlar neden ekonomiye kazandırılmıyor?”
Evet, kamu lojmanları, görev tahsisli olduğundan, 25 yaşında işe giren bir müfettiş, 65 yaşına kadar oturabiliyor. Mesela, yaklaşık olarak 40 yıl Ankara’nın Çankaya’sında, 1500 TL’lik kira bedelli bir evde, 250 TL’ye oturulabiliyor. Burada oturan müfettişlerin minimum aylık maaşı 4500 TL. Belli süreyle lojmanlarda oturması gereken (kanuni kurallara uygun) müdürler, memurlar dışında üst düzey bürokratların sekreterleri, şoförleri de kullanabiliyor. Sıra tahsisli lojmanlarda bir memura, memurluk hayatı boyunca sıra gelmezken, teftiş kurullarında çalışan bir odacı veya şoför, ömrü boyunca oturabiliyor. Hâsılı Sayın Maliye Bakanı Naci Ağbal, bu lojmanların ekonomiye kazandırılması gerekmez mi?
