Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Dünya Ortadoğu Lozan'da kıran kırana pazarlık!

        HT GAZETE

        İran'ın nükleer programı üzerine müzakerelerde son 24 saate girildi. ABD, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ve Almanya dışişleri bakanlarının İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ile İsviçre'nin Lozan kentinde perşembe gününden beri sürdürdüğü müzakerelerin hedefi bugün bir ön anlaşmaya varılması.

        Ancak hafta sonu bakanların "İlerleme sağlandı" açıklamalarına rağmen dünkü açıklamalar daha pek çok konuda uzlaşma sağlanamadığını ortaya koydu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, görüşmelerin kilitlenmesi üzerine Lozan'ı terk etti ve "Açıklanacak bir anlaşma olursa geri dönerim" dedi. İran Dışişleri Bakanı Zarif ise "Sorunları çözüp yazmaya geçebileceğimize inanıyorum" dedi.

        ABD VE BATI NE İSTİYOR?

        ABD ve müttefikleri, İran'ın nükleer enerji kapasitesinin 'daima nükleer silah üretmekten 1 yıl uzak kalmasını' hedefliyor. Bu yüzden Tahran yönetiminin elinde sınırlı sayıda santrifüj sayısının 6 bin ile sınırlanmasını, bugüne kadar üretilen zenginleştirilmiş uranyumun ise İran dışında saklanmasını istiyor.

        İRAN NE İSTİYOR?

        Tahran elektrik ve tıbbi amaçlarla nükleer enerji üretme hakkının tanınmasını istiyor. İran'ın müzakerelerde temel amacı ise küresel mali piyasalara girişini engelleyen, petrol satmasına mani olan yaptırımların kalkması. Ayetullah Ali Hamaney anlaşma sonunda İran'ın "Barışçıl amaçlarla nükleer zenginleştirme yapabilmesini" de istiyor.

        GÖRÜŞMELERİN TIKANMA NEDENLERİ

        • ANLAŞMANIN SÜRESİ: İran anlaşmanın 10 yılla sınırlı kalmasını, sürenin sonunda tüm sınırlamaların kalkmasını istiyor. 5+1 ülkeleri ise sınırlamaların 10 yılın ardından 5 yılda aşamalı olarak kalkması gerektiğini savunuyor.
        • YAPTIRIMLARIN KALKMASI: Tahran, haziran ayında varılacak kesin anlaşmanın ardından İran'a uygulanan yaptırımların kaldırılmasını istiyor. 5+1 ise bu yaptırımların da aşamalı olarak kaldırılmasından yana. Ayrıca nükleer silah yapımında kullanılabilecek cihaz ve malzemenin ithaline kısıtlamanın ise uzun yıllar kalmasını istiyorlar.
        • İHLALLER: ABD ve Avrupalılar, İran'ın varılan anlaşmayı ihlal etmesi halinde kaldırılan yaptırımların derhal yerine konulmasını sağlayacak mekanizma kurulmasını istiyor. Rusya bunu destekliyor ancak Rusya'nın BMGK'da veto hakkı var. Vetoyu çalıştırıp İran'a yaptırımların yeniden kurulmasını sağlayabilirler. Rusya İran konusunda veto hakkında vazgeçmiyor.
        • ZENGİNLEŞTİRİLMİŞ URANYUM: İran, bugüne kadar milyarlarca dolar harcayıp zenginleştirdiği uranyumun Rusya'da depolanması fikrine sıcak bakıyordu. Ancak Lozan'da Zarif, "nükleer malzemenin yurtdışında depolanması söz konusu değil" dedi.

        KERRY: Ana amacımızın İran'ın bir nükleer silah geliştirmesine engel olmak olduğunu herkes anlamalı

        ZARİF: Müzakerelerin karşı tarafı, yaptırımlar sürerken anlaşmanın mümkün olamayacağını görmeli

        NETANYAHU: Anlaşma, İran'ın saldırganlığının bedeli olmadığı hatta bunun için ödüllendirildiği mesajını veriyor

        KERRY'DEN "İNŞALLAH" YANITI

        Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı John Kerry'nin, "Müzakerelerde anlaşma sağlanacak mı?" sorusuna "İnşallah" diyerek cevap verdiği bildirildi.

        İran resmi ajansı IRNA'nın haberine göre, İran'ın nükleer programı ile ilgili müzakereler için İsviçre'nin Lozan kentinde bulunan Kerry, bir mağazada alışveriş yaptığı sırada yanına gelen İranlı bir kız öğrencinin "Müzakerelerde anlaşma sağlanacak mı?" sorusuna Arapça "İnşallah" cevabını verdi.

        Taraflar bugün akşama kadar bir anlaşmaya varılması konusunda umutlu olduklarını belirtiyor. (AA)

        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