30 Ağustos'taki Büyük Zafer'in taarruzdan bir ay önce oynanan futbol maçı ile başladığını bilir misiniz?
Başlıktaki sorunun doğru cevabını eminim az kişi verebilir ve “Evet, biliyorum!” diyeceklerin hemen tamamı da, Millî Mücadele konusunda ciddî şekilde bilgi sahibi olan uzmanlardır...
Türkiye’nin Birinci Dünya Harbi’nde uğradığı işgale son verip yepyeni bir devletin kuruluşunun müjdesi olan ve gayet parlak bir zaferle neticelenen Büyük Taarruz’un öncesinde, üzerinde şimdiye kadar çok az çalışılan bir futbol maçı vardır! Kumandanların işgalci Yunan Ordusu ile bu ordunun destekçisi olan İngilizler’in dikkatini çekmeden taarruz plânlarından haberdar edilmeleri maksadıyla 28 Temmuz 1922’de Akşehir’de Batı Cephesi ile Kolordu askerleri arasında bir müsabaka düzenlemiş, kumandanlar maçı izlemeye gitmişler görüntüsü altında Akşehir’de toplanmışlar ve futbol karşılaşması memleketi işgalden kurtaran son taarruzun hazırlıklarının tamamlanması için dahiyane şekilde paravan olarak kullanılmıştır.
2022, tarihimizde büyük önemi olan ama maalesef gerektiği kadar bilinmeyen işte bu maçın 100. yıldönümüdür...
Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Merkezi ile Spor Tarihi Araştırmaları Derneği, bu yıldönümü münasebeti ile “Yüzyılın Maçından Yüzyılın Zaferine Millî Mücadele ve Futbol” paneli düzenledi. Panel, Akşehir’deki karşılaşmanın tam 100. yıldönümü olan önümüzdeki perşembe günü Üniversite’nin Göztepe’deki yerleşkesinde yapılacak ve spor tarihi ile de alâkadar olan tarih hocaları ile konunun uzmanları tebliğlerinde hem Akşehir’deki müsabakanın ayrıntılarını anlatacak, hem de asırlık klüplerimizin geçmişi hakkında bilgi verecekler.
MERAKLILAR İÇİN MÜKEMMEL FIRSAT!
“Yüzyılın Maçından Yüzyılın Zaferine Millî Mücadele ve Futbol” panelinin tanıtım bülteninden bir bölümü, Akşehir’deki karşılaşmanın önemini daha iyi aksettirebilmek maksadı ile aşağıya naklediyorum:
“...Sakarya Savaşı 13 Eylül 1921’de bitmişti. Sonrasında, Yunan kuvvetleri Afyon hattına çekildiler ve burada çok güçlü olduğuna inandıkları istihkâmlar oluşturdular. Bütün güçleriyle Yunan ordusunu destekleyen İngilizler de aynı kanaatte olmalılar ki bir saldırı halinde bu istihkâmların Türkler tarafından altı aydan önce aşılamayacağı şeklinde raporlar hazırlıyorlardı. Türkler’in Afyon’a yapacakları bir saldırı, onlara göre başarısız olmaya mahkûmdu.
Türk cephesinde ise, gelişmeler farklı idi. Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın, düşmanın kesin bir mağlubiyete uğratılacağı konusundaki inancı tamdı. Taarruz hazırlıkları bitirildiğinde kesin ve netice alıcı darbeye girişilecekti. Düşman kuvvetlerinin hazırlıksız yakalanması için plânların son derece gizli tutulması, Yunanlılar’ın, özellikle de İngilizler’in gelişmelerden haberdar olmamaları lâzımdı.
Ordu hazırdı, sadece taarruz plânlarının ordu komutanlarına bildirilmesi gerekiyordu...
Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın komutanlarla yapacağı alenî bir toplantı karşı tarafı kuşkulandırabilirdi. Bu aşamada Paşa tam bir kurmay subay zekâsı ile hiç kimseyi şüphelendirmeden komutanları biraraya getirmeyi başardı: Batı Cephesi ile Kolordu askerleri arasında 28 Temmuz 1922’de Akşehir’de bir futbol maçı organize etti ve komutanlar maça davet edildiler.
Komutanlar bir taraftan maçla ilgilenirmiş gibi görünürken diğer taraftan taarruz plânları üzerinde çalışıyorlardı. Futbol atmosferi hazırlıkları düşmandan gizli şekilde yapmak ve taarruz plânlarını hayata geçirmek için ideal bir ortam oluşturmuş, herşey Mustafa Kemal Paşa’nın istediği gibi olmuş, düşman hiçbirşeyden şüphelenmemişti. İngilizler de “Türkler futbol maçıyla oyalandıklarına göre yakında bir taarruza girişme niyetleri yok” diye düşünmüşlerdi.
...Sonrası ise “kesin Zafer ve Kurtuluş...”.
Bu panel futbola ve özellikle de Türk futbolunun geçmişine meraklı olanların bilmedikleri birşeyler öğrenebilmeleri için mükemmel bir fırsattır ve paneli organize edenlerin de hatırlattıkları gibi karşımıza “Futbolun asla sadece futbol olmadığı” gerçeğini çıkartmaktadır.
