Türkiye'nin asansör meselesi
Türkiye Makine Mühendisleri Odası (TMMO) tarafından kurulan Asansör Kontrol Merkezi’ne göre, ülke genelindeki yaklaşık 400 bin asansörün çoğu kayıtsız, yüzde 91’i riskli. İstanbul’dakilerinse yüzde 95’i risk taşıyor. Dahası, piyasada yetkili asansör tamircisiymiş gibi dolaşan 2 bin sahte tamirci var...
Bir günde kaç kez hayatınızı bir asansöre teslim ediyorsunuz? Elbette her asansöre bindiğinizde, hâlâ hayatta olduğunuza şükretmiyorsunuz. Daha çok aynada önce saçlarınıza bakıp sonra dişinizde maydanoz kalmış mı diye kontrol ediyorsunuz. Eğer asansörde güzel bir kadın ya da yakışıklı bir adam varsa bu kontrolü yapmıyor ya da her katta dururken sıkılmıyor olabilirsiniz. Ama eminim aklınızın ucundan asansörün düşebileceği pek geçmiyor. Mesela kafanızı kaldırıp asansörün en son ne zaman teknik kontrolden geçtiğini göreceğiniz metal plakaya bakıyor musunuz? Artık asansöre adım attığınızda aynalara bakmak yerine bu plakayı arasanız iyi edersiniz. Zira rakamlar ve raporlar, Türkiye’nin bir asansör meselesi olduğunu gösteriyor.
ASANSÖR RAPORLARI FELAKET
Geçen hafta bizim gazetede okuduğunuz küçük haber şuydu: ‘’Diyarbakır’da asansörlerin yüzde 98’i riskli. Son 4 yılda 7 asansör kazasında 4 kişi hayatını kaybetti.’’ Peki ülke genelinde durum ne?
Türkiye’de yaklaşık 400 bin asansör var. Ama bunlar hakkında yeterince istatistik yok.
Aslında 2012 başında, Bilim Teknoloji ve Sanayi Bakanlığı asansörlere yılda bir kez, akredite olmuş uzman kuruluşlar tarafından denetleme zorunluluğu getirdi. Türkiye Makine Mühendisleri Odası (TMMO) tarafından kurulan, 2006’dan beri Türkiye’deki asansörleri takip eden Asansör Kontrol Merkezi de uygulamanın takipçisi oldu. Şimdi sıkı durun: Bu merkezden verilen bilgilere göre, asansörlerin çoğu kayıtlı değil. Ülke genelinde asansörlerin yüzde 91’inin binme açısından risk taşıdığı tahmin ediliyor. Asansörlerin sadece yüzde 3’ünde ‘’Bu asansöre güvenli bir şekilde binebilirsiniz’’ anlamına gelen yeşil etiket var. Raporlara göre, bazı asansörlerin halatının yarısı kopmuş, bazılarının kapısı asansör kat hizasına gelmeden açılıyor. Çoğunda da iç kapı yok.
İstanbul’daki yaklaşık 150 bin asansörünse yüzde 95’i binenler açısından risk taşıyor. Örneğin İstanbul Pendik’te ruhsatlı 2 bin asansör olduğu görülürken aslında semtte en az 6 bin asansör bulunuyor...
Ankara’ya gelince, 1998-2010 arasında 1451 asansör kazası olmuş, bu kazalarda 10 kişi ölmüş 75 kişi ağır yaralanmış. Ama bunlar sadece kayıtlara geçenler... Sonuç olarak merdivenleri hatırlamakta fayda var! Türkiye’nin asansör meselesinin konuşulduğu panel.
Korsan asansör tamircileri
Asansör bakımı yaptırmamanın parasal bir cezası bulunmuyor. Eğer belediye asansörünüzün riskli olduğunu tespit ederse, asansör en fazla mühürleniyor. Denetlenen asansörlerin yüzde 80’inin CE uygunluk seviyesinde olmadığı da başka bir rakamsal bilgi. Türkiye’deki asansör mevzuatı Avrupa Birliği’nden alınma. Asansörden binanın yöneticileri sorumlu, yöneticiler yetkili bir firmayla sözleşme yapmaz ve bakımını yaptırmazsa Kabahatler Kanunu devreye giriyor. Öte yandan her gördüğünüz asansör tamircisini gerçekten uzman sanmayın! Zira ülkede asansör tamiri konusunda yetkili 450 firma var. 400 bin asansöre karşılık 450 yetkili! Dolayısıyla piyasada kayıtdışı asansör tamircisi de hayli fazla. Asansör Kontrol Merkezi’nin verdiği bilgiye göre, Türkiye’de asansörünüzü tamir etmeye gelen, asansörde bir çıkıp inerek “Gayet iyi çalışıyor” diye çekip gitme ihtimali olan 2 bin korsan tamirci bulunuyor. Asansör Kontrol Merkezi’nden makine mühendisi Fatih Aydınlı, piyasada bu adamlara “Çantacı” dendiğini söylüyor. Bu arada yetkili kuruluşların yaptığı denetimler de eleştiri konusu. Çünkü bir ekibin günde 15 denetim yaptığı belirtiliyor. Oysa Bilim Teknoloji ve Sanayii Bakanlığı’nın günlük denetleme sınırı 5.
