Maaş zamlarıyla ilgili her şey

Kanuna göre memur maaşları toplu sözleşme ile belirleniyor. Altı aylık enflasyon, toplu sözleşme ile belirlenen zammı aşarsa aradaki fark bir sonraki 6 aylık dönemin maaş zammına yansıtılıyor. Emekli memur aylıkları da çalışan memur maaşlarına paralel artırılıyor. SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıkları ise 6 aylık enflasyon oranında artırılıyor.

Normalde maaş zamları böyle olmakla birlikte, yüksek enflasyonun çalışan ve emeklilerin alım gücünde yarattığı tahribatı kısmen de olsa telafi etmek amacıyla bu yıl normal uygulamanın dışına çıkıldı.

Ocak ayında normalde SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıkları yüzde 15.40, memur maaşları ise yüzde 16.48 oranında artırılacak iken, çıkartılan kanunla herkese yüzde 30 zam yapıldı.

Temmuz ayında ise emekli ve çalışan memur ayrımına gidildi. Memur maaşları yüzde 17.55 oranına ilave olarak seyyanen 8.077 TL artırıldı. Memur emeklileri seyyanen zammın dışında bırakıldı.

Cuma akşamı TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen önergeyle, SSK ve BAĞ-KUR emeklileri ile memur emeklilerinin maaş zamları yüzde 25’te eşitlendi.

Yapılan bu zamlar sonrası aralık ayında 9.105 TL olan en düşük memur maaşı yüzde 141.8 artışla 22.017 TL’ye, en düşük emekli memur aylığı ise yüzde 62.5 artışla 6.077 TL’den 9.876 TL’ye yükseldi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, en düşük emekli aylığında bir yıllık dönemdeki artışın yüzde 114.3 olduğunu belirtti. Şimşek bu hesaplamayı, 2022 Temmuz ayında 3.500 TL olan ve bu yılın mart ayında 7.500 TL’ye çıkartılan en düşük emekli aylığı üzerinden yaptı.

Maaş ve emekli aylığı zamlarında normal uygulamanın dışına çıkıldığı için kafalarda pek çok soru işareti oldu. İşte maaş zammıyla ilgili merak edilen sorular ve cevapları:

1- SSK VE BAĞ-KUR EMEKLİ AYLIKLARI NASIL ARTACAK?

Türkiye İstatistik Kurumu’nun haziran ayı enflasyon oranını açıkladığı tarihte SSK ve BAĞ-KUR’luların temmuz ayı maaş zammı yüzde 19.77 olarak belirlendi. TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda görüşülen kanun teklifine önergeyle eklenen maddeyle SSK ve BAĞ-KUR emeklilerinin maaş zammı yüzde 25 olarak revize edildi.

2- EMEKLİ MEMUR AYLIKLARI NE KADAR ZAMLANACAK?

Emekli memurların aylıkları için 5 Temmuz’da yüzde 15.77 olarak belirlenen zam oranı da Komisyondaki önergeyle yüzde 25’e çıkartıldı.

Böylece, geçen yıl aralık ayında 6.077 TL, bu yılın ocak ayında 7.901 TL olan en düşük emekli memur aylığı 9.876 TL’ye çıkacak.

3- EYT’LİLER MAAŞ ZAMMINDANYARARLANACAK MI?

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi ile hemen emekli olabilecek kişi sayısı 2.2 milyon kişiye ulaşıyor. Bunlardan SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı’na tabi 1.8 milyon EYT’li emeklilik başvurusunda bulundu. Büyük kısmının emeklilik işlemleri tamamlandı ve aylıkları bağlandı.

Emekli aylıklarına yapılan yüzde 25 oranındaki zamdan bugüne kadar emekli olmuş veya yılın geri kalanında emekli olacak tüm EYT’liler yararlanacak. EYT kanunu çıkmasaydı da bu yıl yaklaşık 400 bin kişi emekli olacaktı. Bu şekilde emekli olan kişiler ile EYT kanunu kapsamında emekli olanlar arasında hiçbir fark bulunmuyor.

4- EMEKLİ AYLIĞI 7.500 TL’NİN ALTINDAKİLER MAAŞ ZAMMINDAN YARARLANACAK MI?

Fiilen bir kısmı yararlanacak, bir kısmı yararlanamayacak. Çünkü emeklilerin yüzde 25’lik maaş zammı, kök aylıklarına uygulanacak. Yüzde 25 zam sonrası 7.500 TL’nin altında kalan aylıklar, haziran ayına kadar olan dönemde olduğu gibi 7.500 TL olarak ödenmeye devam edecek.

Örneğin, kök aylığı 5.000 TL olan kişi haziran ayında 7.500 TL aldı. Bu kişinin 5.000 TL olan kök aylığı yüzde 25 zamla 6.250 TL olacak. Kendisine, haziran ayında olduğu gibi bu yılın sonuna kadar 7.500 TL aylık ödenecek.

Kök aylığı 6.000 TL olan kişi haziran ayında 7.500 TL aldı. Bu kişinin kök aylığı yüzde 25 zamlandığında 7.500 TL’ye çıkacak. Hesabına yatan emekli aylığı yine 7.500 TL olarak devam edecek.

