Kripto borsalarında yaşanan en büyük skandallar
Thodex'in bir anda sistemini kapatmasıyla yaklaşık 400.000 yatırımcı paralarının akıbetini merak etmeye başladı. Bu durum Türkiye'de ilk kez yaşansa da geçmişte dünyanın farklı ülkelerinde kripto para borsaları iflas etmiş veya kapanmak zorunda kalmıştı. İşte kripto para piyasasına damga vuran borsa skandalları...
Türk kripto para borsası Thodex ani bir şekilde faaliyetlerini durdurdu. Platformun sitesinde bunun geçici bir kapanma olduğu belirtilse de Thodex CEO'su Fatih Faruk Özer'in Tayland'a gittiği öğrenildi. Haliyle yaklaşık 400.000 yatırımcı paralarının akıbetinin ne olduğunu merak ediyor.
Bu gelişme Türk kripto para piyasaları açısından bir ilk oldu. Ancak geçtiğimiz 10 yılda farklı ülkelerde kripto para platformları benzer bir şekilde aniden kapanarak yatırımcıları mağdur etti.
Thodex konusunda daha netleşmesi gereken birçok detay var. Platformdaki kripto paralara ne olduğu henüz kesin olarak bilinmiyor. Ancak dünyadaki örnekler maalesef bu tip durumlarda yatırımcının parasını geri alamadığını gösteriyor.
MT. GOX SKANDALI
Kripto para mağduriyeti denince dünyada akla ilk gelen isim Mt. Gox. Japonya merkezli kripto para platformu Mt. Gox 2010 yılında faaliyete geçti. 2013'e gelindiğinde ise Bitcoin işlemlerinin dünyada yüzde 70'i bu platform üzerinden yapılıyordu. Nisan 2014'te ise 850.000 adet Bitcoin'in çalındığını açıklayan firma bir anda iflas açıkladı. O dönemde söz konusu kayıp 450 milyon dolar seviyesindeydi.
Yapılan incelemeler sonucunda Mt. Gox cüzdanlarından 2011'den bu yana Bitcoin çalındığı anlaşıldı. Çalınan 850.000 Bitcoin'in 200.000 bini bulunsa da yatırımcıların büyük çoğunluğu paralarını geri alamadı
PONZİCİ 700.000 BITCOIN TOPLADI
Bir başka skandal ise ABD'de yaşanmıştı. Teksaslı Brendon Shavers'ın 2011 yılında kurduğu Bitcoin Savings & Trust, Bitcoin'ini kendi cüzdanlarına yatıranlara haftalık yüzde 7 faiz vermeyi vaat etti. Shavers çeşitli yatırımcılara piyasa fiyatının üzerinde satış yaptığını ve sistemi bu şekilde finanse ettiklerini belirtti. Ancak aslında yeni kullanıcılardan elde ettiği kaynağı eski kullanıcılara faiz olarak ödüyordu.
Ancak miktarlar büyüdükçe sistem işlememeye başladı. 2012'ye gelindiğinde sistemde 700.000 Bitcoin toplandı. Shavers bu sebeple yüzde 7'lik faizi düşürmeye karar verdi. Bu da sistemden çıkışları tetikledi. Ağustos 2012'de Bitcoin Savings & Trust iflas açıkladı. Yapılan inceleme sonucu Brendon Shavers, ponzi düzeni kurduğu gerekçesiyle 1.5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Yatırımcılar ise paralarını geri alamadı.
CEO ÜNLÜ DOLANDIRICI ÇIKTI
2014 yılında Moolah ve Mintpal isimli kripto para borsalarını işleden Moopay iflas açıkladı. Firmanın CEO'su Alex Green nakitleri kalmadığı için iflas ettiklerini bildirdi. Ancak Alex Green'in daha sonra ünlü internet dolandırıcısı Ryan Kennedy olduğu ortaya çıktı. Kennedy yatırımcının 2 milyon dolarıyla kayıplara karıştı. Ancak 2016'da İngiltere'de tutuklanarak 11 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Yatırımcı ise parasını alamadı.
400 MİLYON DOLAR GİTTİ
Hong Kong merkezli Mycoin de kripto para piyasalarının akılda kalan ponzi düzenlerinden birisi oldu. Mycoin 2014'te yatırımcılarına 90 Bitcoin yatırmaları durumunda kısa sürede yüzde 150 kazanç vaat ediyordu. Ağustos 2015'te platform dolandırıcılık suçlamalarıyla kapatıldı. Yatırımcıların buradaki kaybı ise 400 milyon dolar oldu.
PİYASANIN ÜZERİNDE GETİRİ SÖZÜ VERMİŞTİ
Güney Afrika merkezli kripto para platformu MTI geçen yılın en büyük skandalı olmuştu. Platformuna Bitcoin getirenlere piyasanın çok üzerinde getiri vaat eden MTI otoriteler tarafından yanlış beyanlarının ortaya çıkarılmasının ardından aralık ayında iflas etti. Yasal süreç devam ederken, yatırımcıların şimdilik kaybının 540 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor.
16 YIL HAPİS CEZASI ALDI
Güney Kore merkezli CoinUp da müşterilerine 10 hafta içerisinde yüzde 200'e kadar getiri elde edecekleri sözünü veriyordu. Tabii ödemeleri iddia ettiği gibi yatırımları değil yeni kullanıcılardan topladığı paralarla yapıyordu. Her ponzi düzeni gibi CoinUp da 2019 yılında iflas etti. CoinUp Kurucusu 16 yıl hapse mahkum edilirken yatırımcıların yaklaşık 384 milyon doları henüz geri ödenmedi.
