Elon Musk’ın uyduları Türkiye’ye geliyor

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’na katılmak üzere gittiği ABD’nin New York kentinde Tesla ve SpaceX'in CEO’su Elon Musk'ı ile görüşen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Tesla'nın 7’nci fabrikasını Türkiye'de kurması için çağrıda bulunmuş, Musk’ı İzmir'de düzenlenecek TEKNOFEST'e davet etmişti.

Merak ve ilgi uyandıran bu görüşmenin detayları ve ele alınan konular ortaya çıkmaya başladı. Musk, görüşmede Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan, Starlink uydularının Türkiye’de faaliyet göstermesi konusunda talepte bulundu.

Musk’ın, "Bütün dünyada varız. Türkiye’de de olmak istiyoruz" sözleri üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bu konuyu değerlendirelim" dedi.

ABD dönüşünde bakan ve bürokratlarına gerekli talimatları veren Erdoğan, konunun etraflıca çalışılmasını istedi.

BTK’DA TOPLANTI

Starlink’in Türkiye'de faaliyete başlayabilmek için BTK'ya resmi başvurusunu yaptı. Bu başvuru üzerine Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, düşük yörünge uyduları üzerinden hizmet sunan firmalarla ilgili bir toplantı yaptı.

Non-Geostationary Orbit (NGSO) adlı Düşük Yörünge Uyduları Üzerinden Genişbant İnternet Hizmeti Sunumu'na ilişkin toplantıda, şirket temsilcileri ile elektronik haberleşme hizmetlerinin sunumuna ilişkin değerlendirme ve görüş alışverişinde bulunuldu.

Sayan, "Ülkemizin güvenlik, ticari, teknik, mali konudaki hassasiyetlerini ortaya koyacağız. Buna göre yetkilendirmeyle ilgili gereksinimleri çıkaracağız ve şartlarımıza uyan tüm firmaları ülkemize davet etmekten memnuniyet duyacağız" dedi.

TOPLANTIDA NELER KONUŞULDU

Ankara’daki kritik toplantıda, bütün dünyada rüştünü ispatlamış bir sistem olarak olarak kabul edilen NGSO’nun Türkiye pazarına da girmesi konusu değerlendirildi. Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, "Güvenlik kaygılarımız çok önemli. Bu konuda gerekli şartları sağlamayan kim olursa olsun izin vermeyeceğiz" dedi.

Sistemle ilgili bilgi veren Sayan, uydu yer istasyonlarının Türkiye topraklarında olması şartı getirdiklerini söyledi.

Gebze, Ankara ve Tekirdağ’da yer istasyonları bulunduğunu ancak bunların yeterli olmadığını belirten Sayan, başvuran şirketin yeni istasyon kurmak istemediğini, bunu kabul etmeyeceklerini vurguladı.

GÜVENLİK HER ŞEYİN ÖNÜNDE

Daha üst seviyede güvenlik parametrelerinin oluşturulması gerektiğini belirten Sayan, "Yasal ve regülatif kurallara uyum sağlanması gerekiyor. Bir Türk firmasının bağlı olduğu koşullar neyse Starlink de o şartalar tabi olacak. Ayrıcalık tanınması söz konusu değil" dedi.

Edindiğim bilgilere göre Türkiye’de faaliyet göstermek isteyen Starlink’in veri çekme ve toplama gibi faaliyetlerine karşı kamu kurumları titiz bir çalışma yürütüyor.

Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, MİT Başkanlığı ve diğer ilgili birimler bu konuda görüş alışverişinde bulunuyor.

FİNANSAL BOYUT

Meselenin finansal ve ticari boyutu da var. TÜRKSAT’ın sunduğu hizmetlerden özellikle mobil iletişimden Türkiye önemli vergi gelirleri elde ediyor.

Starlink’in de bu şartlara uyması ve ticari yükümlülüklerini yerine getirmesi bekleniyor. Uydu, mobil, sabit iletişim başlıklarında Starlink’in sunduğu hizmet, mobil ile uydu iletişimi arasında bir yerde yer alıyor.

Düşük yörüngede uydu iletişim hizmeti veren Starlink, "Türkiye’nin bütün şartlarına uyacağız" diyor.

Bakan Yardımcısı Sayan, "Bizim şu anda TÜRKSAT’la yapamayıp, Starlink’le yapabileceğimiz herhangi bir şey yok. Onun için titiz şekilde üzerinde çalışıp değerlendirmelerimizi yapıyoruz" dedi.

TÜRKİYE’NİN ŞARTLARI

Starlink’in Türkiye’ye girişi için belli şartlar öne sürüldü. Özellikle yeni yatırım, dünya ile eş zamanlı teknoloji üretimi, inovatif yatırım yapma zorunluluğu, yerli ve milli üretim koşulu getirildi.

İletişim alanında faaliyet gösteren ve yatırım yapmak isteyen firmalara yüzde 45 oranında yerli üretim ve tedarik zorunluluğu getiriliyor.

BTK, yeni regülasyon yaparken, kamu kurumlarının ve bu alanda faaliyet gösteren bütün şirketlerin görüşlerini alıyor.

KARAR AŞAMASINDA

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesinde Starlink uydularının Türkiye semalarında dolaşması ve faaliyet göstermesi için destek isteyen Elon Musk’ın halihazırda 4 bin 500 uydusu dünya genelinde semalarda dolaşıyor.

Musk, kısa süre içinde uydu sayısını 40 bine çıkarmayı hedefliyor. Türkiye de Musk’ın faaliyet göstermek istediği ülkeler arasında. Musk, Türkiye pazarına girip kârını artırmak istiyor.

Starlink’in rakibi olan İngiliz One Web Şirketi’nin ise 600 uydusu bulunuyor. İngiliz hükümeti, One Web’i destekliyor.