Akciğer kanseri nedir? Akciğer kanseri belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir?

Kanser tedavisi, modern tıbbın karşılaştığı en büyük zorluklardan biridir ve bunun içinde en karmaşık türlerden biri de akciğer kanseridir. Dünya çapında kansere bağlı ölümler içinde önemli bir yer tutan akciğer kanseri, hem erkeklerde hem de kadınlarda yüksek ölüm oranlarına sahiptir. Akciğer kanserinin erken teşhisi, hastalığın yönetimi ve tedavi başarısı için hayati önem taşır. Bu hastalık, akciğer dokularında kontrolsüz hücre büyümesiyle karakterize edilir ve zamanında müdahale edilmediğinde diğer organlara metastaz yapabilir.

Akciğer kanserinin risk faktörleri arasında sigara kullanımı, pasif içicilik, hava kirliliği ve bazı mesleki maruziyetler sayılabilir. Belirtileri arasında sürekli öksürük, kanlı balgam, nefes darlığı ve göğüs ağrısı bulunur. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, kemoterapi ve radyoterapi yer alır, ancak erken tanı bu tedavi yöntemlerinin etkinliğini artırır. Akciğer kanseri, erken teşhis ve uygun tedavi stratejileriyle yönetilebilen, ancak yine de ciddi bir sağlık sorunudur.

Akciğer Kanseri Nedir?

Akciğer kanseri, akciğer dokusunda başlayan ve zamanla hızla büyüyebilen malign (kötü huylu) bir tümördür. Dünya genelinde en sık görülen kanser türlerinden biridir ve kansere bağlı ölümlerin önemli bir nedenidir. Akciğer kanseri, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla karakterize edilir ve bu hücreler zamanla çevre dokulara ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir (metastaz yapabilir).

Akciğer kanseri iki ana tip olarak sınıflandırılır:

Bu tip, akciğer kanserlerinin yaklaşık %15'ini oluşturur ve genellikle sigara içenlerde görülür.

Çok agresif bir türdür ve hızla yayılma eğilimindedir.

Akciğer kanserlerinin %85'ini oluşturan bu grup, birkaç farklı türü içerir (adenokarsinom, skuamöz hücreli karsinom ve büyük hücreli karsinom gibi).

Genellikle SCLC'ye göre daha yavaş ilerler.

Akciğer Kanseri Belirtileri

Akciğer kanserinin en belirgin belirtileri arasında göğüs ağrısı yer almaktadır. Özellikle nefes alıp verme sırasında kişilerin göğüs bölgesinde ağır ağrılar meydana gelebilir.

Akciğer kanseri belirtileri arasında hırıltılı ve zor nefes almada yer alır. Özellikle sinsi bir şekilde ilerleme gösteren akciğer kanserinde nefes darlığı önemli bir belirtidir.

Akciğer kanseri ile birlikte kişilerde iştahsızlık meydana gelebilir. İştahsızlık ile birlikte kilo kaybı da kendini gösterir.

Sık sık ses kısıklığı problemi meydana gelir ve kişiler yutkunmada zorluk çekebilir.

Akciğer kanseri ile birlikte hareketlerde kısıtlamalar meydana gelir. Kişiler daha az efor sarf etseler de daha hızlı yorulur ve kendilerini halsiz hisseder.

El ve ayak parmaklarında şişkinlik meydana gelir.

Sürekli ve sık solunum yolu enfeksiyonları da akciğer kanseri belirtileri arasında yer alır.

Akciğer kanserinde bir diğer belirti ise göz kapağında meydana gelen düşmelerdir. Bu net bir belirti olmasa da kişilerin doktor kontrolüne girmesini gerektiren bir durumdur.

Akciğer Kanseri Neden Olur?

Akciğer kanseri, akciğerlerde anormal ve kontrolsüz hücre büyümesi ile karakterizedir. Bu kanser türünün birçok nedeni olabilir, ancak en yaygın nedenler ve risk faktörleri şunlardır:

Bu risk faktörlerinin bir kısmı, özellikle sigara içmek ve pasif içicilik gibi, modifiye edilebilirken, diğerleri (örneğin, genetik predispozisyon) modifiye edilemez. Akciğer kanseri riskini azaltmanın en etkili yolu, sigara içmeyi bırakmak ve sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmektir.

Akciğer Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Akciğer kanseri teşhisi, bir dizi test ve prosedür kullanılarak yapılır. Bu süreç, hastanın semptomları, tıbbi öyküsü ve fiziksel muayene bulguları ile başlar ve ardından daha spesifik testlerle devam eder. Akciğer kanserinin teşhisi ve evresinin belirlenmesi için kullanılan temel yöntemler şunlardır:

Bu testler, akciğerlerdeki anormallikleri, tümörlerin varlığını ve boyutunu, ayrıca kanserin yayılıp yayılmadığını belirlemeye yardımcı olur.

Göğüs röntgeni: Akciğerlerdeki anormalliklerin ilk kez saptanmasında yaygın olarak kullanılır.

Bilgisayarlı Tomografi (BT) Taraması: Akciğerler ve çevre dokular hakkında detaylı görüntüler sağlar. BT taraması, tümörlerin boyutunu ve yayılımını daha net bir şekilde belirlemeye yardımcı olabilir.

Pozitron Emisyon Tomografisi (PET) Taraması: Vücuttaki kanser hücrelerinin aktif olduğu bölgeleri gösterir ve kanserin yayılımını değerlendirmek için kullanılabilir.

Biyopsi, tümörden doku örneklerinin alınarak mikroskop altında incelenmesi işlemidir. Akciğer kanserinin varlığını ve türünü doğrulamak için kullanılır. Biyopsi, farklı yöntemlerle yapılabilir:

Bronkoskopi: Bir bronkoskop (ince, esnek bir tüp) ağzından veya burnundan akciğerlere sokularak, tümörden doku örnekleri alınabilir.

