Küresel soğuma mı? Yoksa ezber mi bozuldu?
Küresel ekonomide ciddi bir soğuma var. Özellikle Çin ve onun eko sistemindeki ülkelerin ekonomileri 2018 II. Yarı itibariyle sert bir daralma ile karşı karşıya. Bu soğumaya AB de, özellikle Almanya ekonomisi de dahil.
Kısa süre içinde açıklanan bazı verileri hatırlayalım…
Çin’de açıklanan Satın Alma Yöneticileri (PMI) verisi son 3 yılın en düşüğüne geriledi. G. Kore’de Ocak ayında ihracat bir önceki aya göre yüzde 5.8 daraldı. Bir önceki ay da yüzde 1.2 daralmıştı. Tayvan’da satın alma endeksi 47.5 seviyesine inerek daralmaya işaret etti. Bu seviye aynı zamanda son 4 yılın en düşüğü. Endonezya’da da işler iyi gitmiyor. İmalat sanayinin nabzını ölçen satın alma endeksi daralma işaret eden 50 seviyesinin altına indi. Bölgenin Çin’den sonra en büyük ikinci ekonomisi olan Japonya’da da soğuma belirginleşiyor. Sanayi üretimi üst üste 2 aydır daralıyor. Ayrıca ihracatta da 2018’in son 2 ayında daralma gözlemlendi.
Şimdi gelelim Avrupa’ya…
Avrupa’nın tamamında ekonomi de soğuma kendisini gösteriyor. Ancak 28 ülkeli bloğun en sert daralan ekonomileri İtalya ve Almanya.
İtalya‘da 2018’in son iki çeyreğinde ekonomide daralma yaşandı. Bir başka ifadeyle İtalya teknik resesyona girdi. İtalya’nın son 10 yıllık ortalama büyüme oranı yüzde 1. Bu oran AB ortalamasının oldukça altında. 2019’da İtalyan ekonomisinden beklenen büyüme oranı ise sadece yüzde 0.6.
Gelelim Almanya’ya. GSYH’nın yüzde 35’ine yakınını ihracat üzerinden sağlayan Alman ekonomisinde işler iyi gitmiyor. 2017’yi yüzde 2.2 büyüme ile bitiren Almanya’nın , 2018 büyüme oranı yüzde 1.5. Ancak 2019 için yapılan tahminler çok daha kötü. Alman Ekonomi Bakanlığı 2019’da sadece yüzde 1 büyüme öngörüyor. Bu gerçekleşirse son 5 yılın en kötü büyüme oranı olacak. Neden? Çünkü Almanya’nın hem ihracat hem de ithalat kalemlerinde çok ciddi soğuma var.
Bir sürü ülke saydım. Dünyanın farklı yerlerinden…
Bu ülkelerin aslında bir ortak noktası var. Ticaret fazlası veriyorlar.
En fazla ticaret fazlası veren ülkeleri sıralasak: 420 milyar dolar ile Çin, 280 milyar dolar ile Almanya, 95 milyar dolar ile G. Kore, 57 milyar dolar ile Tayvan, 53 milyar dolar ile İtalya listenin ilk 10 ülkesi arasında üst sıralardaki yerlerini alırlar.
Peki kim ticaret açığı veriyor?
750 milyar dolar ile ABD ve 165 milyar dolar ile İngiltere ilk 2 sırada.
Ticaret savaşları kimi vuruyor?
Başta Çin olmak üzere ihracatçı ülkeleri.
FED’in faiz artışları kimin işini zorlaştırdı?
Büyüme modelini küresel piyasalardan uzun vadeli ve ucuz borçlanma üzerine kurulmuş, hızlandırılmış imalat sanayii ( Çin ve diğer G. Doğu Asya ülkeleri) odaklı ülkeler.
Avrupa niye zora girdi?
Almanya, İtalya, Hollanda gibi ticaret fazlası veren AB ülkelerin, Çin pazarı yavaşlayınca, iç tüketimin ekonominin çarklarını çevirmek için yeterli gelememesi sebebiyle.
Topyekün bir durgunluktan bahsetmiyoruz. Küreselleşmenin getirdiği nimetlerinden son 15 yıldır yararlanan, ihracatlarını 3’e, 4’e katlayan ülkeler şimdi ne yapacaklarını bilemez durumdalar.
İşin özeti bu…
