Fulya Asena KAHRAMAN / HABERTURK.COM
fkahraman@haberturk.com
Metrobüs, İstanbullu'nun en pratik ulaşım tercihlerinden; ancak kış kapıda, kalabalık, kazalar, şoför hataları endişe yaratıyor. Türkiye Trafik Kazalarını Önleme Derneği Genel Başkanı Av. Hitay Güner önümüzdeki günlerde kış ile ilgili yapılması gerekenleri önerirken metrobüs kullananların ciddi bel sakatlıkları yaşayabileceği konusunda uyarılarda bulundu. ITS Akıllı Ulaşım Sistemleri Türkiye Üyesi Mehmet Ali Kaynak ise metrobüste en çok sorulan sorunun cevabını verdi ve kalabalığın nedenini açıkladı: SABIRSIZLIK...
Metrobüs yolunda meydana gelen kazalar genellikle, başka araçların metrobüs yoluna girmesi ile yaşanıyor. Bu önlenemez mi?
Hitay Güner: Metrobüs hattının her iki tarafındaki bariyerler normal taşıt sürme kurallarına göre olması gereken yapıda. Bu yapı, belli bir hız limitinin altında sürülen taşıtların kontrolden çıkarak bariyerlere çarpması halinde taşıtı durdurabilir. Metrobüs hattının bulunduğu E5 (D100) yolunda geçerli olan hız limiti 70 km/saat. Ancak bu yolda hemen hemen tüm taşıtlar bu hız limitinin üzerinde seyrediyor. Alkol, uykusuzluk ve aşırı hız nedeniyle direksiyon hakimiyeti kayboluyor. Yol kaplamasının bozuk olması da başka bir faktör.
Yetkililer; kaza raporlarını incelemeli, kaza noktalarının zemin kaplaması, bariyerin durumu gibi yapısını ve viraj, düz yol, meyilli yol gibi karakterini saptamalı, buna göre fiziki önlemler almalılar. Bu tip kazaları önleyecek bir diğer husus da sürücülerin hatalı ve tehlikeli davranışlarda bulunmamaları için bilinçlendirilmesidir.
“ANİ HIZLANMALAR CİDDİ BEL SAKATLIKLARINA NEDEN OLUYOR”
Metrobüste seyahat nasıl daha güvenli ve konforlu hale getirilebilir, ne gibi önlemler alınabilir sizce?
Bu konuda öncelikli olarak metrobüs şoförlerinin durma ve kalkma konularında uyarılmaları gerekiyor. Metrobüslerin duraklara hızlı yaklaşmaları ve sert frenle durmaları ve duraktan hareket ederken ve hareket halindeyken “ani hızlanma”ları kayıtlara geçmeyen ve fark edilmeyen sağlık sorunları yaratıyor, özellikle ciddi bel sakatlıkları…
Öte yandan günün belli saatlerinde izdiham yaşanıyor, balık istifi tabirine uygun doluluklar oluyor ve ara duraklardaki yolcular zaman zaman beş veya altı metrobüs geçinceye kadar taşıta binemiyor, zemin bozuklukları nedeniyle oluşan sarsıntı da rahatsızlık veriyor. Ayrıca metrobüsler nizami kapasitelerinin üzerinde yolcu taşıyarak “durma mesafesi”ni uzatıyor, tehlike ve kaza riski yaratıyor. Bu durum taşıtların hızlı yıpranmasına da neden olurken, metrobüsün fiziksel konforunun da düşmesine neden oluyor.
İstanbul yaklaşık 130 kilometre boyunda, 30 kilometre eninde ve Avrupa yakasından Asya yakasına yay şeklinde uzayan “şerit” yapısında bir şehir. Bu yapıdaki şehirlerde ulaşım problemli yaşanır. Bir özelliğini örnek olarak dile getirmek gerekirse; bu şeridin bir ucundan öteki ucuna uzun yolculuk yapanlarla aradaki herhangi iki nokta arasında kısa mesafede yolculuk yapanlar aynı taşıtı paylaşıyor. Yani “transit” ile “lokal” birbiri üstüne biniyor. Bu da rahatsız yolculuk demektir.
İstanbul trafiği için metrobüsün alternatifi bulunamaz mı?
Metrobüs servisi “optimum” noktasını, yani mükemmel hizmet aşamasına geçmiş tarihlerde ulaştı fakat bu vasfını kaybetti. Problemler yaşanıyor ve daha da artıyor. Metrobüsün alternatifi aynı güzergahta raylı sistemidir yani yer altı metro veya hava hattı. Ayrıca aynı yolu hem diğer taşıtların hem de toplu taşıma araçlarının birlikte kullandıkları kombine sistemler üzerinde çalışmalar da var, bunlardan yararlanılabilir.
"ŞOFÖRLER DAHA DİKKATLİ DAVRANMALI"
Kış kapıda nasıl önlemler alınmalı?
Metrobüslerin kışın kış lastiği takmış olmaları gerekir. Bu konuda idarenin hassas davrandığını tahmin ediyoruz. Islak zemin dolayısıyla metrobüs şoförlerinin daha dikkatli olması gerekiyor. Daha dikkatli davranmanın ilk şartı da hızlı gitmemek.
Metrobüslerin aşırı kalabalık olması güvenli seyahat açısından ne gibi olumsuzluklara neden oluyor?