İnce İğne Aspirasyonu (FNA) Biyopsisi: Ciltten ince bir iğne kullanılarak tümörden doku örneği çıkarılır. Bu işlem genellikle BT veya ultrason eşliğinde yapılır.

Torakoskopi: Göğüs duvarına küçük kesiler yapılarak özel aletlerle tümörden doku örnekleri alınır. Bu yöntem aynı zamanda video yardımcı torakoskopi (VATS) olarak da bilinir.

Biyopsi ve diğer prosedürlerle alınan doku ve sıvı örnekleri, kanser hücrelerinin varlığını, türünü ve genetik özelliklerini belirlemek için laboratuvarda incelenir. Bu testler, uygun tedavi seçeneklerinin belirlenmesinde önemlidir.

Bu testler, akciğerlerin ne kadar iyi çalıştığını değerlendirir ve bir kişinin cerrahi müdahaleyi kaldırıp kaldıramayacağını belirlemeye yardımcı olur.

Kanserin kemiklere yayılıp yayılmadığını kontrol etmek için kullanılır.

Akciğer kanseri teşhis süreci, kanserin tipini, evresini ve hastanın genel sağlık durumunu değerlendirerek en uygun tedavi planının yapılmasını sağlar. Bu süreçte, hastaların ve ailelerinin sorularını sorması ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi alması önemlidir.

Akciğer Kanseri Tedavisi

Akciğer kanseri tedavisi, kanserin tipine, evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve kişisel tercihlerine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Çeşitli tedavi yöntemleri, tek başına veya kombinasyon halinde kullanılabilir. İşte akciğer kanseri tedavisinde kullanılan ana yöntemler:

Lobektomi: Akciğerin bir lobunun tamamen çıkarılması.

Segmentektomi veya Wedge Rezeksiyonu: Tümörün ve çevresindeki küçük bir sağlıklı dokunun çıkarılması.

Pnömonektomi: Bir akciğerin tamamının çıkarılması.

Cerrahi genellikle erken evre küçük dışı hücreli akciğer kanseri (KDHAK) vakalarında tercih edilir.

Yüksek enerjili ışınların kullanılarak kanser hücrelerinin öldürülmesi veya büyümelerinin durdurulması yöntemidir. Yerel tedavi olarak kullanılır ve hem erken hem de ileri evre vakalarda etkili olabilir. Ayrıca, cerrahi öncesi veya sonrası adjuvan tedavi olarak veya semptomların kontrol altına alınmasında palyatif tedavi olarak kullanılabilir.

Kanser hücrelerini öldürmek veya büyümelerini durdurmak için kullanılan ilaçlardır. Kemoterapi, vücuttaki kanser hücrelerine ulaşmak için kan dolaşımı yoluyla yayılır. Küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK) ve ileri evre KDHAK tedavisinde yaygın olarak kullanılır.

Belirli genetik mutasyonlara veya proteinlere yönelik geliştirilen ilaçlarla, kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engelleyen tedavilerdir. Özellikle belirli genetik değişikliklere sahip KDHAK hastalarında etkilidir.

Hastanın kendi bağışıklık sistemini kanserle savaşacak şekilde güçlendiren tedavilerdir. İmmünoterapi, özellikle bazı ileri evre KDHAK ve KHAK vakalarında kullanılır ve kanser hücrelerini hedef alarak bağışıklık sistemini bu hücrelere karşı aktive eder.

Kanser semptomlarını ve tedavi yan etkilerini yönetmeye yönelik bakımdır. Hasta konforunu artırmak ve yaşam kalitesini iyileştirmek için kullanılır.

Akciğer kanseri tedavisi, multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve genellikle onkologlar, göğüs cerrahları, radyasyon onkologları, patologlar ve diğer sağlık profesyonellerinden oluşan bir ekip tarafından yönetilir. Tedavi planı, her hastanın özel durumuna göre kişiselleştirilir.

Akciğer Kanseri Neden Olur?

Akciğer kanserine neden olan farklı etkenler bulunmaktadır. Özellikle sigara gibi nikotin içeren ürünlerin tüketilmesi akciğer kanserine yol açmaktadır. Bunun yanı sıra beslenmede bozukluklar ve hava kirliliği de akciğer kanserine neden olan durumlar arasında yer alır. Akciğer kanserine neden olan bir diğer etken ise genetik kodlardır.

Akciğer Kanseri Ölümcül mü?

Her kanser türünde ölüm riski bulunmaktadır. Ancak akciğer kanseri ölüm riski en yüksek olan kanser türüdür. Erken tanı ile birlikte akciğer kanserinde ölüm riski azalsa da kanser geç teşhis edilir ise ölümle sonuçlanma olasılığı çok yüksektir. Bunun nedeni akciğer kanserinin diğer organlar üzerinde de yayılma hızıdır. Karaciğer, beyin ve kemik iliği gibi bölgelere hızlı bir şekilde yayıldığı için hasara yol açar ve ölüm riskinin artmasına sebebiyet verir. Bu yüzden her kanser türünde olduğu gibi akciğer kanserinde de erken tanının yeri çok önemlidir.

Akciğer Kanseri Ölüm Oranı Nedir?

Akciğer kanseri dünyada ölümlerin en çok gerçekleştiği kanser türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye’de de dünyada da kanser ölümlerinin yüzde 12’si akciğer kanserinden meydana gelmektedir. Akciğer kanserinin en çok görüldüğü kesim erkeklerdir. Yapılan araştırmalarda dünya üzerinde her yıl 1 milyondan fazla kişinin akciğer kanseri nedeni ile öldüğü belirtilmektedir.