Kök aylığı 7.500 TL ile 6.000 TL arasında olan kişilerin hesabına yatacak emekli aylığı, yüzde 25 zam sonrası artacak. Örneğin, kök aylığı 6.500 TL olanlara temmuz ayından itibaren 8.125 TL, kök aylığı 7.000 TL olanlara 8.750 TL, kök aylığı 7.500 TL olanlara da 9.375 TL yatacak.

5- EMEKLİLERİN KÖK AYLIĞI NEDİR? KÖK AYLIĞI NASIL HESAPLANIR?

Kanuna göre, herkesin emekli aylığı iş hayatı boyunca ödediği prim tutarı ve prim gün sayısına göre hesaplanıyor. Ödediği prim tutarı ve fiilen sigortalı çalıştığı süre fazla olanlara daha yüksek emekli aylığı bağlanırken, prim günü ve prim tutarı az olanlara ise daha düşük kök aylığı bağlanıyor.

Haziran ayında 7.500 TL aylık alan emekliler, kök aylığının ne kadar olduğunu e-Devlet’ten öğrenebilirler. E-Devlet’e girip arama kısmına SSK’lılar “4A Emekli aylık bilgisi”, BAĞ-KUR’lular “4B Emekli aylık bilgisi”, emekli memurlar ise “4C Emekli aylık bilgisi” yazarak sorgulama yapabilirler. Çıkan sayfadaki “Aylık tutarı” ve “Ek ödeme tutarı” toplamı 6.000 TL’nin altında kalanlar, temmuz ayından sonra da 7.500 TL aylık almaya devam edecekler. 6.000 TL’nin üzerinde olanların temmuz ayındaki aylıkları ise artacak.

6- DUL VE YETİM AYLIĞI ALANLARA MAAŞ ZAMMI NASIL UYGULANACAK?

Ölen eşinden veya anne babasından dolayı ölüm aylığı alanları iki gruba ayırmak gerekir. Haziran ayındaki dul maaşı 3.755 TL, yetim maaşı ise 1.880 TL ve üzerinde olanların eline geçen para temmuz ayında yüzde 25 oranında artacak.

Haziran ayındaki dul maaşı 3.750 TL, yetim maaşı 1.875 TL olanların aylıklarının artıp artmayacağı veya artacaksa ne kadar artacağı aylığın bağlandığı dosyaya göre değişecek.

Ölüm aylığı bağlanan dosyada da kök aylığa bakılıyor. Ölüm aylığı bağlanan dosyanın kök aylığı 6.000 TL ve altında ise bu kişiden dolayı dul ve yetim aylığı alanlar haziran ayında ne aldılarsa temmuz ayında da aynı aylığı alacaklar. Dosyanın kök aylığı 6.000 TL ile 7.500 TL arasında ise bu dosyadan dul ve yetim aylığı alanların eline geçen para temmuz ayında artacak.

7- MEMUR MAAŞ ZAMMI, MEMURLARIN EMEKLİ İKRAMİYELERİNE YANSIYACAK MI?

Memur maaşlarına yapılan seyyanen zam tutarı 8.138,89 TL olacak. Bu tutardan sadece 61,77 TL damga vergisi kesilecek ve net 8.077 TL ödenecek. Seyyanen zam emekli memur aylıklarına yansımadığı gibi emekli ikramiyelerine de yansımayacak.

Seyyanen zamdan Devlet Memurları Kanunu ve Yükseköğretim Personel Kanunu’na tabi olanlar, sözleşmeli er ve erbaşlar dahil tüm askeri personel, sözleşmeli personel, belediye başkanları ve belediye başkan yardımcıları yararlanacak.

8- MEMURLARA YAPILAN SEYYANEN ZAM SONRAKİ YILLARDA DA ÖDENECEK Mİ?

Evet. Seyyanen zam ödemesi “15.965” göstergenin her 6 ayda bir yeniden belirlenen memur maaş katsayısı ile çarpımı suretiyle hesaplanacak. Memur maaş katsayısına bağlı olarak her yıl ocak ve temmuz aylarında artırılarak ödenecek.

9- ZAMLI MAAŞLAR NE ZAMAN ÖDENMEYE BAŞLANACAK?

Memurlar 15 Temmuz’da maaşlarını yüzde 17.55 zamlı alacaklar. Seyyanen yapılan 8.077 TL’lik ilave ödemenin, maaş hesaplarına daha sonra yatırılması bekleniyor.

Memurlara 1-14 Temmuz için yüzde 17.55’lik zam farkı ödenecek, ancak seyyanen zam 15 Temmuz’dan geçerli olduğundan 1-14 Temmuz dönemi için fark ödenmeyecek.

SSK ve BAĞ-KUR emeklileri yüzde 25 zamlı maaşlarını normal zamanında alacaklar. Memur emeklileri temmuz maaşlarını almış oldukları için zamlı maaş farkları daha sonra hesaplarına yatırılacak.