Modern bir şehirde toplu taşımanın rahat ve güvenli olması şarttır. En önemli iki özellik ise metrobüslerde ve duraklarda engelliler için düzeneklerin tam ve çalışır olması.
İkincisi ise; tüm yolcuların “oturarak” seyahat etmesi. Bu iki hal İstanbul toplu taşımacılığında ne geçmişte ve ne de bugün bahis konusu değil. Aşırı kalabalık sağlık sorunu demektir. Klimaların da çalışması ile hastalıkların diğer kişilere hızla sirayet ettiği yer ise ne yazık ki toplu taşıma araçlarıdır.
ITS Akıllı Ulaşım Sistemleri Türkiye Üyesi Mehmet Ali Kaynak biraz da umutsuz konuşuyor. Kaynak; "İstanbul trafiğinin artık hiç bir şekilde kurtuluşu olmadığına inanıyorum çünkü günde 850-900 yeni araç trafiğe çıkıyor ve düşünün. Her araç ortalama 3 metre veya 4 metre olsa, yapılması gereken yol 32-36 km'dir. Bu nasıl olacak? Hangi teknoloji dayanır buna?" diyor.
Metrobüs yolunda meydana gelen kazalar genellikle, başka araçların metrobüs yoluna girmesi ile yaşanıyor. Bu önlenemez mi?
ITS Akıllı Ulaşım Sistemleri Türkiye Üyesi Mehmet Ali Kaynak: Metrobüs kazalarının önüne geçebilmek için, arada dışardan araçların girmesine müsaade edilmeyecek bir sistemin yapılması gerekiyor. Şuanki sistemde bazı kısımlara başka araçların girmesinin imkansız olduğu bölümler var ama bazı yerler açık olduğu için dışarıdan araçlar girebiliyor. Araç tanıma sistemi kullanılabilir yani yabancı araçlar girdiği zaman bu sistem uyarabilir.
Metrobüste seyahat etme nasıl daha güvenli ve konforlu hale getirilebilir, ne gibi önelmler alınabilir sizce?
Güvenli yolculuk konusunda en iyisi metro sistemidir. Metrobüs hatları metro ile birleştirildiği zaman zaten metrobüse gerek kalmayacak. Yani, metro ile Taksim veya Mecidiyeköy'den Beylikdüzü'ne gidilebilirse metrobüs yolları diğer araçlara açılır. Tabii, o zaman da eldeki otobüs sorunu olur ki onların da kent içi veya dışında ya da diğer illlere satışı mümkündür.
Metrobüslerin çok kalabalık olması, insanların sabırsız olmasından kaynaklanıyor bir ölçüde. Her 5 dakikada bir metrobüs geliyor, eğer durağın en ön tarafında durursanız gelen araca rahatlıkla binersiniz ama kimse beklemeyip, mutlaka o dolu araçlara binmek istiyor. Yoğun işe gidiş ve dönüş zamanlarında zaten kalabalık oluyor ama diğer saatlerde metrobüs seyahati çok rahat ve konforlu.
Metrobüse alternatif ne olabilir?
Alternatifi metro. Eğer, 17 milyonluk kenti metro ağı ile örerseniz trafiği düzeltirsiniz. Diğer ülkelerde olduğu gibi, otobüsler ve tramvaylar sadece metronun güzergahları arasında çalışacak duruma gelir.
İstanbul'da merkeze araçla girişler kısıtlanmalı. Ya girişlerde para alacaksınız veya ana merkezlere giriş noktalarında "park and go" gibi aracınızı ücretsiz park edip, metrolara yönlendirileceksiniz. Birçok ülkede böyle yapılıyor. Özellikle İstanbul'a başka kentlerden gelen binlerce araç var, bunların bir kısmı iş bir kısmı ise gezi amacıyla geliyor. Hatta bunlara ücretsiz "akbil" kartı verip, günlük metro ulaşımları bile sağlanabilir.
"İSTANBUL TRAFİĞİNDE HER ŞEY VAR, BİR FAYTON YOK!"
İstanbul trafiği nasıl düzelir?
İstanbul trafiği belki de dünyanın en çeşitli araç bolluğunun olduğu ülke. Düşünün; İstanbul trafiğinde abartısız; at binen insan, at arabaları, normal vasıtalar, jipler, otobüsler, minibüsler, beton yapan kamyonlar, belediye araçları, uzun araçlar, kısa araçlar, kamyonlar her şey var. Bir fayton yok! Böyle bir ülkenin trafiğini düzeltmek herkesin, her uzmanın yapabileceği bir şey değil.
Yapılması gerekenler;
*Metro ağlarını bir an evvel devreye girmesi
*Metrobüslerin zaman içinde kaldırılması
*Köprü bitince, E5 ve E6'dan gelen tüm kamyon, uzun araç otobüsleri çevre yoluna verilmesi
*Kent için belirli saathler dılşında hiçbir şekilde kamyon, otobüs, uzun araç, beton yapan kamyonların yer almaması
*Kent içine girişler sistemli bir şekilde kontrol altına alınmalı. Park&Go vs...
*İETT otobüs durakları cep şeklinde olacak ve otobüslerin mutlaka bu ceplere girmesi kontrol edilmeli
*Boşta gezen taksiler telefon sistemi ile bağlantılı olmalı
*Şerit değiştirmeler kontrol altına alınmalı
