Hangi siyasetçiler suç duyurusunda bulunuyor?

15 Aralık 2013 tarihinde yönetmelikte yapılan değişiklikle devlet nişanlarında Atatürk kabartmasının kullanımına son verilmişti.

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, tartışma yaratan Devlet Nişanı, Cumhuriyet Nişanı ve Liyakat Nişanı’nda yer alan Atatürk kabartmasının kullanımına son verilmesine ilişkin kararının gerekçesini yazdı.

Dönemin Türk Kamu Sen Genel Başkanı ve halen bağımsız milletvekili olan İsmail Koncuk, yönetmelik değişikliğinin iptali için Danıştay'a dava açmıştı. Danıştay 10. Dairesi, nişanlarda Atatürk kabartmasının kaldırılmasına neden olan yönetmeliğin iptaline karar verdi.

Cumhurbaşkanlığı karara itiraz etti ve temyize gitti.

Danıştay İdari Daireleri'nin üç üyenin muhalefet şerhi koyduğu Devlet Nişanı, Cumhuriyet Nişanı ve Liyakat Nişanı ile gerekçeli kararında, dava konusu yönetmeliğin dayanağını teşkil eden 2933 sayılı Kanun’un 13. Maddesinde madalya ve nişanların ebat, biçim ve özelliklerinin Bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenleneceğinin belirtildiği ve bu düzenleme yapma yetkisinin içeriği yönünden anılan Kanun’da herhangi bir sınırlama getirilmediği belirtildi.

Devlet Nişanı’nda değişiklik yapma yetkisinin idareye verildiği ve idarenin de bu yetkisini kullanmasının yasaya aykırılık teşkil etmediği vurgulandı.

Gerekçeli kararda; Danıştay 10. Dairesi’nin yönetmeliğin iptali yönünde verdiği karar sonrası kararı temyiz eden Cumhurbaşkanlığı’nın, temyiz dilekçesine de atıfta bulunuldu.

“ULUSLARARASI TEMSİLİYET İÇİN”

Devlet Nişanı ve Liyakat Nişanları’nda Atatürk kabartmasının kaldırılmasına gerekçe olarak Cumhurbaşkanlığı şu görüşleri dile getirmiş: “Nişanların diğer ülkelerdeki tasarımların incelenerek tasarlandığı, genel olarak devletlerin uygulamalarında nişanlarda, milli ve kültürel simgeler üzerinden uluslararası düzeyde temsiliyetin ifade edilmeye çalışıldığı, bu temsilin ‘hilal, haç’ gibi dini semboller ile ‘bayrak, defne ve zeytin dalı’ gibi milli ve kültürel semboller kullanılarak ifade edildiği, bu anlamda yeni tasarımlarda kullanılan Türk Bayrağının ve Cumhurbaşkanlığı Armasının milli, tarihi ve kültürel değerlerimizi yansıttığı ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni temsil ettiği”

“TAKDİR YETKİSİ KEYFİ KULLANILAMAZ”

Karara muhalif kalan üç üye karşıoy yazılarında; idarelerin normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak şekilde, hizmette etkinliğin sağlanması için gerekli önlemleri almak, bu kapsamda mevzuat değişikliği yapmak hususunda takdir yetkisine sahip olduklarını vurguladı.

Ancak, idareye tanınan takdir yetkisinin, idarenin keyfi olarak hareket edebileceği anlamına gelmeyeceğinin de açık olduğunu vurgulayan muhalif üyeler, karşıoy yazılarında şu görüşleri dile getirdiler: “Takdir yetkisi ile idareye, ancak hukuk kuralları içinde hareket özgürlüğü tanınmış olduğundan, yasa koyucu tarafından idareye tanınan bu yetkinin başta kamu yararı olmak üzere hizmet gereklerine ve hukuk devleti ilkelerine uygun olarak kullanılması gerekmektedir.

Dava konusu işlemde; yetki, şekil ve konu ögeleri yönlerinden hukuka aykırılık bulunmamakta ise de, sebep ve amaç ögeleri yönünden ayrıca incelenmesi gerekmektedir.

Davalı idarenin değişiklik yapmasının nedeninin; Türk Bayrağı ile Cumhurbaşkanlığı Armasının milli, kültürel ve tarihi değerimizi daha iyi yansıttığı gerekçesine dayanmaktadır.

Her ne kadar, ‘Türk Bayrağı’ ile ‘Cumhurbaşkanlığı Arması’nın milli, tarihi ve kültürel değerlerimizi yansıttığında kuşku bulunmamakta ise de, dava, ‘Türk Bayrağı’ ile ‘Cumhurbaşkanlığı Arması’nın Devlet Nişanına eklenmesi nedeniyle değil, ‘Atatürk Silüeti’nin Devlet Nişanından çıkarılması nedeniyle açılmıştır. Dolayısıyla yargısal denetimin de bu kapsamda yapılması gerekmektedir.

Bilindiği gibi, Anayasaların dayandığı temel felsefenin, temel görüş ve ilkelerin yer aldığı; geçmişin gururunun, geleceğin umudunun, milli birlik ve beraberliğin vurgulandığı; devletin kurucusunun ve kurucu değerlerin yer aldığı kısım Anayasaların başlangıç kısımlarıdır.

Bu bağlamda, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın ‘Başlangıç’ kısmında; Türk Vatanı ve Milletinin ebedi varlığını ve Yüce Türk Devletinin bölünmez bütünlüğünü belirleyen bu Anayasanın, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu, ölümsüz önder ve eşsiz kahraman Atatürk’ün belirlediği milliyetçilik anlayışı ve onun inkılap ve ilkeleri doğrultusunda ; Türk Milleti tarafından demokrasiye aşık Türk evlatlarının vatan ve millet sevgisine emanet ve tevdi olunacağı; 2. Maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti’nin, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olduğu belirtilmiştir.

Uluslararası dostluğun gelişmesinin sağlanması amacıyla ülkelerin devlet başkanlarına, Türkiye Cumhuriyeti Devleti adına verilen Devlet Nişanlarında, Anayasanın sözüne ve ruhuna uygun olarak Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu, milli birlik ve beraberliğimizin simgesi olan Ulu Önder Atatürk’ün kabartmasının kaldırılması yönünde yapılan yönetmelik değişikliğinin haklı, makul, somut ve hukuken kabul edilebilir bir nedene dayandırılamadığı görülmektedir.

Bu durumda, Devlet Nişanı’nda yer alan ‘Atatürk kabartması’nın kaldırılmasında, Anayasal hükümler karşısında ‘idarenin açık takdir hatası’nın bulunması nedeniyle, dava konusu yönetmeliğin sebep ve amaç ögeleri yönünden hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmıştır”