Fed'in cephanesi kaldı mı?
ABD Merkez Bankası Başkanlığı görevini 2006-2014 yılları arasında 2 dönem yapan ve 2008 krizi sonrasında FED tarihinin en büyük parasal genişleme operasyonunu başlatan Ben Bernanke, yakın zamanda şöyle bir açıklama yaptı:
"Ekonomide yaşanacak olası bir resesyon tehlikesine karşı mücadeleetmek için FED’in elindeki imkanlar yeterlidir. Özellikle de alınacak yeni bir parasal genişleme kararı ve ileriye dönük beklenti yönetimi sayesinde FED bu mücadeleden zaferle çıkar."
FED’in 3 kez faiz indirdiğini ve mevcut ekonomik şartlarda, halihazırdaki yüzde 1.5- 1.75 faiz bandının FED’in elini bağladığı görüşüne katılmayan Bernanke, yeni bir parasal genişleme ve başarılı bir beklenti yönetimi modeli ile ilave 3 tam puanlık bir faiz indirimi etkisi yaratılabileceğini savunuyor.
Bernanke ayrıca FED’in diğer büyük merkez bankalarının uyguladığı modelleri de veri setine alması gerektiğini ifade ederek, özellikle kısa vadeli getiri eğrisinin FED tarafından kontrol edilmesi gerektiğini ve AMB’nin yaptığı gibi direkt kredi kanallarına ulaşacak parasal genişleme yapılabileceğini öneriyor.
Bernanke’nin bu açıklamalarına cevabıABD eski Hazine Bakanı Lawrance Summersverdi.
Summers, 2008 krizinden sonra faizleri 5 puan düşürmüş, kriz geçmiş olmasına rağmen faizleri yüzde 2’nin üzerinde tutamamış FED’in olası bir resesyona karşı para politikaları ile mücadele etmesinin mümkün olamayacağını ifade ediyor.
Summers ayrıca, yeni bir parasal genişleme ya da vatandaşın cebine sıfır faizle para koymak gibi fikirlerin ABD’de işe yaramayacağını, bunun yerine Amerika’da eyaletlerinde başlayarak ekonomilerin büyüme modelinin gözden geçirilmesinin gerektiğini belirtiyor.
Bernanke 2008 krizinden ne öğrenmiş?
Yerkürenin 1 numaralı ekonomisinin merkez bankasının 8 sene yöneten, kendi Merkez Bankası Başkanlığı döneminde faizleri 5 tam puan indiren Bernanke; mevcut faiz oranlarının düşük olduğu ve yapılabilecek faiz indirimlerinin sınırlı olacağı, istenilen şok etkisini yaratmayacağı kanaatinde. Bu sebeple de ABD ekonomisinde olası bir resesyon ihtimalinde, tahvil alımından negatif faize kadar her şey masanın üzerinde kullanılmaya hazır olmalıdır diyor.
İngiltere’de dönemin sonuna gelen Merkez Bankası Başkanı Marc Carney’nin "likidite tuzağına" dikkat çektiği ve “İngiltere Merkez Bankası'nın bu tuzağa düşmemesi gerekir” dediği bir noktada, Ben Bernanke “Daha fazla para basılabilir” diyor.
Avrupa Merkez Bankası’nın yeni Başkanı eski IMF Direktörü Lagarde’nın “AMB’nın mevut gevşek politikası devam edecek. Ancak para politikası ile yapılacakların sonuna geldik” dediği ortamda, Ben Bernanke “Avrupa’daki gibi direkt şirketlere ucuz kredi imkanı sağlayacak bir parasal genişleme modeli üzerine çalışılabilir” diyor.
Anlaşılan o ki; eğer ekonomi de büyüme yavaşlıyorsa, resesyonun ayak sesleri uzaktan da olsa duyuluyorsa, Ekonomi 101 ders kitabı masadan direkt rafa kaldırılıyor.
Hiç kimsenin neden büyüme yavaşlıyor? Acaba gelir dağılımı adaletsizliği artık insanların harcama imkanlarını elinden mi aldı? Teknoloji devlerinin yarattığı adil olmayan rekabet ortamı diğer şirketlerin kapanmasına mı yol açıyor? Krediye ya da para basmaya dayalı para politikaları dışında gelir artırıcı ve daha adil paylaşıcı başka hangi modellerin üzerinde çalışılabilir? ve benzeri sorulara ayıracak zamanı yok! Sabrı da yok!
Bu Çin’de de böyle, ABD’de de böyle..
