Demir eksikliği anemisi ne demektir?
Demir eksikliği anemisi, demir eksikliğine bağlı olarak gelişen kansızlık demektir. Demir eksikliği anemisi, dünyada en sık görülen anemi türüdür.
Fizyolojik ve patolojik nedenlerden ötürü olur. Fizyolojik nedenler kadınlar ve çocuklarda görülür. Kadınların menstruasyon ve gebelik, çocukların ise fiziksel gelişim süreçleri fizyolojik nedenler olup, bu sürede gelişen demir eksikliği tamamen normaldir.
Demir eksilince kandaki hemoglobin değeri düşer. Hemoglobin, kırmızı kan hücreleri içindeki demir ile birleşmiş olan proteindir. Hemoglobinin görevi, akciğerlerden aldığı oksijeni vücudun tüm hücrelerine ulaştırmaktır.
Hemoglobin seviyesi kadınlarda %12 gr/dl, erkeklerde %14 gr/dl altına düşerse anemiden söz edilir.
Demir ihtiyacımızı nasıl sağlarız?
İhtiyacımız olan demiri, besinlerden ve kendi kan hücrelerimizin yıkımı sonucu açığa çıkan demirden sağlarız. Yetişkinlerde günlük demir gereksinimi 1-3 mg, kaybı ise 1 mg’dır. Demir; dışkı, idrar ve ter yoluyla kaybedilir. Menstruasyon, gebelik ve emzirme dönemlerin de kayıp daha fazladır.
Demir eksikliği ne tür yakınmalara yol açar?
Yorgunluk, halsizlik ve solgunluk en sık dile getirilen yakınmalardır. Üşüme, çarpıntı, nefes darlığı, göğüs ağrısı, unutkanlık ve konsantrasyon bozukluğu ilerlemiş olgularda ortaya çıkar. Kronikleşmiş olgularda dudak köşelerinde çatlamalar, dilde kızarma, tırnaklarda zayıflama ve boylamasına çizgiler oluşur. Önü alınmaz ise tedaviye dirençli kalp yetmezliği gelişebilir ki bu, oldukça dramatik seyreder.
Bağırsak hastalıklarına işaret olabilir!
Mide-bağırsak kanserleri, gizli kanamalara yol açarak demir eksikliği anemisine yol açabilecekleri gibi iyi huylu mide tümörleri, onikiparmak bağırsağı ülserleri, bağırsak divertikülleri de aynı şekilde demir eksikliğine neden olurlar.
Sürekli aspirin ve romatizma ilacı kullanmak gizli ya da açık kanamalarla demir eksikliğine yol açar.
Çocuklar ve yaşlılarda bağırsak parazitleri demir eksikliğine yol açan diğer nedenlerdir.
Kronik hastalık anemisi ile karışır!
Demir eksikliği anemisi ile kronik hastalık anemisi birbirlerine çok benzerler. İkisini ayırt etmek için RDW testi yardımcı olur. RDW, kırmızı küre dağılım genişliği demektir. Demir eksikliği anemisinde ilk anormal bulgu RDW artışıdır.
Anemi bir hastalık değildir, bulgudur!
Anemi bir hastalık değildir, ateş, öksürük, ishal gibi bir bulgudur. Demir eksikliği anemisi de öyledir. “Demir eksik” tamam da, “Neden demir eksikliği var?” sorusuna yanıt almadan asla demir tedavisine başlanmaz. Demir eksikliği var ise bunu mutlaka sorun ve sorgulayın!
Demir kaynakları
Demir, en fazla et ve et ürünlerinde bulunur, ardından balık ve yumurta gelir. Diğer demir kaynakları kepek, çavdar ve sebzelerdir. Vejetaryen beslenenlerde demir eksikliği anemisi sık görülür.
Nasıl tedavi edilir?
Demir eksikliği anemisinin tedavisi ağızdan ya da enjeksiyon formunda ilaçlarla yapılır. Ağız yoluyla demir bileşenleri aç karına alınmalıdır, süt ve süt ürünleri ile birlikte alınmamalıdır.
C vitamini bağırsaklardan demir emilimini arttırdığı için tedavide yarar sağlar.
Demir eksikliğine yol açan durumlar
Gizli ya da açık kanamalar
Yetersiz demir tüketimi
Kronik hastalıklar
Bağırsak hastalıkları
