Borsa dün yüzde 3.30 yükseldi. Sanayi hisselerinin artışı yüzde 4.1 oldu. 8.305 puana yükselen borsa endeksi dolar kuru ile 3.05 dolara çıktı.
En son 2013 yılında borsanın rekor düzeyi 5.10 dolardı. 10 yıl sonra yine aynı düzeye yaklaşıyor.
➔3.05 dolarlık düzeyi ile borsa yıl başına göre pek prim yapmış sayılmaz. Çünkü 3 Ocak’ta gördüğü zirve zaten 3.04 dolardı.
➔Sonra seçim ve deprem etkisi ile 3 Mayıs’ta 2.18 dolara indi ve yüzde 28.2 değer kaybetti.
➔Oradan başlayan toparlanma halen devam ediyor ve dolar bazında yüzde 40 prime ulaştı.
➔4 ayda yüzde 28 kaybın ardından 4.5 ayda yüzde 40 değer artışı borsanın üzerindeki siyasi ve ekonomik belirsizliklerin etkili olduğunu gösteriyor.
TÜRKİYE BORSASI %55 İSKONTOLU
➔Madem ki borsa dolar bazında yüzde 112 artarak getiri açısından dünya birincisi olduğu 2022 sonundaki değere yeniden ulaştı, acaba bundan sonra da yükselişine devam mı eder yoksa tamam mı der?
➔3.05 düzeyi ile borsa, uzun vadeli ortalaması olan 2.95 dolarlık endeks düzeyinin biraz üzerinde, 10 sent kadar yukarısında bulunuyor.
➔Bundan 3.5 yıl önce Mart 2020’de 1.25 dolar endeksteyken başladığı yükselişinde borsa yüzde 144 arttı. Henüz daha önceki büyük yükselişlerinin yaklaşık yarısı düzeyinde prim yaptı.
-Borsanın yükselmeye devam etmesi öncelikle yarattığı bu ivme ve kendi kendini besleyen bir harekete dönüşmesi etkili olacak gibi görünüyor.
➔Ayrıca bizim borsada hisse senetleri, şirketlerin kazançlarına göre kıyaslama yapıldığında gelişmekte olan borsaların ortalamasından yüzde 55 daha iskontolu işlem görüyor. Henüz rakiplerinin düzeyini yakalayabilmiş değil ve genel anlamda pahalı sayılmaz.
NOT ARTIŞI VE YABANCI YATIRIMCILAR
➔Gerçi Türkiye’nin reytingi çok düşük ve hisse senetlerinin fiyatı içinde bu düşük kredi notlarının payı da var.
➔Ancak kredi notunda dibi bulduk ve düzelme yaşanabilecek bir sürece de girdik. Bundan sonra her not yükselişi veya görünüm değişimi borsayı yukarı doğru itebilir.
➔Hatta Cuma günü Türkiye ekonomisi hakkında değerlendirme yapacak S&P’nin bir görünüm yükseltmesi bile borsayı hareketlendirebilir.
➔Kredi notunun spekülatif sınıfta bulunması uzun vadeli ve kurumsal yabancı yatırımcıları Türkiye’den çıkmaya zorlarken aynı zamanda idari kararlarla da yabancı yatırımcılar dışlandı.
➔Şimdi ise kredi notunda düzelme eğilimi yanında yabancı sermaye yatırımlarını Türkiye’ye çekmek için uğraş veriyoruz.
➔Nitekim hisse senetlerindeki yabancı payı yüzde 27’ye kadar gerilemişken yüzde 33’e kadar yükseldi. Eğilimin devam etmesi borsaya ekstra talep ve fiyatların desteklenmesi anlamına gelir.
ŞİRKETLER KÂR REKORU KIRIYOR
➔Ayrıca borsada işlem gören şirketlerin mali durumları hiç olmadığı kadar iyi. Kârları rekor düzeyde.
➔983 bin şirketi kapsayan TCMB ve TÜİK tarafından hazırlanan sektör bilançolarına göre karlar 2009-2021 arası 13 yılda ortalama 32.5 milyar dolardan 2022 yılında 91 milyar dolara yükseldi. Kârlar dolar bazında 3 kat yükseldi.
➔Benzer durum ISO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nda ve borsa şirketlerinde söz konusu.
➔Kar varsa karın paylaşımı da var. Borsada hisse senedi sahibi olmak şirketlere küçük ortak demek. Dağıtılacak kardan onlar da payını alacak.
➔Şirketler dolar bazında kâr rekoru kırıyorsa aynı şekilde hisse senedi değerlerinde de rekorlar beklenebilir.
➔Ancak borsanın bir gün yüzde 3 bir gün ara verip tekrar yüzde 3 artışında bu karların etkili olduğunu söylemek zor. Çünkü kârlar geçmiş döneme ait, borsa gelecek dönemi satın alıyor.
KIDEM TAZMİNATI FONU KURULUR MU?
➔Bizce etkili olan ise kıdem tazminatları üzerine yeni bir tartışmanın başlaması. Kıdem Tazminatı Fonu kuruluşunun yeniden gündeme gelmesi borsa için asıl tatlandırıcı.
➔Çünkü 10’larca milyar dolarlık büyüklüğe ulaşacak böyle bir fonun değerlendirilmesinde, bireysel emeklilik fonları gibi, hisse senetlerine başvurulma olasılığı var. Üzerine ne hikayeler yazılır.
➔Gerçekleşip gerçekleşmemesi ayrı bir konu ve tahmin yürütmek da güç ancak spekülasyonu bile güçlü bir beklenti yaratmaya yetebilir.
➔Yükselmesine karşılık faizler reel anlamda hala negatif düzeyde. Enflasyon ise artıyor. Bunlar da borsa lehine gelişmeler.
➔Faizler ne zaman reel pozitif hale döner, hatta Türkiye’nin uzun vadeli büyüme ortalamasını reel olarak aşarsa borsa üzerinde ancak o zaman etkisi görülür.
